غیرسیگاریهای جمع سیگاریها
- شناسه خبر: 23755
- تاریخ و زمان ارسال: 15 آبان 1402 ساعت 07:45
- بازدید :
نفیسه کلهر
در اتوبان بین شهری به سمت غرب کشور در حرکتم. در طول مسیر در بیش از سه مجتمع خدماتی رفاهی توقف میکنم و در دو مجتمع از میان سه تا، زنانی را میبینم مشغول سیگار کشیدن.
کافههای درون شهر هم همینطور است. اگر قبلا سیگار کشیدن ممنوع بود اما حالا اگر بخواهند این ممنوعیت را اعمال کنند مشتریهایشان را از دست میدهند. در هر کافه پشت بیشتر میزها افرادی نشستهاند که سیگار میکشند.
انگار سیگار کشیدن بخشی از سبک زندگی افراد معمولی شده. زنها اگر در دهههای قبل نهایتا در حیاط خانهشان و آخر شب یک سیگار دود میکردند حالا اما بیپروا در خیابان و اتومبیل به سیگارشان پک میزنند و یا اگر قبلا در کافهها افراد دور یک میز به نوبت سیگار میکشیدند تا فضا غبارآلود نشود اما حالا در میان دود گاهی چشم چشم را نمیبیند. در این شرایط بیشتر از همه افرادی متضررند که سیگار نمیکشند ولی میخواهند روابط دوستانهشان را هم حفظ کنند؛ اما بدون اینکه بخواهند مصرف کنندگان دخانیات هستند. مصرفکننده درجه دو!
*
دو دختر نوجوان وارد فروشگاه میشوند و آدرس یک کافه خوب در این حوالی را میپرسند. فروشنده به کافه بالای خیابان اشاره میکند و دخترها بلافاصله میگویند منظورشان جایی است که بتوانند در آن سیگار بکشند. فروشنده کمی فکر میکند و بعد آدرس جدیدی به آنها میدهد. دو پاکت وینستون و یک مارلبرو میخرند و حساب میکنند.
به دنبال دخترها از مغازه خارج میشوم. مسیرمان یکی است. شغلم را معرفی میکنم و سنشان را میپرسم.
هلیا 20 ساله است. شبنم و مانیا 21 ساله. هر سه دانشجوی رشته حسابداری هستند. میپرسم چند وقت است که سیگار میکشند هلیا میگوید از 17 سالگی و شبنم از سال کنکورش و مانیا با خنده میگوید: «از وقتی با اینا دوست شدم.»
سه دانشجو هم خوابگاهی هم هستند. جلوی در کافه که میرسیم صحبتها به اینجا میرسد که بیشتر همکلاسیهایشان هم سیگار میکشند. مانیا توضیح میدهد: «در برابر کارهایی که دیگران میکنند سیگار کشیدن اصلا کار ناهنجاری به حساب نمیآید.» او معتقد است الان بچههای به قول او مثبت هم سیگار میکشند و دیگر این مسئله آنقدرها هم قبیح نیست.
او حتی میگوید: «بیشتر همکلاسیها یا سال بالاییهای ما هستند که ما را به میهمانی دعوت میکنند. میهمانیای که میدانیم پر از دود است. انواع مواد مخدر آنجا مصرف میشود. حتی میهمانیهای معمولی هم که دعوت شویم فضا پر از دود قلیان است و مدام نوشیدنی الکلی مصرف میشود. حالا شما مقایسه کنید بودن در چنین محافلی را با اینکه ما در کافه بنشینیم و نفری 3 تا 4 نخ سیگار بکشیم.» شبنم که میبیند صحبت ما به درازا کشیده همانجا مقابل در کافه سیگارش را روشن میکند و شروع میکند به پک زدن.
