فریادهای بیصدای کمک خواهی
- شناسه خبر: 20558
- تاریخ و زمان ارسال: 26 شهریور 1402 ساعت 08:00
- بازدید :
گزارش: معصومه حسینی
وقتی مرگی نام خودکشی به خود میگیرد چراهای بسیاری در ذهن اطرافیان برای دلیل این اتفاق نقش میگیرد. نزدیکان فردی که دست به خودکشی زده است مدام این سوال را در ذهن از خود میپرسند که او تا قبل از اقدام به خودکشی حالتهای مثل همیشه داشت چه شد که این اتفاق افتاد و شاید هیچ وقت به پاسخ درستی نرسند .
شاید بتوان نام تلخترین مرگ را برای خودکشی انتخاب کرد در دنیای امروزی اقدام به خودکشی روز به روز رو به افزایش است و دلایل مختلفی برای اقدام به خودکشی در هر کشوری اعلام میشود اما باز هم نمیتوان گفت چه کسانی و چه زمانی دست به خودکشی میزنند.
اما کارشناسان برای اینکه مردم و مسئولان کشورها به این موضوع دقت بیشتری داشته باشند یک روز را به عنوان روز جهانی جلوگیری از خودکشی انتخاب کردند. روز 10 سپتامبر روز جلوگیری از خودکشی نامگذاری شده است. روز جهانی پیشگیری از خودکشی همهساله در دهم سپتامبر مصادف با نوزدهم شهریورماه در سراسر جهان برگزار میشود. این مناسبت برای افزایش آگاهی عمومی در جهان نسبت به خودکشی و پیشگیری از آن در نظر گرفته شده است. مجمع جهانی پیشگیری از خودکشی با همکاری سازمان بهداشت جهانی و فدراسیون جهانی سلامت روان این روز را میزبانی میکند. مراسم جهانی این مناسبت (روز جهانی پیشگیری از خودکشی) اولین بار در سال 2003 برگزار شد. بعد از آن هر سال در کشورهای مختلف در این روز تلاشهای علمی برای افزایش آگاهی مردم برگزار میشود. با مطالعه اسناد مرتبط جهانی متوجه میشویم که هدف اصلی از نامگذاری این روز افزایش آگاهی عمومی مردم در مورد خودکشی و بیماریهای ذهنی مرتبط با آن، پیشگیری از خودکشی در جهان، پرداختن رسانهها به خودکشی، شناسایی نشانههای خودکشی و معرفی راهحلهای پیشگیری از آن است تا بتوان میزان خودکشی را تا حد زیادی پایین آورد. بهطورکلی روز جهانی پیشگیری از خودکشی برای اولین بار بر مبنای دو هدف مهم «نظمدهی جهانی، منطقهای و ملی و انجام دادن کارهای مختلف در زمینههای گوناگون برای بالا بردن آگاهی درباره رفتارهای منجر به خودکشی و نحوه جلوگیری مؤثر از این رفتار و تقویت تواناییهایی کشورها برای توسعه و ارزیابی سیاستهای ملی و طرحهای پیشگیری از خودکشی» برگزار میشود.به مناسبت این روز با معاون پیشگیری بهزیستی استان قزوین مصاحبه کردیم.
شروع اقدام به خودکشی از نوجوانی است
زهرا غلامرضایی به دلایل خودکشی اشاره میکند و میگوید: نگاه به خودکشی چند عاملی و چند وجهی بوده و از دیدگاههای چندگانه فردی، خانوادگی، اجتماعی باید بررسی شود.
وی ادامه میدهد: نداشتن سلامت روان و اختلالهای شخصیت (مثل افسردگی، اضطراب، دوقطبی و …) اعتیاد، بحرانها و شکستهای زندگی، سوگ، توجهطلبی، خودکشی تقلیدی، فقر، داشتن بیماریهای صعبالعلاج و گاه مطلع شدن بیوفاییهای زناشویی را میتوان از دلایل اقدام به خودکشی نام برد.
معاون پیشگیری بهزیستی استان اقدام به خودکشی را در اوایل نوجوانی میداند و تصریح میکند: افکار خودکشی و اقدام به خودکشی در نوجوانی شروع و در ۲۰ تا ۲۹ سالگی به اوج میرسد.
