«حمیده سبحانی فرد» در گفت‌وگو با ولایت تاکید کرد:
لزوم توجه به استعداد هنری دانش‌آموزان در هنرستان‌ها
وضعیت دانشگاه هنر در قزوین خوب نیست
گفت‌وگو: پروین شهسواری
در آخرین روزهای خردادماه سال‌جاری دومین جشنواره فرهنگی معلمان هنرمند سراسر کشور با اعلام نفرات برتر به کار خود پایان داد. در این جشنواره 23 هزار و 450 نفر شرکت کردند که از این تعداد 611 نفر حائز رتبه اول تا سوم شدند و 92 نفر در 7 رشته موفق به کسب مقام اول شدند. استان قزوین نیز با ارسال یک‌هزار و 138 اثر توسط 660 معلم هنرمند، جزو استان‌های فعال در این دوره بود که با کسب 14 رتبه به کار خود پایان داد.
ـ به سراغ یکی از این معلمان هنرمند استان قزوین که توانست رتبه اول این جشنواره را از آن خود کند رفتیم
حمیده سبحانی فرد، هنرمند اهل استان نیز در این جشنواره سراسری، با ارائه اثری تحت عنوان "خانه" رتبه اول در رشته هنرهای تجسمی بخش رسانه‌های هنر جدید یا "هنر مفهومی" را کسب کرد.
با ما دراین گفتگو همراه باشید.
ـ ضمن معرفی کامل خود، رزومه‌ای از فعالیت‌های هنری خود بفرمایید.
بنده حمیده سبحانی فرد متولد سال 1365 در قزوین هستم تحصیلاتم را در رشته کارشناسی ارشد هنر گرایش نقاشی به پایان رساندم و درحال حاضر نیز، مدرس هنرستان و دانشگاه می‌باشم. تقریبا حدود 17 سال هست تدریس هنری دارم و حدود 5 سال هست که در حوزه رسانه‌های هنر جدید یا هنر مفهومی و در بخش ویدیوآرت فعالیت و مطالعه جدی‌تر دارم. در نمایشگاه‌ها و رویدادهای متعدد در شهرهای مختلف از جمله قزوین، تهران، اصفهان، رشت، خرم‌آباد، بندرعباس، درسدن آلمان، پاریس فرانسه شرکت داشتم.
همچنین کسب رتبه‌های کشوری در جشنواره‌ها و مسابقات کشوری در بخش نقاشی، راهیابی به جشنواره هنرهای تجسمی فجر دعوت به پروژه‌های هنری کیوریتوری از شهرها و استان‌های دیگر و انواع فعالیت‌های دیگر را در رزومه هنری خود دارم.
ـ از برگزاری جشنواره معلمان هنرمند کشور برایمان بگویید. سطح جشنواره و آثار ارسال شده در چه بخش‌هایی بود؟
جشنواره معلمان هنرمند، جشنواره تخصصی و وزینی بود. اینکه می‌دیدم رشته‌های خاص و تخصصی که جدیدند و یا حتی بومی که گاهی در معرض انقراض هستند و شاید عموم مردم کمتر این‌ها را می‌شناسند در جشنواره وجود داشت دلگرمی بزرگی به ما می‌داد، مثلا در هنرهای آوایی سازهای منسوخ شده، آوازها و آواهای محلی و در بخش تجسمی همین رسانه‌های هنری جدید وجود بسیار ارزشمندی در حوزه فرهنگ و هنر این سرزمین بود، این جشنواره با شرکت و ثبت نام 23 هزار معلم هنرمند شروع به کار کرد و طی مراحلی آثار داوری شدند، داورها خوشبختانه بدون محدودیتی از بهترین‌های کشور در هر رشته و از اساتید به‌نام آن حوزه‌ها بودند و این بسیار نکته مثبت و قابل توجهی بود.
ـ شما در چه بخشی شرکت داشته‌اید و چه آثار هنری را ارائه داده‌اید؟ از استان قزوین چند نفر شرکت کرده بودند؟ فقط شما حائز رتبه اول شدید؟
بنده در بخش هنر مفهومی یا رسانه‌های هنر جدید حضور داشتم و با اثر ویدیوآرت به نام "خانه" شرکت کردم که با نگاهی جدید به مفهوم خانه پرداخته بودم.
از قزوین حدود 600 هنرمند اثر داده بودند و بنده و آقای امینی از رشته خوشنویسی رتبه اول را کسب کردیم و دوستانی هم از رشته‌های دیگر رتبه‌های سوم و شایسته تقدیر را کسب کردند.
