سوگ لیلی
- شناسه خبر: 23104
- تاریخ و زمان ارسال: 6 آبان 1402 ساعت 08:00
- بازدید :
م. برومند
اگرچه در دنیای موسیقی ایرانی مردان جایگاه بیشتری دارند اما بانوان ایرانی نیز موفقیتهای چشمگیری داشتهاند و در این مسیر زنانی هستند که چشم جهانیان را به سوی هنر خود خیره میکنند.
بانو «لیلی افشار» یکی از همین افراد بود. نادره هنرمندی که در دنیای ما زیست و در شب دوم آبان پس از گذراندن یک دوره بیماری به جهان ابدیت سفر کرد. با رفتن او اگر بگوییم دنیا یکی از هنرمندترین گیتاریستهای خود را از دست داد هرگز دچار بزرگنمایی نشدهایم.
بانو لیلی افشار گرچه سالیان درازی بود که خارج از کشور زندگی میکرد ولی در مقاطع مختلفی که به ایران سفر داشت با برگزاری مسترکلاسهای مختلف در جایجای ایران، جامعه هنری کشورش را از هنر خود بهرهمند میگرداند.
در همه سالهایی که در خارج از کشور بود با زیست عاشقانه به ایران اندیشید و حتی بسیاری از آثار فاخرش را در قالب موسیقی ایرانی اجرا کرد. او نمونه بارز یک انسان شریف و نمونه شاخص یک بانوی محجوب و هنرمند ایرانی بود.
افسوس که جامعه هنری ایران و جهان او را زود از دست داد. روحش شاد و راهش پر رهرو. در مطلب پیشرو نگاه کوتاهی خواهیم داشت بر زندگی پر افتخار او.
لیلی افشار در هجدهم اسفند ماه ۱۳۳۸ در شهر تهران دیده به جهان گشود. او اصالتی آذری دارد. افشار نخستین نوازنده زن در جهان است که در رشته نوازندگی گیتار کلاسیک به درجه دکترا دست یافته است.
لیلی افشار در ده سالگی وقتی نوازندگی گیتار را در دیدار با یکی از اقوامش از نزدیک مشاهده کرد به این ساز علاقهمند شد و فراگیری گیتار را آغاز کرد. داریوش افراسیابی اولین معلم وی بود. مادربزرگش تار میزد و پدر که با نواختن ویولن و پیانو آشنا بود، نیز مشوق او بود. در همان کودکی در کلیسای آلمانیها و در کاخ جوانان کنسرت داد.
ادامه مسیر هنری
پس از اتمام دوره متوسطه و در سال ۱۳۵۵ به آمریکا رفت و تحصیل در رشته موسیقی و در زمینه گیتار را ادامه داد.
افشار با درجههای لیسانس و فوقلیسانس موسیقی در رشتهی نوازندگی گیتار از کنسرواتوار موسیقی بُستن و نیوانگلند در سالهای ۱۹۸۱ و ۱۹۸۳ فارغالتحصیل شد و نخستین زنی در جهان است که موفق به اخذ درجهی دکترای نوازندگی گیتار از دانشگاه ایالتی فلوریدا (۱۹۸۹) شده است.
او همچنین مدتی در مرکز هنرهای تجسمی بَنف (Banff) در کانادا و فستیوال موسیقی اسپن (Aspen) در آمریکا تحصیلکرده و دیپلم شایستگی آکادمی موسیقی کیجیانا (Chigiana) در سیِ ینای ایتالیا سه بار به وی اعطا شده است.
این هنرمند توانا مدت پنج سال هم در فستیوال موسیقی اَسپِن به تدریس گیتار اشتغال داشته است.
در سال ۱۹۸۶، یکی از دوازده گیتارنواز بینالمللی بود که برای اجرا در حضور گیتاریست معروف اسپانیایی آندرس سگوویا در کلاسهای پیشرفتها او در دانشگاه کالیفورنیای جنوبی انتخاب شد. آن موقع بود که سگوویا پیشبینی کرد که: «او روزی نوازندهی معروفی خواهد شد.»
موفقیتهای افشار در اجرا
علاقه او به موسیقی معاصر منجر شد که از نخستین اجراکنندگان آثار جدید رضا والی، گری آیستر، جان شنایدر، گرارد دروژد، لوریس چوبانیان، آرن ملتاس، کامران اینجه، باربارا کولب، کارلو دومنیکونی، مرلین زیفرین، دیوید کچلی، ریکاردو مویانو، سالوادور بروتونس و ولادیسلاو اوسپنسکی از میان دیگران باشد.
وی کنسرتهای متعددی در کشورهای آمریکا، انگلستان، ایرلند، کانادا، فرانسه، ایران، اردن، دانمارک، ایتالیا، آفریقا، نیوزیلند، استرالیا، آمریکای جنوبی برگزار کرده و در ویگمور هال (Wignore Hall) لندن، مرکز هنرهای اجرایی کندی (Kennedy Centre)، فستیوال موسیقی گرند تیتان (Grand Teton)، فستیوال موسیقی اسپن، مدرسهی هنرهای تجسمی بنف، سالن کرتو در پاریس (Salle Cortot)، فستیوال موسیقی مانتون (Menton) در جنوب فرانسه و آکادمی آمریکایی در رم اجرا داشته است.
اجرای عالی و بینقض
واشینگتن پست اجرای لیلی افشار را «عالی و بیعیب و نقص» توصیف کرده است. او به عنوان بهترین گیتارنواز کلاسیک زن برندهی جایزه آرویل ایچ. گیبسن شده است.
جوایز و افتخارات
برنده جایزه سالانه نوازنده برتر گیتار در دورههای دهم، یازدهم و دوازدهم
برنده جایزه الیور اچ گیبسون در سال ۲۰۰۰ برای بهترین نوازنده زن گیتار کلاسیک
برنده جایزه ممفیس چاپتر از طرف اکادمی ملی هنر و دانش آمریکا
برنده جایزه سال ۲۰۰۰ دانشکده امنیت و سرپرست فعالیتهای موسیقی در بخش گیتار در دانشگاه ممفیس
برنده جایزه هنر تنسی در رشته موسیقی
برنده جایزه ملی هنر
برنده جایزه اول انجمن گیتار آمریکا
برنده جایزه بزرگ جشنواره موسیقی اسپن
برنده جایزه اول انجمن ملی مدرسین موسیقی
برنده جایزه اول انجمن ملی مدرسین سازههای زهی
عضویت در بین دوازده گیتاریست برجسته جهان برای نوازندگی در گروه استاد اندرس سگویا در دانشکده کالیفرنیای شمالی.
لیلی افشار یکی از ۱۲ نوازنده بینالمللی گیتار بود که برای نواختن در حضور آندرس سگوبیا در کلاسهای پیشرفته وی، در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی انتخاب شد. آن موقع بود که پس از این کلاس ماسترو سگوبیا در مصاحبهای که در اخبار شامگاهی انبیسی حضور یافت درخصوص افشار پیشبینی کرد که او روزی به نوازندهای معروف تبدیل خواهد شد. علاقه او به موسیقی معاصر منجر شد که از نخستین اجراکنندگان آثار رضا والی، گری آیستر، گرارد روژد، لوریس چوبانیان، آرن ملنس، کامران اینجه، باربارا کولب، مرلین زیفرین و سالوادور بروتونس از میان دیگران باشد.
پروفسور لیلی افشار، نوازنده چیرهدست و نخستین زن دنیا که دکترای گیتار گرفت، از دنیا رفت.