مقدمه:
مریم بهبهانیفر
با توجه به ماهیت مشکلات واحدهای صنعتی و شرایط حاکم بر اقتصاد کلان کشور اغلب واحدهای تولیدی و صنعتی با مشکلاتی از قبیل مسائل بانکی، ارزی، زیرساخت تولید، مسائل کارگری و بیمهای روبه رو هستند. در این راستا با تاسی از فرمایشات مقام معظم رهبری در نامگذاری سالجاری به عنوان سال "تولید، پشتیبانیها، مانع زداییها" و دستور رئیس جمهور، برنامههای استان در این مسیر قرار گرفت که موجب شد؛ در سال جاری 12 واحد از واحدهای تحت تملک شده توسط بانکها از تملک آنها خارج شده و از طریق اقاله به مالک و یا جذب سرمایهگذار جدید به چرخه تولید بازگردند.
اینها برشی از سخنان سرپرست معاونت هماهنگی امور اقتصادی استاندار قزوین در آستانه نوروز باستانی با روزنامه ولایت بود.
فرا رسیدن سال نوی خورشیدی بهانهای شد تا روزنامه ولایت با توجه به صنعتی بودن استان وجود مشکلات متعدد در حوزه تولید درباره سیاستهای راهبردی استان در حوزه رونق اقتصادی با «میثم پیلهفروش، سرپرست معاونت هماهنگی امور اقتصادی استاندار قزوین» به گفتوگو بنشیند که خواندن آن خالی از لطف نیست.
لطفا از مهمترین اقدامات انجام شده به منظور تحقق سیاستهای اقتصادی دولت سیزدهم برایمان توضیح دهید.
با تاسی از فرمایشات مقام معظم رهبری در نام گذاری سال جاری به عنوان سال «تولید، پشتیبانیها، مانعزداییها و دستور رئیسجمهور، برنامههای استان در این مسیر قرار گرفت. یکی از اقدامات استان در این زمینه، برنامهریزی بلند مدت برای توسعه و ساماندهی شهرکهای صنعتی میباشد که ساختار آن تدوین شده است.
تسهیلاتی هم به صاحبان صنعت پرداخت شده است؟
در راستای افزایش تولید و اشتغال بالغ بر 901/6 میلیارد ریال به 164 واحد واحد تولیدی در قالب تسهیلات رونق تولید (بهین یاب) توسط بانکهای استان پرداخت شده است. همچنین از محل بند الف تبصره 18 قانون بودجه نیز نزدیک به 20 هزار میلیارد ریال اعتبار برای استان پیشبینی شده است که طرحهای معرفی شده از سوی دستگاههای اجرایی در حال تصویب در کمیته مربوطه و معرفی به بانکهای عامل میباشند.
برای واحدهای تولیدی تعطیل و یا راکد، اقداماتی داشتهاید؟
از دیگر اقدامات در حال انجام برای رونق اقتصادی استان، استفاده بهینه از ظرفیت واحدهای غیرفعال و احیاء واحدهای تولیدی راکد با انجام پایش و مذاکره با مدیران واحدها، طرح استفاده از پساب تولیدی واحدها جهت استفاده مجدد در صنعت و جلوگیری از استفاده بیرویه از منابع آبی دشت قزوین، حمایت از گلخانهها و پرداخت تسهیلات به این واحدها به منظور کاهش مصرف آب میباشد.
در حوزه تنظیم بازار چطور؛ برای حمایت از مصرفکنندگان چه اقداماتی انجام دادهاید؟
در حوزه تنظیم بازار هم به منظور حمایت از مصرفکنندگان، جلسات تنظیم بازار به صورت هفتگی به ریاست استاندار برگزار میشود و توزیع اقلام اساسی، نظارت بر بازار، کاهش و تنظیم قیمت کالاهای ضروری و مورد نیاز مردم در این جلسات مورد بحث و تبادلنظر قرار میگیرد. همچنین به منظور دسترسی مستقیم و آسان مردم به کالاهای مورد نیاز و بدون حضور واسطهها، توزیع اینترنتی مایحتاج ضروری مردم، اقلام تنظیم بازار و میوه شب عید در دستور کار قرار گرفته است و چهار شرکت اینترنتی قزوین خرید، قزوین مارکت، بازارگام و چرخ تافی فعالیت خود را در این زمینه آغاز کردهاند.