ـ در خصوص هنر مفهومی و رشته تخصصی خود که ویدیوآرت است توضیحاتی برای علاقه‌مندان ورود به این رشته هنری بفرمایید؟
هنر مفهومی، دسته‌ای از هنرهای تجسمی معاصر است که در آن تاکید بر مفهوم می‌باشد. در هنر مفهومی، ایده یا مفهوم مهم‌ترین جنبه کار است، به این گروه، رسانه‌های هنر معاصر هم گفته می‌شود چون هنر نسبتا نویی است و ویدیوآرت نیز یکی از رسانه‌ها و شیوه‌های این دسته از هنرهاست.
ویدیوآرت نیز ارائه مفهوم یا موضوع یا فضایی با تصویر، حرکت و گاهی صداست، ممکن است نگاهی تیز و انتقادی، یا زیباشناسانه و یا هر نگاه دیگری داشته باشد، ویدیوآرت نه فیلم، نه ویدیو کلیپ، نه تیزر، نه انیمیشن و نه هیچ کدام اینهاست اما ممکن است گاهی از حالتی از این موارد در آن استفاده شود. ویدیو آرت خط داستانی ندارد، بازیگری ندارد اما ممکن است دارای روایتی باشد، نمایش فیلم یا انیمیشن در سالن سینما و به‌صورت روتین و مرسوم است اما نمایش ویدیوآرت بیشتر در گالری‌های هنری است و یا حتی ممکن است محوریت مکانی هم داشته باشد، هر ویدیو آرتیست نوع خاصی از نمایش و حتی فضا را برای القای بهتر مفهومش استفاده می‌کند، ویدیو آرت از نظر من نقطه تلاقی فیلم و هنرهای تجسمی است
ـ اثر ویدیو آرت شما با نام "خانه" در جشنواره حایز رتبه اول شد نگاه جدید شما به مفهوم خانه در این اثر چگونه بود؟
«خانه» برای من به مفهوم یک کل منسجم است، یادآور حس امنیت، همبستگی، آرامش و عشق. خانه و خانواده شامل اجزایی به هم پیوسته هستند که هر یک در نقش و جایگاه خود و در کنار هم در نهایت یک کل منسجم را تشکیل می‌دهند، هر گاه همه اجزا به درستی در کنار هم قرار بگیرند، همچون چراغ‌هایی با نور خود؛ در کنار هم نهایتا مفهوم خانه را روشن می‌سازند و مفاهیم آرامش، همبستگی، عشق و امنیت در آن تجلی پیدا خواهد کرد این خانه روشن است!...
ـ دغدغه‌های شما به عنوان یک بانوی هنرمند چیست؟ آیا شرایط در شهر و استان قزوین برای هنرمندان فعال در رشته تخصصی شما مهیا است؟
دغدغه‌هایی که در باب هنر وجود دارد بسیار زیاد است، بنده به تعامل معتقد هستم، رشته تخصصی فعالیت من که ویدیو آرت است در قزوین خیلی شناخته شده نیست و فعالیت‌های این حوزه هنوز در قزوین جا نیفتاده است، در حالی که خیلی از استان‌ها رویدادهای تخصصی در این باب دارند و دنبال می‌کنند و حتی استقبال خوبی هم دارند و من به اجبار و متاسفانه تقریبا بیشتر فعالیت‌های این حوزه را در خارج از استان دنبال می‌کنم، در حالی که طبیعتا دوست دارم در شهرم فعالیت کنم اما بستر و آگاهی و استقبال و حتی امکانات نمایشی در مورد این رشته‌ها چندان که باید هنوز وجود ندارد، به‌خاطر همین کمی مهجور مانده است و این موضوع، فعالیت در این رشته‌ها را سخت‌تر می‌کند؛ در حالی که در شهرها و یا خیلی از کشورهای دنیا این رسانه‌های هنری کاملا شناخته شده هستند و فعالیت‌های بسیار گسترده‌ای در این حوزه وجود دارد.
