محمد اسکندری کارشناس و پژوهشگر طب اسلامی
مقدمه رنگ درمانی (کروموتراپی) یکی از روش‌های علمی است که با استفاده از رنگ‌ها بسیاری از بیماری‌های روحی و روانی را درمان می‌کنند. این روش یک شیوه‌ی خوب برای سلامت روان است. ما با رنگ‌ها می‌توانیم انرژی خود را متعادل سازیم. نمو‌نه‌هایی از اعجاز رنگ‌ها شامل درمان و آرامش، شکوفا کردن خلاقیت، تغییر در خلق و خو، کمک به تغییر دادن گرایشات که مانع پیشرفت شما هستند را می‌توان نام برد. در این مقاله به تاثیر برخی رنگ‌ها و خصوصیات آنها پرداخته خواهد شد و رابطه‌ی آنها با درمان بیماری‌ها تا حد مختصری بررسی می‌گردد.  خصوصیات و تاثیر رنگ قرمز: این رنگ تسکین‌دهنده بیماری‌های پوستی (مانند مخملک)، محرک جنسی، بالا برنده‌ی متابولیسم بدن (افراد کم‌اشتها از رنگ قرمز استفاده کنند)، راحتی هضم غذا، بالا برنده‌ی گردش خون، گرم‌کننده‌ی بدن، تشدید‌کننده‌ی احساسات (افراد عصبی از این رنگ استفاده نکنند)، ایجاد هیجان و کشش،نیرو بخش و فعال کننده عصب سمپاتیک می‌باشد. هر فردی می‌تواند با توجه به روحیات خود از این رنگ استفاده کند و یا رنگ اتاق خواب خود را قرمز نماید.  خصوصیات رنگ آبی: تسکین دهنده و درد شکن (افرادی که دائم احساس کسالت و بدن درد می‌کنند از این رنگ استفاده نمایند و آبی آسمانی یا فیروزه‌ای آن بهتر است.) مفید برای دردهای عصبی، برطرف‌کننده‌ی وسواس (کسانی‌که وسواسی هستند بهتر است رنگ اتاق خود را آبی بزنند.) کنترل هیجانات زیاد، برطرف‌کننده‌ی تب، رفع بی‌خوابی (جهت خواب راحت از چراغ خواب با نور آبی استفاده کنید زیرا کمترین اثر را روی بدن دارد.) خنک‌کننده و سرد‌کننده‌ی بدن، کم‌کننده‌ی چشم زخم، آرامش‌دهنده‌، پائین‌آورنده‌ی فشار خون، تعدیل‌کننده تنفس‌های سریع و شدید، حساس و جدی (اگر می‌خواهید کارهای دقیق انجام دهید از این رنگ استفاده کنید.) آنهایی که بدنشان ترشحات چرکی دارد از این رنگ استفاده کنند، موثر برای درمان سرطان، دور‌کننده‌ی مگس رنگ آبی است.  خصوصیات رنگ زرد این رنگ، رنگ مورد علاقه‌ی امیرالمومنین علی(ع) بوده است و اکثرا در جنگ با کفار سربند زرد رنگ خود را می بستند. این رنگ رنگ گرم‌کننده، نشاط، رنگ خوشحالی، شادی، ایده‌آل، ایجاد حالت روحی، فیلسوفانه، تحریک‌کننده فکر (محیطی را که بچه‌ها می‌خواهند در آن درس بخوانند به این رنگ در آورید.)، کم‌کننده‌ی ناراحتی‌های عصبی، ازدیاد رشد گیاهان. رنگ زرد به حذف مواد زائد کبد و به پاک کردن روده‌ها کمک می‌کند و برای افسردگی، سوء‌هاضمه و یبوست مفید است. بهترین کفش جهت پا کردن کفشی است که رنگ آن زرد باشد.  خصوصیات رنگ سبز: بهترین درمان برای بیماری‌های روحی و روانی و اختلالات روانی، آرام‌بخش، از بین برنده‌ی خستگی اعصاب، بهترین و شکیباترین رنگ برای آقایان، رنگ صبوری برای آقایان، حس نشدن گذر ایام، بالا برنده‌ی تحمل‌پذیری، خنک‌کننده‌، مهیج، تعدیل‌کننده‌ی نور خورشید، کاهنده‌ی فشار خون، موثر برای بی‌خوابی و خستگی، مفید برای افراد میگرنی و کم‌کننده‌ی رشد گیاهان است. این رنگ اثرات آرامبخشی بر فشارخون و قلب دارد و تسکین‌کننده‌ی سردرد و آنفلوانزا است.