آرش صالحی- شایعه افزایش قیمت دارو خیلی زود به واقعیت تبدیل شد و طرح دارویار قرار است اثرات آن را برای مصرف‌کننده نهایی تخفیف دهد. با اعلام وزیر بهداشت طرح دارویار اجرا شد، طرحی که گفته می‌شود بنا دارد هم افراد تحت‌پوشش بیمه در کشور را گسترش دهد و هم داروهای بیشتری را به پوشش‌های بیمه‌ای اضافه کند. اما حذف ارز 4 هزار و 200 تومانی از دارو و تبدیل آن به 23 هزار تومانی ابهاماتی را در تحقق این طرح ایجاد کرده است. ابهام اول این است که چگونه حذف ارز 4 هزار و 200 تومانی و تبدیل آن به نرخ 23 هزار تومان قرار است تنها منجر به افزایش 30 درصدی قیمت دارو شود و ابهام دوم هم این است که این طرح قرار است چگونه خرید دارو بدون نسخه را برای افرادی که نسخه ندارند، به‌صرفه کند و سؤال آخر هم این است که دارویار چه نقشی در تأمین داروی مورد نیاز بیماران ایفا می‌کند؟
 داروهای پرمصرف و بدون نسخه 70 درصد گران شد قدم اول این طرح به گفته دولتی‌ها افزایش پوشش عمومی بیمه است؛ یعنی هم تعداد بیمه‌شده‌ها افزایش یابد و هم داروهای تحت پوشش بیشتر شود. آن‌طور که وزیر بهداشت گفته، بعد از اینکه مجلس 6 هزار میلیارد تومان برای بیمه همگانی اختصاص داد، حدود 6 میلیون نفر به تعداد بیمه‌شدگان اضافه شده؛ از طرفی هم گفته می‌شود، تعداد داروهایی که تحت پوشش بیمه قرار گرفته‌اند، افزایش پیدا کرده است. سازمان غذا و دارو فهرستی بلند از داروها با عنوان فهرست داروهای بدون نسخه که مشمول طرح دارویار هستند، منتشر کرده که به معنای دریافت داروهایی همچون سرماخوردگی، استامینوفن، بروفن و غیره با قیمت‌های بیمه‌ای و تحت پوشش دارویار است، البته اگر این روزها به داروخانه بروید و بدون نسخه این داروها را بخواهید، باید قیمت آن را به صورت آزاد پرداخت کنید و خواهید دید که خبری از اجرایی شدن این طرح برای این داروها نیست. داروخانه‌ها اعلام می‌کنند که هنوز در این باره به آنها دستوری ابلاغ نشده و به همین خاطر نخستین ترکش اجرای طرح دارویار گران‌تر شدن داروهای پرمصرف و بدون نسخه برای مردم است. همچنین در ادامه مسئولان می‌گویند، 366 قلم داروی ضروری پرمصرف برای بیماران دیابتی، قلبی و عروقی تحت پوشش بیمه قرار گرفته‌ است. این طرح قرار است افراد فاقد بیمه و اتباع خارجی را هم پوشش دهد، آنطور که رئیس سازمان غذا و دارو گفته، سه دهک اول جامعه بدون مراجعه حضوری و به صورت رایگان، تحت پوشش بیمه سلامت قرار گرفته‌اند و سایر دهک‌ها می‌توانند جهت برقراری پوشش بیمه به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنند. همچنین‌ اتباع خارجی که مجوز اقامت دارند هم برای پوشش بیمه به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه می‌کنند و اتباع غیرمجاز نیز با ثبت مشخصات خود و با تأکید وزارت کشور می‌توانند از بیمه برخوردار شوند.  