ـ وضعیت رشته‌های دانشگاهی هنر در استان چگونه است؟ باتوجه به ظرفیت‌های موجود در استان و هنرمندان برجسته کشوری وضعیت حال حاضر استان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
وضعیت دانشگاه هنر در شهر قزوین متاسفانه اصلا خوب نیست حتی در هنرستان‌ها. هنوز برای برخی رشته‌های هنری دانش‌آموزان بدون در نظر گرفتن علاقه و نبوغ و صرفا به‌خاطر نمره نیاوردن به اجبار به این رشته‌ها فرستاده می‌شوند در حالی که حتی علاقه‌ای به این هنرها ندارند و طبیعتا با این وضع هم زحمت و تلاش معلم و استاد هدر می‌رود و هم خروجی هنری شاخصی از نسل جدید به‌وجود نخواهد آمد، چون هنر نیاز به نبوغ دارد و در جامعه ما و خانواده‌ها و حتی خود فضای آموزشی هنوز جا نیفتاده و این خوب نیست.
ـ با این اوصاف به نظر می‌رسد توجه به مقوله مهم هنر در سطح آموزش و پرورش استان و مدارس هم کمرنگ است.
متاسفانه این‌گونه است، نگاه‌ها به رشته‌های هنری، کاربردی هست، مثلا نقاشی به درد نمی‌خورد پس حذف، موسیقی به چه دردی می‌خورد و... و به جای این رشته‌ها مثلا گرافیک چون می‌شود توسط آن وارد فضای تجاری شد رشته‌های دیگر تبدیل به گرافیک می‌شوند، در حالی که خیلی از رشته‌های هنری در حوزه فاین آرت و یا هنر زیبا هستند و اصلا قرار نیست خیلی کاربردی باشند، اما مادر هستند و باید وجود داشته باشند، بارها در دانشگاه خودم شاهد بودم که اقدام به منحل شدن مثلا رشته نقاشی شده و به دانشجوها گفته شده به اجبار به رشته گرافیک روید چرا که مثلا به حد نصاب برسد، در این حال بسیاری از دانشجویان به سراغم می‌آمدند و می‌گفتند که ما این رشته را دوست داریم و نمی‌خواهیم به اجبار رشته دیگر را تحصیل کنیم و ما بارها تلاش می‌کردیم که کلاس منحل نشود و این موضوع اصلا خوب نیست.
ـ پیشنهاد شما برای ارتقای شرایط هنری در سیستم مدارس و آموزش و پرورش چیست؟
طبیعتا اهمیت زیادی دارد به‌ویژه در هنرستان‌ها، اینکه هر معلم و مدرس در جای تخصصی خودش قرار بگیرد تا بتواند کارایی لازم را داشته باشد بسیار مهم است ولی متاسفانه در آموزش پرورش این مهم گاهی نادیده گرفته می‌شود، مثلا من نوعی، تخصصم رشته خاصی هست و در آن حوزه فعالیت روزانه جدی دارم و می‌توانم برای فضای آموزشی مفید باشم اما مثلا درس آمادگی دفاعی برای تدریس به من محول می‌شود که نه تخصص لازم دارم و نه می‌توانم مفید باشم و نه به خروجی لازم برسم و اینجا تخصص و تلاش و نبوغ شخص مدرس هرز می‌رود و به کارایی و خروجی لازم هم نخواهیم رسید، در حالی‌که اگر به‌طور بنیادین و تخصصی توان دانش‌آموزان و مدرسان را در ارتباط با هم قرارداد طبیعتا اتفاقات بسیار متفاوت‌تری در سطح هنری خواهد افتاد.
اینکه به‌صورت واقعی و علمی و نه صرفا صوری و ظاهری بچه‌ها شناسایی شخصیتی، روانی ذهنی شوند تا بتوانند مسیری را انتخاب کنند که با ویژگی‌های درونی آنها سازگار باشد، نبوغ در هنر خود را نشان خواهد داد اینکه صرفا به دلیل عدم کسب امتیاز و نمره برای ورود به رشته و یا منحل شدن کلاس به دلیل به حد نصاب نرسیدن اتفاق بیفتد و به اجبار دانشجویان به رشته‌های دیگر معرفی شوند بازی با استعداد دانش‌آموزان است و ادامه این رویه، نابود کننده هنروفرهنگ این سرزمین در نسل‌های جدید خواهد بود.
ـ سخن پایانی
از اینکه به دغدغه‌های هنرمندان شهر می‌پردازید و صدای آنها در بیان این دغدغه‌ها می‌شوید سپاسگزارم همچنین امیدواریم ارگان‌های هنری توجه و حمایت‌های خود را به هنرمندان و اوضاع هنری شهر افزایش دهند تا شاهد اتفاقات هنری ملی و کشوری وزینی در همه رشته‌ها در شهرمان قزوین باشیم.
سر مقاله
