فریم‌هایی برای فریب!
گزارش ـ محمد بهرامی: بدون شک یکی از بهترین و کاربردی‌ترین اختراعات بشر، عینک است؛ ابزاری که نبودنش می‌تواند چالش‌های بسیاری را برای فرد استفاده کننده ایجاد کند؛ هماهنگونه که بودنش فواید بسیاری دارد. عینک‌ها انواع مختلفی دارند اما شناخته‌شده‌ترین آن‌ها، عینک‌های طبی و آفتابی هستند. جدای از قیمت‌های گوناگونی که این عینک‌ها دارند، نحوه‌ی فروش آن‌ها در اقصی نقاط شهر نیز جالب توجه است و کار شهروندانی که بدون مراجعه به پزشک و عدم آگاهی از نمره چشم، اقدام به خرید این ابزار از دستفروشان می‌کنند، قابل تأمل. همانگونه که خوردن قرص بدون مجوز پزشک می‌تواند مشکل‌ساز شده و کار فرد را به بیمارستان بکشاند، استفاده از عینک، بدون مجوز پزشک هم می‌تواند عوارض و صدمات جبران ناپذیری را به فرد وارد کند؛ تا جایی که حتی باعث کوری هم خواهد شد. در همین شهر خودمان نیز در روز بازارها، هستند افراد بسیاری که بساط عینک برپا کرده و انواع عینک‌های طبی و آفتابی را به فروش می‌رسانند.  جوانان علاقه زیادی به عینک آفتابی دارند بعدازظهر یک روز جمعه از دی ماه، به جمعه بازار قزوین واقع در انتهای خیابان نواب (میدان مادر) سری زده و به بهانه‌ی خرید عینک با یکی از این فروشندگان که حدود 55 سال نیز دارد هم‌کلام می‌شوم. او از سابقه‌ی دستفروشی‌اش در این کار برایم می‌گوید: 15 سال است که کارم دستفروشی عینک است. قبل از اینکه روز بازارها راه‌اندازی شوند، در علاف راسته‌ی بازار بساط پهن می‌کردم و از وقتی روزبازارها راه‌اندازی شده‌اند، هر روز، یک جا هستم. از او درباره‌ی ضررهای فروش عینک به مردم بدون مجوز پزشک می‌پرسم و او ادامه می‌دهد: من فقط فروشنده‌ام، من نفروشم افراد دیگری می‌فروشند، در همین بازار، چهار یا پنج نفر دیگر هم هستند که عینک می‌فروشند. مردم اگر از من نخرند، از همکار من در این کار می‌خرند. از او می‌پرسم که مردم، بیشتر چه عینک‌هایی می‌خرند و او پاسخ می‌دهد: معمولا خانم‌ها عینک‌های آفتابی می‌خرند البته عده‌ای پسران جوان نیز به این عینک‌ها علاقه دارند اما هستند افرادی که برای بهتر دیدن، عینک‌های طبی می‌خرند. فروشنده اضافه می‌کند: افرادی که از ما عینک طبی می‌خرند، نمی‌خواهند پول برای ویزیت دکتر چشم پزشک بدهند و البته که عینک‌هایی با نمره‌های خیلی پایین می‌خرند اما به هر حال عواقبش با خودشان است.  به خاطر پرداخت پول کمتر از ما می‌خرند به سراغ فروشنده دیگری در همین بازار می‌روم، مقابل بساطش، جوانی در حال خریدن عینک است و می‌گوید: «شماره عینکم نیمه»، فروشنده عینک‌های درون بساطش را می‌گردد و یک عینک با فریم بیضی به او می‌دهد و می‌گوید: فقط این مدلی‌اش را دارم. مشتری عینک را به چشم می‌زند و با لبخندی از سر رضایت، پول فروشنده را می‌دهد و دور می‌شود. با رفتن مشتری جوان، از فروشنده می‌پرسم چطور نمره عینک را می‌داند و او می‌گوید با تجربه‌ای که از فروشندگی عینک بدست آورده‌ام نمره‌ی عینک‌ها را تشخیص می‌دهم. از او درباره ضرر عینک‌های طبی بدون تجویز پزشک می‌پرسم و او با دلخوری از سوال من می‌گوید: خب از دکتر بگیرند، کسی که از ما می‌خرد، نمی‌خواهد پول به دکتر بدهد وگرنه از ما نمی‌خرید. از او می‌پرسم روزانه چند عینک طبی و آفتابی می‌فروشد، که او اینگونه پاسخ می‌دهد: بستگی به ایام دارد، در فصل بهار و تابستان که شدت آفتاب بیشتر است، عینک‌های آفتابی، مشتریان بیشتری دارند اما در این فصل از سال عینک‌های طبی، بازار بهتری دارند. البته این بدان معنا نیست که مثلا ما روزی 50 عینک می‌فروشیم (با خنده) اما مشتریان طبی بیشتر از آفتابی هستند.  