در طرح دارویار پرداختی از جیب بیمار اضافه نمی‌‌شود اما معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی قزوین با بیان اینکه شروع اجرای طرح دارویار اضطراری و ناگهانی بود، گفت: با اجرای این طرح، کار خیلی ‌بزرگی در حوزه دارو صورت گرفت و با توجه وضعیتی که در کشور در حوزه قاچاق دارو و مغفول ماندن صنعت دارو وجود دارد، اجرای این طرح ضروری به نظر می‌رسید و با اجرای این طرح یک حرکت بسیارشجاعانه‌ای انجام شد. مریم نورخیز محجوب با بیان اینکه به هیچ‌وجه در این طرح پرداختی از جیب بیمار اضافه نخواهد شد، افزود: داروهایی که تا قبل از شروع این طرح تحت پوشش بیمه بودند و افزایش قیمت برای آنها مصوب شده، آن میزان افزایش قیمت در تعهد پرداخت سازمان‌های بیمه‌گر رفته و پرداختی بیمار هیچ تغییری نکرده است و در بعضی موارد کاهش هم ممکن است داشته باشد. در واقع اضافه قیمت دارو انتقال پیدا کرده و توسط شرکت‌های بیمه تقبل می‌‌شود. وی ادامه داد: خوشبختانه با طراحی‌ای که توسط مسئولین وزارت بهداشت و درمان صورت گرفته و با همراهی و همکاری مناسب هیات دولت و سازمان برنامه و بودجه تزریق یارانه به سازمان‌های بیمه‌گر صورت گرفته است.  120 قلم دارو در طرح دارویار به پوشش بیمه‌ای برمی‌گردند معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی قزوین با بیان اینکه 120 قلم دارو در چند سال اخیر به دلیل تغییر پیدا کردن بودجه به سمت داروهای بیماران صعب‌العلاج و پرهزینه از فهرست داروهای تحت پوشش بیمه خارج شده بودند، گفت: اما در طرح دارویار این 120 قلم دوباره در حال برگشت به پوشش بیمه‌ای هستند. محجوب با ذکر اینکه این طرح فقط برای داروهای تولید ایران است و شامل داروهای خارجی نمی‌شود، اضافه کرد: این طرح، ویژه داروهایی است که در داخل کشور تولید می‌شوند تا از این طریق صنعت داروسازی کشور رونق پیدا کند، صادرات برای این صنعت رقم بخورد و قاچاق دارو متوقف شود. بنابراین در فاز اولیه این سیاست درباره داروهای وارداتی به ‌هیچ‌وجه اجرا نمی‌شود. وی ادامه داد: با وجود اجرای این طرح دارو همچنان دارو به صورت آزاد هم به فروش می‌رسد، ولی به نفع مردم خواهد بود که تهیه دارو را از مسیر نسخه دارویی دنبال کنند. چون اگر بخواهند آزاد تهیه کنند، بالطبع پرداختی‌شان خیلی‌زیاد خواهد بود. محجوب با اشاره به کسانی که بیمه درمانی ندارند، یادآور شد: در همه داروخانه‌ها اطلاع‌رسانی کردیم که 3 دهک درآمدی نخست شناسایی شدند و اینها به‌طور خودکار تحت پوشش قرار گرفتند. افراد می‌توانند خودشان ورود پیدا کنند و در سامانه استعلام بگیرند که تحت پوشش بیمه هستند یا نه. افرادی که تحت پوشش هیچ بیمه‌ای نیستند، با مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت و ورود به سامانه بیمه سلامت به طور رایگان تحت پوشش بیمه قرار خواهند گرفت.  وعده دولتی‌ها درباره گران‌ نشدن دارو با واقعیت همخوانی ندارد یکی از فروشندگان داروخانه در قزوین در گفت‌وگو با خبرنگار ولایت درباره اجرای طرح دارویار گفت: از روزی که شایعه افزایش قیمت دارو و تغییر تخصیص یارانه آن مطرح شده، دولتی‌ها بارها اعلام کرده‌اند که قرار نیست قیمت داروی تجویزی برای مصرف‌کننده نهایی افزایش یابد و حتی قرار است پرداختی از جیب بیماران به تدریج کاهش یابد که البته مشخص نیست این وعده چگونه قرار است محقق شود. میثم رحمانی اضافه کرد: از گذشته 70 درصد هزینه دارو را بیمه‌ها پرداخت می‌کنند و مردم 30 درصد هزینه را می‌پردازند. به این ترتیب با افزایش قیمت دارو مردم باید 30 درصد قیمت افزایش یافته را پرداخت کنند که به نظر می‌رسد چندان با تأکید دولتی‌ها مبنی بر افزایش نیافتن سهم مردم در پرداخت هزینه دارو همخوانی ندارد؛ مگر اینکه سهم بیمه‌ها در پرداخت حق هزینه از 70 درصد افزایش یابد.  