جایگاه آموزههای دینی در مقابله با ولنگاری فرهنگی
- شناسه خبر: 16969
- تاریخ و زمان ارسال: 1 مرداد 1402 ساعت 08:00
- بازدید :
وحید حاجسعیدی
در یادداشتی نوشتم: خالکوبیهای روی بازو و اسکارهای (رد زخم) روی صورتش، هر کدام برای خودشان حکایتی دور و دراز دارند. تیشرت بنفش منقش به اشکال و حروف انگلیسی و شلوار جین اورسایز و پارهاش هم داد میزند که عاشق غرب و پوشش هیپهاپ است. زنجیر طلای دور گردن و دستبندش هم تردیدی در پایبند نبودنش به شریعت اسلامی باقی نمیگذارند. اما حالا در مجلس امام حسین نشسته و به پهنای صورت اشک میریزد!
این حکایت بسیاری از جوانان است که علیرغم داشتن ظاهر نامتعارف، تفکرات زاویهدار با آموزههای مذهبی و پوشیدن البسه خارج از عرف، با اصول دین منافاتی ندارند و حتی بسیاری از آنها زمین خورده مکتب حسین و جوانمردی یارانش هستند. کاهش آمار جرم و جنایات در ماههای محرم و صفر و ماه رمضان، نشان از عمق نفوذ باورهای مذهبی در جامعه دارد که اگر متولیان امور دینی و مذهبی کمی نگاه یا به قول معروف فرمان هدایت دینی را بچرخانند و زاویه دید خود را نسبت به نسل جوان تغییر دهند، بسیاری از کژتابیهای روزمره و ولنگاری اجتماعی شایع در جامعه مرتفع میگردند.
در حال حاضر یکی از معضلات اساسی کشور به ویژه در حوزه جوانان، ولنگاری فرهنگی به ویژه در سبک زندگی است. در حقیقت عوامل شکلدهنده و هدایت فرهنگ، نقش عوامل و کارگزاران فرهنگی، روابط فرهنگی بین نسلی و عوامل تاثیرگذار بر تغییر مناسبات و اثرات آن در فرهنگ و سبک زندگی، پوشش و عقاید و… ، از مهمترین مسائلی است که برای حفظ و ممانعت از فروپاشی فرهنگی یک جامعه باید به آنها دقت شود. امری که مقام معظم رهبری از آن با عبارت «ولنگاری فرهنگی» تعبیر نمودهاند و حکایت از نبود برنامه برای مدیریت عوامل تاثیرگذار بر فرهنگ و تولیدات آن دارد: «…فرهنگ در بلندمدت، از اقتصاد خیلی مهمتر است… در مسالهی فرهنگ، بنده احساس یک ولنگاری میکنم.
در دستگاههای فرهنگی (اعم از دستگاههای دولتی و غیردولتی) یک نوع ولنگاری و بیاهتمامی در امر فرهنگ وجود دارد؛ در تولید کالای فرهنگی مفید کوتاهی میکنیم و در جلوگیری از تولید کالای فرهنگی مضر هم کوتاهی میشود.» (بیانات در دیدار رئیس و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، 16 خرداد 1395).
اما با وجود فراهم بودن زیرساختهای متعدد سختافزاری و نرمافزاری فرهنگی و مذهبی در کشور، استفاده بهینه از این ظرفیت عظیم فیزیکی و فکری در کنترل ولنگاری فرهنگی در جامعه صورت نگرفته است و نسل جوان با وجود داشتن علقه به شعائر مذهبی و آمیختگی معنوی با دین و مقدسات از دوران طفولیت، در پذیرش کامل اعتقادات و پیروی از آئین محمدی دچار نوسان و تردید شده است و همین امر تبعات اجتماعی و فرهنگی متواتری را باعث شده است.
در حقیقت ثمره وجود چندین هزار مسجد و تکیه و حسینیه و حوزه در علمیه در کشور و چندین هزار مداح و روحانی و نوحهخوان و … و ظرفیت عظیم رسانه با شبکههای متعدد قرآنی و مذهبی باید دریایی زلال و شفاف باشد که متاسفانه به واسطه ضعف در مدیریت دینی و به تبع آن مدیریت سیاسی و فرهنگی، این دریا به رودی کمعمق و کمعرض تبدیل شده است!
حال که در شالوده و بنیان فکری نسل جوان ما اتصال به این چشمه معنوی لحاظ شده است و از سویی بنیان جامعه بر اساس محور دین و شعائر دینی بنا نهاده شده است، استفاده از این بستر معنوی گسترده باید به صورت عمده و فراگیر در همه امور نهادینه شود و شاهد توسعه و تحول در فرهنگ، اقتصاد، آموزش، هنر و … با رویکرد معنوی باشیم.
گره زدن اعمال و رفتارهای شایسته به معنویت روزهای خاص و گام برداشتن در این مسیر از مبداء و آبشخور معنوی فرهنگ دینی، بیتردید عامل توسعهی آرمانی فرهنگ، انسانیت، عقلانیت، حجاب و پوشش، رفتار و سایر مقولاتی در جامعه میشود که شاید برای نزدیک شدن به این آرمانها باید میلیاردها تومان هزینه کرد و ساعتها برنامه ساخت و وقت صرف کرد! از این ظرفیت غافل نشویم. شاید فردا دیر باشد.