رنگ سبز موجب ایجاد حس سرزندگی می‌شود.  خصوصیات رنگ بنفش: اثر ضعیفی در درمان بیماری‌های روانی و اعصاب دارد و به رنگ تنفر مشهور است. تاثیر مثبت روی قلب و خون دارد، بالا برنده‌ی سیستم ایمنی بدن و مقاومت بدن است و بالابرنده‌ی میل جنسی در خانم‌ها می‌باشد. در درمان بیماری‌های کلیه و مثانه ظاهرا کمک‌کننده است ولی هنوز اثبات نشده است و باید بررسی دقیق‌تری روی این مساله صورت گیرد.  خصوصیات رنگ نارنجی: رنگی گرم که اثر حرارتی بر روی سیستم گوارشی دارد. (مناسب برای افراد بلغمی مزاج وافرادی که غذاهای آنها دیر هضم می‌شود از سفره‌ی نارنجی استفاده کنند.) این رنگ روی فشار خون تاثیری ندارد، باعث دوست داشتنی کردن زندگی، ایجاد حالت نشاط، درخشندگی و تابندگی، محرک و مهیج، بالابرنده‌ی ضربان قلب (افراد هر روز از این رنگ استفاده نکنند.) ایجاد حالت نشاط در فضای منزل به خصوص برای خانم‌ها، مفید برای هضم غذا است. زیاد از این رنگ استفاده نکنید زیرا باعث کسلی و خستگی خواهد شد. گویند این رنگ جهت تقویت شش‌ها و طحال و گرفتگی عضلات و بهبود آسم و برونشیت و نیز تمیز کردن روده‌ی بزرگ مفید است. ضمنا اشتها را تقویت می‌کند.  خصوصیت رنگ سیاه: این رنگ به رنگ افسردگی شهرت دارد و اکثر روانشناسان و اطبای طب اسلامی این رنگ را جهت استفاده البسه و رنگ منزل نمی‌پسندند مگر در مراسم شهادت اهل بیت(ع) و یا فوت عزیزان نزدیک مانند پدر و مادر و ... (جهت احترام فراوانی که باید به آنها داشته باشیم) این رنگ سبک، غلط انداز و افسرده کننده است. توصیه بر این است که اصلا از کفش مشکی استفاده نگردد زیرا باعث کم‌سویی و ناراحتی‌های چشم خواهد شد، زیرا این رنگ تمام طول موج‌های نور را به خود جذب می‌کند و درواقع همه چیز را در خود پنهان می‌سازد. کسانی که به رنگ مشکی علاقه دارند معمولا انسان‌های بد بین و خود رای و راز آلودی هستند. معمولا انسان‌های خوش قلب و با خلق و خوی ملایم و مثبت‌اندیش از این رنگ فراری هستند. این رنگ با شیطان و شر مرتبط است و اغلب در فیلم‌ها جهت نشان دادن افراد شرور و دزد از این رنگ استفاده می‌شود.  حرف پایانی باید عرض شود که رنگ‌ها با احساسات و افکار ما در ارتباط‌اند و محققانی که در زمینه‌ی روانشناسی رنگ‌ها و تاثیر آن بر درمان و بیماری‌ها کار می‌کنند درباره‌ی موضوعاتی مانند ارتباط فرهنگی و بنیادی ما با رنگ‌های خاص و اینکه چطور رنگ‌ها بر تعصبات و رفتارهای ما اثر می‌گذارند، مطالعه و تحقیق می‌کنند. مثلا در کشور اسکاتلند و ژاپن در محله‌ای از نور آبی استفاده کردند و بعد از مدتی با تحقیقات میدانی متوجه شدند در آن محله جرم و جنایت کاهش پیدا کرده است. پس نتیجه این است که هر رنگی متناسب با موضوعی است و کاربرد آن رنگ می‌تواند به صورت درست و اصولی بر روحیات و اخلاقیات انسان تاثیز مثبت و خوبی داشته باشد. لذا باید در شناخت رنگ‌ها با دقت و نکته‌بینی بیشتری وارد عمل شد و به صورت علمی‌تر از این رنگ‌ها در جهت سلامت انسانها بهره برد.