نقاط مشترک عارف و نسیم شمال
- شناسه خبر: 34563
- تاریخ و زمان ارسال: 17 اردیبهشت 1403 ساعت 07:30
- بازدید :
در میان شعرای عصرمشروطه، عارف و اشرفالدین حسینی (نسیم شمال) با وجود تفاوتها در زندگی خصوصی و شیوه ادبی، سه نقطه مشترک دارند:
1ـ شهرت و محبوبیت بینظیر، نفوذ کلام و مقبولیت مطلق مردمی.
این دو شاعر از دوره مشروطه تا ابتدای سلطنت رضا شاه هر چه سرودند به طور کامل مورد پذیرش مردم قرار گرفت و شعر هیچ شاعر دیگری، اینگونه در میان طبقات مختلف مردم رسوخ و نفوذ نیافته است. بر همین اساس، شهرت و محبوبیت این دو شاعر نیز از صدر مشروطه تا اوایل سلطنت پهلوی در میان عامه مردم کمنظیر و بلکه بینظیر بوده است. محمد محیط طباطبایی در این خصوص نوشته است: «بیاغراق باید گفت در سالهای مقارن جلوس احمد شاه، سید اشرف از شهرتی بینظیر در سراسر ایران برخوردار بود. اگر در میان طبقه گویندگان بتوان برای او عدیلی جست، همانا همشهری دیگر او عارف قزوینی بود که از راه غزلهای شورانگیز و تصنیفهای دلانگیزش در قلوب مردم کشور راه جسته بود.»
2ـ وطنپرستی و آزادیخواهی بدون چشمداشت به اجر و مزد.
این دو شاعر با وجود حس شدید وطنپرستی و خدمات صادقانه به مشروطیت و آزادی، به مناصب و مقامات دنیوی علاقهای نداشتند و با همه تقدمی که نسبت به شاعران دیگر داشتند از مواهب مشروطیت بهرهمند نشدند و از این بازار تهیدست بیرون آمدند. یحیی ریحان در این خصوص نوشته است: «عارف و سید اشرف نه خانه داشتند، نه زندگی مرتب، نه حقوق اداری و نه زن و فرزند. شاعرانی بودند تهیدست که تمام عمر را در شعر و ادبیات به سر آوردند و تنها دارایی آنان نام نیک و محبوبیت ملی بود.»
3ـ موفقیت در تعقیب روش ادبی و بقا در حالت افاده و افاضه.
این دو شاعر این توفیق را یافتند که سبک و شیوه ادبی خود را به مدت نزدیک به ۲۰ سال پیاپی و بدون انقطاع ادامه دهند و در این مدت، هرگز فتوری در تعقیب راه و روش آنان راه نیافت. محمد محیط طباطبایی در این خصوص نوشته است: «سید اشرف از ۱۳۲۵ تا ۱۳۴۴ قمری، یعنی ۲۰ سال متوالی در تعقیب همان روش موفق و مشاربالبنان بود و این باقای بر حالت افاده و افاضه، مسلم است برای او توفیقی بود که کمتر در شعرای دیگر دوره مشروطه به جز عارف میتوان برایش نظیری یافت.»
* (عارف قزوینی و شاعران زمانهاش، مهدی نورمحمدی، انتشارات علمی، ۱۴۰۰، صص ۱۲۲ تا ۱۲۸)
* عکس زمینه: سردیس عارف و اشرفالدین حسینی در سبزهمیدان قزوین