غلامرضایی اضافه میکند: چرایی این رویداد را میتوان در مواردی نوعی فریاد کمکخواهی جهت برطرف کردن نیازهای روانی فرد، گاهی نیازهای دیگر مانند نیازهای اقتصادی و.. ، یادگیری مشاهدهای و تقلید و دلیل دوم تنبیه کردن خود در نظر گرفته میشود.
بیشتر زنان اقدام به خودکشی میکنند اما مردان خودکشی کامل دارند
وی در پاسخ به این سوال که مردان بیشتر دست به خودکشی میزنند یا زنان اعلام میکند: بیشتر زنان اقدام به خودکشی میکنند ولی مردان بیشتر خودکشی کامل دارند. زنان به دلیل اینکه ذهن هیجانی آنها قالبتر هست و رفتارهای نمایشی هم در خانمها بیشتر مشاهده میشود، پس اقدام به خودکشی میتواند روشی برای بیان خواستههایشان باشد.
معاون پیشگیری بهزیستی ادامه میدهد: البته در رفتار خودکشی مختصات فرهنگ فرد هم خیلی مهم است، از نظر فراوانی و نوع فرهنگها تفاوت دارد و تفاوتهای فرهنگی ممکن است ناشی از دسترس بودن و عادی شدن باشد یا وجود نشانگان خاص فرهنگ باشد.
زهرا غلامرضایی در خصوص نشانههایی که ممکن است فرد دست به خودکشی بزند اظهار میکند: افرادی که افکار خودکشی دارند و ممکن است دست به خودکشی بزنند معمولا در مورد بیعلاقگی به زندگی و بیمعنایی دنیا و ناامیدی صحبت میکنند، افکار مرگ دارند، گوشهگیر و کم حرف و تحریکپذیر میشوند، بهدنبال روشهای خودکشی میگردنند. نوشتن نامه خداحافظی یا وصیتنامه، بخشیدن اموال و وسایل شخصی، تغییرات خلقی، گریه بیقراری (بیشتر علائم در مجموعه علائم افسردگی قرار میگیرد) هرگونه صحبت در مورد پایان زندگی بایستی از طرف اطرافیان جدی گرفته شود و فرد در مسیر رواندرمانی بلافاصله قرار گیرد .
وی تاکید میکند افرادی که اقدام به خودکشی در پیشینهی خود دارند، بعدها با احتمال بیشتری خودکشی کامل خواهند داشت .
مراجعه به مراکز مشاور و رواندرمانی
معاون پیشگیری بهزیستی به اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از خودکشی اشاره و تصریح میکند: بررسی حمایتهای اجتماعی و افزایش آن، درمان اختلالات سببساز، جستجوی معنا، اعتقادات و آموزش مهارتهای زندگی بالاخص کنترل استرس و خشم و حل مساله (برای جلوگیری از خودسرزنشگری و خشم نسبت به خود و دیگری که به نظر من از عوامل بسیار مهم بروز رفتار خودکشی هست) از اقدامات پیشگیرانه محسوب میشود.
وی میافزاید: ارجاع به روانپزشک و دارو درمانی و ارجاع به ۱۲۳ از دیگر اقدامات جلوگیری از خودکشی میباشد.
بنا به گفتهی معاون پیشگیری بهزیستی این تنها بهزیستی نیست که در جلوگیری از خودکشی دخیل است و وظایفی در این خصوص دارد در عین حال ریاست کمیته پیشگیری از خودکشی بر عهده دانشگاه علوم پزشکی با عضویت دستگاههای همسو بوده و خدمات پیشگیری از خودکشی به صورت آموزشی و خدمات مشاوره از طریق ارتباط با خط ۱۴۸۰ مشاوره تلفنی و خط اورژانس اجتماعی توصیه میشود همچنین استفاده از خدمات مراکز مشاوره تحت نظارت بهزیستی و خدمات روان درمانی جهت استفاده از راهکارهای درمانی متخصصان به خانوادهها و افراد در معرض آسیبهای روحی و روانی است که پیشنهاد میشود.