براساس تجربه به مشتریان عینک می‌دهیم یک فروشنده‌ی دوره‌گرد عینک که بساطش را درون جعبه‌ای پهن کرده و بند‌ آن را نیز به دور گردنش انداخته است نیز در این باره می‌گوید: من از روی ناچاری به عینک‌فروشی روی آورده‌ام وگرنه این اصلا شغل خوبی نیست. او که یک عینک بزرگ دودی روی چشمان خود دارد ادامه می‌دهد: من جوشکار بودم و غیر از جوشکاری شغل دیگری بلد نبودم که با بی‌توجهی خودم، برق جوشکاری چشمانم را ضعیف کرده و باعث شده مدام و به صورت ناخودآگاه اشک بریزم. با تجویز پزشک این عینک را می‌زنم وقتی برای گرفتن عینک به مغازه‌های مختلف سر زدم، تصمیم گرفتم به صورت دوره‌گردی عینک بفروشم. چون دیگر جوشکاری برایم ممکن نبود. از او می‌پرسم که آیا از ضررهای عینک‌هایش برای مردم مطلع است؟ و او می‌گوید: یقیناً خرید عینک باید با مجوز پزشک باشد. ما هم براساس تجربه به مشتریانمان عینک می‌دهیم. از او درباره‌ی درآمدش با توجه به بساط کوچکش می‌پرسم و او ادامه می‌دهد: کار دیگری بلد نیستم از این شهر به آن شهر و از این خیابان به آن خیابان می‌روم. روزی‌دهنده خدا است.  80 درصد عینک‌های آفتابی تقلبی‌اند یک فروشنده عینک که در مغازه‌ای 12 متری در فردوسی مشغول کسب و کار است نیز در این باره می‌گوید: خوشبختانه هیچ دستفروشی در این راسته دیده نمی‌شود، سپس با خنده می‌گوید: خب جایشان هم اینجا نیست، پس ما برای چه داریم ماهی 4 یا 5 میلیون اجاره پرداخت می‌کنیم؟ او ادامه می‌دهد: فروش عینک به دست دوره‌گردها، یک معضل است چون نه از شماره چشم افراد خبر دارند و نه به درستی نمره عینک را می‌دانند. بسیاری از مردم هم برای اینکه در این زمینه، هزینه‌ی کمتری را متحمل شوند، از دستفروشان خرید می‌کنند. او می‌افزاید: حتی اگر قرار باشد کسی عینک آفتابی هم بخرد، باید از مراکز معتبر بخرد؛ خصوصاً در شرایط فعلی که حدود 80 درصد عینک‌های آفتابی موجود در بازار تقلبی هستند. این کاسب قزوینی ادامه می‌دهد: بسیاری از عینک‌های آفتابی موجود در بازار تقلبی هستند. این کاسب قزوینی ادامه می‌دهد: بسیاری از عینک‌های آفتابی و ارزان قیمت کنار خیابان‌ها، از اجناس تقلبی و قاچاق هستند. اکثر مردم نمی‌دانند که یک عینک آفتابی باید درجه حفاظتی (یووی) داشته باشد که حداقل آن برای محافظت چشم از اشعه‌های مضر، 385 یووی است. عینک‌های آفتابی درجه یک تا 12 لایه حفاظتی دارد و ضدخش و ضدخوردگی است و قیمتش حتی به 8 میلیون تومان نیز می‌رسد؛ آن وقت عده‌ای از سر ناآگاهی، از مردم سوءاستفاده کرده و اقلام ارزان ‌قیمت و تقلبی را به مردم می‌فروشند بعد هم مردم می‌مانند و چشمانی که دچار ضعف بینایی شده‌اند.  هر نوع عینک باید با مجوز چشم‌پزشک باشد اما یک متخصص بینایی‌سنجی در استان در این باره گفت: استفاده از عینک‌های آفتابی غیراستاندارد می‌تواند عواقب خطرناکی مانند حساسیت شدید چشمی و زخم قرنیه را در پی داشته باشد. فاطمه هنرمند افزود: عینک‌های طبی را به هیچ عنوان نباید از دستفروش خرید، چرا که نمره‌ی عینک را به خوبی نمی‌دانند، اما عینک‌های آفتابی غیراستاندارد نیز به علت داشتن شیشه‌های نامرغوب، آفتاب را بیشتر جذب می‌کنند. وی تصریح کرد: استفاده از این عینک‌ها، رونق زیادی در بین شهروندان، خصوصاً قشر جوان دارد، اما بد نیست بدانید که این عینک‌ها، زاویه‌های غیراستاندارد دارند و شیشه‌های آنها مورد تایید وزارت بهداشت نیست. این عینک‌ها از ورود نور کافی به چشم جلوگیری می‌کنند در نتیجه باعث باز شدن مردمک چشم می‌شوند. وی اضافه کرد: بهتر است مردم برای استفاده از هر نوع عینک، با چشم‌پزشک مشورت کنند تا بعدها دچار مشکل نشوند.