جنبش دانشجویی، بازمانده از اصل خویش
- شناسه خبر: 5783
- تاریخ و زمان ارسال: 16 آذر 1401 ساعت 08:00
- بازدید :
تحلیلگران و تاریخنگاران جنبش دانشجویی اعتقاد دارند به صورت کلی همه تاریخ حیات جنبش دانشجویی را میتوان در 3 مقطع چپگرایی از سال 1322 تا 1355، اسلامگرایی از سال 1342 تا سال 1373 و راستگرایی از سال 1374 تاکنون دستهبندی و بررسی کرد.
با وجود حوادثی که در 2 ماهه اخیر در کشور اتفاق افتاد و پای جریانهای دانشجویی هم به این حوادث باز شد، اما همچنان نگاهی به فضای کلی حاکم بر جریانهای دانشجویی نشاندهنده دوری این جریانها از مطالبات اصیل دانشجویی و آلوده شدن به برخی حواشی سیاسی شده و طی این سالها هم بسیاری از دانشجویان این جریانها را به پله ترقی خود و محملی برای رسیدن به پست و مقامهای سیاسی در دولتها تبدیل کردهاند.
ـ دستکاری تشکیلات دانشجویی توسط احزاب سیاسی
یک کارشناس جامعهشناسی سیاسی در گفتوگو با خبرنگار ولایت در پاسخ به اینکه چه دلایلی باعث شده نسل جدید دانشجو شور و اشتیاق جنبشهای دانشجویی قبل را نداشته باشند؟ گفت: این رخوت دلایل زیادی دارد. جنبشهای دانشجویی زمانی نوک پیکان مطالبهگری بودند، اما به تدریج ورود احزاب سیاسی و برخی از صاحبان قدرت به عرصه جنبشهای دانشجویی موجب شد که تا حدودی جنبش دانشجویی از هویت اساسی خود فاصله بگیرد.
میرکاظم خلیفهزاده افزود: سهمخواهیهایی که شد و ورود تشکیلات دانشجویی به قدرت و دستکاریهایی که احزاب سیاسی کردند، باعث شد که بدهبستانهایی در مناسبات جنبش دانشجویی ایجاد شود.
ـ جنبش دانشجویی مصلحتاندیش شده است
این جامعهشناس بیان کرد: این مسائل باعث شد که جنبش دانشجویی به مصلحتاندیشی روی بیاورد و از ماهیت اساسی خود که انتقادگر، مطالبهگر و پرشور بود، دور شود؛ بنابراین یکی از دلایل اصلی وارد شدن جنبشهای دانشجویی به عرصه قدرت و مصلحتاندیشی بود. گر چه منکر این نیستیم که باید از بدنه قشر دانشجو مدیران تراز اول تربیت شوند، اما اگر این موضوع بخواهد جنبش دانشجویی را از مسیر اصلی خود خارج کند، با شرایط فعلی جنبشهای دانشجویی روبهرو میشویم.
خلیفهزاده با اشاره به دلایل مصلحتاندیشی جنبشهای دانشجویی گفت: شرایط سیاسی و سختگیریهای بیش از حد نسبت به فعالان دانشجویی ممکن بود آنها را به مصلحتاندیشی وا دارد. اگرچه ما با قانونشکنی و قانونگریزی مخالف هستیم، اما دانشجویان باید در بستری آرام و با خیال راحت مطالبهگری کنند.
وی افزود: بهترین کار این است که جنبش دانشجویی به خودش برگردد؛ دانشگاه باید در فضای سیاسی حضور داشته باشد و اینکه دانشگاهها از فضای سیاسی دور باشند، درست نیست. درست است که مأموریت دانشگاه در وهله اول علم، آموزش و فناوری است؛ اما دانشجوی پویا دانشجویی است که نسبت به مسائل روز واکنش نشان دهد و آگاهی داشته باشد و واکنش معقولی نشان دهد و سیاسی بیندیشد.
خلیفهزاده با بیان اینکه بسیاری از نقاط عطف تاریخ به دانشگاه و دانشجو بازمیگردد، افزود: جنبش دانشجویی نباید به مصلحتاندیشی دچار شود و در دام سهمخواهی و قدرتطلبی بیفتد. اگر از این مسیر فاصله بگیرد، به مسیر اصلی خود باز خواهد گشت.