میپرسم تا به حال واکنش نامناسبی هم بهخاطر سیگار کشیدن دیدهاید؟ مانیا باز ادامه میدهد: «خب ما هر جایی سیگار نمیکشیم. مثلا بیشتر در کنار همکلاسی و دوستانمان سیگار میکشیم و نهایتا گوشهای اطراف دانشگاه. اما سختی وقتی است که به خاطر همین واکنشها مجبوریم سیگار نکشیم.» او که اهل یکی از شهرهای اطراف است میگوید وقتی برای تعطیلات تابستانی به خانه میرود نمیتواند سیگار بکشد و مدام کلافه و گاهی عصبی است. مانیا میگوید خانوادهاش اصلا نمیدانند که او سیگار میکشد و اگر بفهمند حسابی برایش دردسر میشود.
هلیا هم معتقد است که دیگر سن و سال مانیا در حدی هست که برای زندگیاش تصمیم بگیرد و لزومی ندارد خانوادهاش بدانند و یا نظرشان بخواهد در زندگی او تاثیر بگذارد.
هلیا خودش از اهالی کرج است و میگوید که پدر و مادرش میدانند او سیگار میکشد و در کارهایش دخالتی هم نمیکنند. او توضیح میدهد: «اوایل شاید اگر سرفه میکردم میگفتند که به خاطر سیگار است و میخواستند کمتر بکشم؛ اما حالا خیلی اهمیت نمیدهند و دخالت نمیکنند.» شبنم هم میگوید که احتمالا خانوادهاش از بوی لباسش بدانند این موضوع را اما تا به حال با آنها مستقیم حرف نزده و آنها هم دخالت نمیکنند.
میان این جمع مانیا از همه بیشتر تحت فشار خانواده و به نظر میرسد فشار گروه همسالان است. از مانیا میپرسم اگر سیگار نکشد چه میشود؟ و توضیح میدهد: «خب سخته.» در مورد این سختی میپرسم و میگوید: «مثلا وقتی با بچهها جمع میشویم خب نمیشود که نکشید. وقتی همه مشغولند و چیزی دستشان است که سرگرمش هستند، من باید به در و دیوار نگاه کنم؟»
شبنم میان حرف میپرد و میگوید: «ما باید برویم.» خداحافظی سریعی میکنند و به داخل کافه میروند.
*
بهزاد ولیزاده؛ رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت اخیرا در گفتگویی اشاره کرده است: امسال 43/15 درصدِ گروه سنی ۲۵ تا ۳۴ سال مصرف کننده انواع محصولات دخانی بودند که 28/6 درصد زنان و 91/26 درصد مردان را شامل میشود. مقایسه این درصدها با دوره قبلی مطالعه در سال ۱۳۹۵ نشان داد که در مردان 6/15 درصد و در زنان 88/90 درصد افزایش مصرف دخانیات را داشتیم.
ولیزاده ادامه داد: مقایسه مصرف دخانیات در گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال در سال ۱۴۰۰ نسبت به مطالعه قبلی که سال ۱۳۹۵ انجام شده بود نشان میدهد که در گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال مصرف زنان از 1/0 درصد به 29/0 درصد افزایش یافته است و این یعنی ۱۹۰ درصد مصرف روزانه سیگار در این گروه سنی افزایش یافته است. همچنین در مردان این مصرف از حدود ۵ درصد در سال ۱۳۹۵ به 16/7 درصد در سال ۱۴۰۰ رسیده است که این یعنی ۴۶ درصد مصرف روزانه سیگار در این گروه سنی افزایش یافته است.
وی با تاکید بر اینکه مصرف دخانیات مهمترین عامل مرگهای قابل پیشگیری است، اظهار کرد: دود تنباکو و سیگار حاوی بیش از ۷۰۰۰ ماده شیمیایی است که سمی بودن بیش از ۴۰۰ نوع آن و سرطانزایی بیش از ۷۰ نوع این مواد شیمیایی به اثبات رسیده است. ترکیبات معطر، علاوه بر تاثیری که بر جذابیت و افزایش گرایش افراد به مصرف دارد، با ایجاد ترکیبات حلقوی سرطانزا در فرایند سوختن، تاثیر بیماریزایی این محصولات را به مراتب افزایش میدهد. هر وعده قلیان معادل مصرف ۱۰۰ تا ۲۰۰ نخ سیگار است.