طرح دارویار فشار تأمین سرمایه در گردش به داروخانه‌ها وارد می‌کند اما یک دکتر داروساز در گفت‌وگو با خبرنگار ولایت با اشاره به طرح‌های ناکام قبلی وزارت بهداشت مثل طرح تحول نظام سلامت و پزشک خانواده گفت: طرح دارویار هم اگر بخواهد بد اجرا شود، به سرنوشت ناکام دیگر طرح‌های وزارت بهداشت می‌پیوندد. فرنوش مرادی افزود: در واقع دارویار یارانه‌ای است که پیشتر به طبقه اول تأمین زنجیره دارو یعنی واردکننده ماده اولیه یا داروی ساخته‌شده داده می‌شد و اکنون این یارانه به داروخانه یعنی حلقه آخر زنجیره تأمین دارو تعلق می‌گیرد. داروخانه در این شرایط باید اول دارو را به بیمار بدهد و مشخص نیست که پول را چند ماه بعد از سیستم دولتی که بیمه‌های پایه هستند، دریافت کند. وی ادامه داد: بنابراین داروخانه‌ها یک سرمایه در گردش زیادی نیاز دارند و چه بسا مجبور به دریافت وام از بانک می‌شوند. در حال حاضر داروخانه‌ها باید اکنون داروهای ایرانی را باید 70 درصد گرانتر از قبل خریداری کنند. اگر داروهای وارداتی هم به این فهرست اضافه شوند، قیمت داروهای وارداتی برای داروخانه 4 تا 5 برابر می‌شود و باز داروسازان سرمایه در گردش بیشتری را نیاز دارند.  عیب اصلی طرح دارویار چیست؟ مرادی در جواب این سؤال که عیب اصلی طرح دارویار چیست، تصریح کرد: عیب این کار این است که برخلاف یارانه حامل‌های انرژی و نان که در همان روز به صنوف پرداخت می‌شود، داروخانه باید چندین ماه منتظر گرفتن پول یارانه باشد و این سرمایه شخصی داروساز است. متأسفانه هیچ توافقی با انجمن داروسازان و یا صنفی که متولی بخش خصوصی است، صورت نگرفته است. وی اضافه کرد: اگر دولت بخواهد دیرتر یارانه به داروخانه ها پرداخت کند، آیا جریمه دیرکرد هم تعلق می‌گیرد یانه؟ در قرارداد با سازمان‌های بیمه‌ای جریمه دیرکرد در قانون پیش‌بینی شده، ولی در طرح دارویار هیچ قانونی نداریم که جریمه دیرکرد به داروخانه پرداخت شود؛ هرچند متأسفانه همیشه بیمه‌ها به دلیل مشکل قرارداد که گزینه در صورت تأمین اعتبار را در قرارداد اضافه می‌کنند، این سوء استفاده را می‌کنند.  دارویار بار دولت را روی دوش مردم می‌‌گذارد دارویار در آنچه که دولتی‌ها از آن روایت می‌کنند، طرحی بسیار جذاب است که معتقدند می‌توانند به دسترسی آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر دارو کمک کند. اما واقعیت این است که اجرای این طرح دردسرهای بزرگی برای مردم در زمینه تهیه نسخه برای مصرف بسیاری از داروهای معمولی ایجاد می‌کند که در نهایت آنها را مجبور می‌کند عطای دارویار را به لقایش بخشیده و دارو را 70 درصد گران‌تر بخرند. طرحی پرابهام که به نظر می‌رسد اجرای آن باری از دوش دولت برداشته و بر دوش مردم می‌گذارد.