وی درباره اثرگذاری جنبشهای دانشجویی در جامعه گفت: قطعاً جنبشها بر جامعه اثرگذار بودهاند؛ با توجه به اینکه جوانان در رأس آن هستند. البته شاید نیاز است که در کلمه جنبش دانشجویی تجدید نظر کرد؛ زیرا با توجه به شرایط امروزی «تشکل دانشجویی» کلمه مناسبتری است.
ـ تشکل دانشجویی نباید از بیرون دانشگاه خط بگیرد
این کارشناس جامعهشناسی با بیان اینکه تشکلها باید بلندنظرانهتر و با برنامهریزی عمل کنند، افزود: تشکلهای دانشجویی به تازگی درگیر مسائل مناسبتی شدهاند و بر اساس مناسبتهای تقویمی برنامه خود را برگزار میکنند که میتواند آفت بزرگی باشد. البته مناسبتها مهمند، اما پیشروی صرف بر اساس آنها باعث روزمرگی میشود.
وی گفت: تشکلهای دانشجویی باید با دید کلان و ملی به مسائل نگاه کنند و دچار حواشی نشوند. با این اوصاف میتوان به احیای راستین تشکلها امیدوار بود.
خلیفهزاده با بیان اینکه حفظ استقلال و ماهیت دانشجویی تشکل باید در وهله اول مدنظر باشد، یادآور شد: تشکل نباید وابسته به احزاب باشد و باید جهتگیری منطقی داشته باشد و نگاه به بیرون نداشته باشد. گرچه خواه ناخواه ممکن است از احزاب تأثیرپذیر باشند، اما جهتدهی آنها نباید از نقطه خاصی باشد، بلکه باید خودجوش باشد.
وی گفت: در حال حاضر انشقاق بسیار زیادی در تشکلهای دانشجویی شکل گرفته است. یک زمان چندین تشکل داشتیم که خط و ربط سیاسی آنها مشخص بود؛ اما اکنون از دل آنها چندین تشکل منشعب شده که موجب سردرگمی شده است.
ـ پست آینده شیرینتر از آرمان دانشجویی شده است
از سوی دیگر، مسئول سابق بسیج دانشجویی دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره) در قزوین با تأکید بر اینکه یکی از شاخصههای جریان دانشجویی حریت و آزادگی است، گفت: دست این جریان زیر ساطور هیچ شخص و جریانی نیست. برخی تشکلهای دانشجویی در سطح شهر و کشور در یک دوره انتخابات مجلس و ریاست جمهوری آرمانهای خود را بر پست آینده میفروشند؛ در صورتی که یکی از وظایف دانشجویان مطالبهگری از همین مسئولان با لحن نهیب زننده و یا دلسوزانه است.
امیرحسین ایزدی افزود: مدل فعالیتهای بدون فکر و برنامه و فقط برای اسم در کردن در برخی از تشکلهای دانشجویی قزوین حکایت از سطحینگر شدن جنبش دانشجویی دارد؛ در حالی که حداقل تلاش ما در بسیج دانشجویی دانشگاه امام خمینی(ره) فعالیت ضمن حفاظت از آرمانهای ثابت و اصیل انقلاب اسلامی است.
وی تصریح کرد: رسالت دانشجویی که سال 67 توسط حضرت امام(ره) به دانشجویان انقلابی ابلاغ شد، اکنون هیچ تفاوتی نکرده است و در میدان عمل دانشجویان ایرانی باید دست اجنبیها را از کشور کوتاه کرده و در تمام زمینهها از ایدئولوژی انقلاب اسلامی دفاع کنند.
ایزدی یادآور شد: بسیج دانشجویی در حال تغییر رویکرد و پوستاندازی است؛ به این صورت که در ایام دهه 70 تا حدود سال 96 فعالیتهای بسیج دانشجویی به چند برنامه بصیرتافزایی خلاصه شده بود، اما از 3 سال اخیر مطالبهگری بر مبنای مسئلهمحوری به همراه ارائه راهکار علمی برای حل مسئله را سرلوحه قرار داده است.
ـ دانشجویان انقلابی از اصلاحطلب و اصولگرا عبور کنند
همچنین مسئول سابق بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان قزوین هم با ذکر اینکه اصلیترین مسئله بسیج دانشجویی تربیت نیروی طراز انقلاب اسلامی آن هم در شرایط حساس کنونی است، بیان کرد: از طرفی اکنون وقت روی کار آمدن شایسته ترین افراد در دستگاهها و سازمانهای مختلف است.
مهدی بردبار اضافه کرد: دشمنان در عملیاتهای گوناگون ایجاد تنگناهای اقتصادی، تهاجم فرهنگی و نفوذ را پیش میبرند و اینجاست که نقش یک دانشجوی جوان انقلابی در مقابله با جریان باطل مشخص میشود.
وی با بیان اینکه یک دانشجوی انقلابی باید از چپ و راست، اصلاحطلب و اصولگرا عبور کند و به اصل جمهوری اسلامی و بازسازی اصالت خویش بازگردد، گفت: به نظر من دانشجوی آزاده نباید بلندگوی جریان خاصی شود و در دام مولفههای قدرت بیفتد؛ بلکه دانشجو سوپاپ اطمینان و صدای مردم در جامعه است.
ـ دانشجویان با تفکر جهادی در خدمت به مردم پیشرو باشند
رئیس مجمع نمایندگان استان قزوین در مجلس هم به مناسبت روز دانشجو در گفتوگو با خبرنگار ولایت عنوان کرد: جنبش دانشجویی همیشه نهضت پیشرو و فعال کشور اسلامی ما برای پیشرفت، برقراری عدالت و برقراری آرمانهای اصیل انقلابی بوده و است.
رجب رحمانی با ذکر اینکه جایگاه دانشجوها باید در کشور تقویت شود، گفت: جنبش دانشجویی باید با تولید علم و جهش فناورانه برای ایجاد اقتصاد دانش بنیان پیشرو باشد، زیرا امروز مسئله نخست کشور احیای اقتصاد است که به دست فرهیختگان و نخبگان دانشجویی میتواند میسر و حلقه مفقوده بین علم، اقتصاد و توسعه اقتصادی توسط خود دانشجویان احیا شود.
وی افزود: در واقع به نظر میرسد که شاکله آرمانخواهی و عدالتطلبی دانشجویی نیازمند تقویت است؛ دانشجویان باید حرفهای خود را با صراحت، صداقت و ایمان قلبی به مسئولان کشور منتقل کنند و راهانداز جریانهای عدالتمحور در راستای رفع فساد و تبعیض باشند.
این نماینده مجلس عنوان کرد: جنبش دانشجویی حلقه تفکری بزرگترین تغییرات و اتفاقات در کشور است و دانشجویان در پیروزی انقلاب اسلامی، انقلاب فرهنگی، تسخیر سفارت آمریکا و مقابله با فتنههایی چون فتنه سالهای 77 و 88 نقش مهمی داشتهاند.
رحمانی یادآور شد: دانشجویان ما با تفکر جهادی و بسیجی میتوانند پیشرو خدمترسانی به مردم و جریانهای جهادی باشند و دفاع از آرمانهای اسلام، امام راحل و انقلاب را سرلوحه کار خودشان قرار دهند.
وی با بیان اینکه امروز مسئولان موظف هستند مطالبات دانشجویی را برآورده کنند، اضافه کرد: دانشجویانی که قصد ساختن زندگی مشترک دارند، باید با دریافت تسهیلات ازدواج مورد حمایت قرار گیرند همچنین مسئولان وظیفه دارند که مطالبات دانشجویی را در حوزه علم و دسترسی به امکانات مختلف فراهم کنند.
ـ مدیریت تشکلهای دانشجویی از پستطلبان و مقامگرایان بازپسگرفته شود
با این همه به نظر میرسد که جنبش دانشجویی که این روزها «دور مانده از اصل خویش» شده، ضمن بازتعریف نقش خود در مطالبهگریهای عدالتخواهانه و مردمی «به اصل خویش» بازگردد و در این میان باید با کنشگری دانشجویان مدیریت تشکلهای دانشجویی از عناصری که به اسم اصلاحطلب و اصولگرا «پستطلبی» و «مقامگرایی» میکنند، گرفته شده و به دانشجویانی بازگردانده شود که واقعاً دغدغه ایجاد تحول و پیشرفت در دانشگاهها را دارند.