اقدامات صورت گرفته در سال 1400، احیاء چند واحد صنعتی را به همراه داشته است و بازگشت این صنایع به چرخه تولید با چه میزان تسهیلات انجام شده است؟
با اقداماتی که در سال جاری برای راهاندازی واحدهای تعطیل صنعتی صورت گرفت؛ طبق اعلام اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان، تعداد 20 واحد صنعتی تعطیل، احیا شده است. البته شایان ذکر است؛ تعدادی از این واحدها توسط مساعدت از طریق کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید راهاندازی شدهاند؛ تعدادی از طریق شخص سرمایهگذار و تعدادی هم از طریق واگذاری به سرمایهگذار جدید احیا شده است. همچنین در سال جاری 12 واحد از واحدهای تحت تملک بانکها از تملک بانک خارج شده است و از طریق اقاله به مالک و یا جذب سرمایهگذار جدید به چرخه تولید بازگشتهاند.
در حال حاضر چند واحد تولیدی دارای مشکلات اساسی در استان داریم؛ برای رفع مشکلات این واحدها برنامه خاصی دارید؟
با توجه به ماهیت مشکلات واحدهای صنعتی و شرایط حاکم بر اقتصاد کلان کشور اغلب واحدهای تولیدی و صنعتی با مشکلاتی از قبیل مسائل بانکی، ارزی، زیرساخت تولید، مسائل کارگری و بیمهای، حقوقی و قضایی، عدم ثبات قیمت مواد اولیه، افزایش بهای حاملهای انرژی، مشکلات نقل و انتقال منابع مالی (واردات و صادرات) و هزینههای بالای تامین زیرساخت و قیمت بالای سرمایهگذاری صنعتی رو به رو هستند که از ابتدای امسال، مشکلات 295 واحد صنعتی، کشاورزی و گردشگری در جلسات کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید مورد رسیدگی قرار گرفت و 371 مصوبه صادر شد که تعداد 259 مصوبه (در حدود 70%) اجرایی شده است.
برخی مشکلات حوزه صنعت مربوط به معوقات کارگری است؛ این موضوع مورد بررسی قرار گرفته است؟
البته، برخی مشکلات این واحدها منجر به معوقات کارگری بوده است که در حال حاضر 22 واحد تولیدی با معوقات کارگری بیش از دو ماه در استان وجود دارد. این تعداد در سال گذشته، 1400 واحد بوده است که در این زمینه با دستاوردهای خوبی روبه رو بودهایم.
برای راهاندازی و ایجاد کلینیک کسب و کار استان و برای ارائه خدمات نرمافزاری آیا اقداماتی در استان صورت گرفته است؟
در حال حاضر نسبت به راهاندازی و ایجاد کلینیک کسب و کار استان برای ارائه خدمات نرمافزاری، حقوقی، توسعه بازار، مدیریتی به واحدهای صنعتی با تخصیص یارانه اقدام شده است. در کلینیکهای عارضهیابی مسائل و مشکلات واحدهای راکد و غیرفعال بررسی شده و با توجه به نوع بیماری، راهکارها پیشبینی شده است. در نهایت با راهکارهای زمانبندی شده احیای واحدهای صنعتی صورت میگیرد.
درباره عارضهیابی در واحدهای صنعتی برایمان بیشتر توضیح دهید؛ این اقدام میتواند در احیاء واحد تولیدی اثربخش باشد؟
برآورد اولیه سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی این است که 60 الی 70 درصد واحدهای صنعتی راکد در یک بازه زمانی مشخص احیا میشوند و همچنین 20 الی 30 درصد واحدهای صنعتی راکد بهدلیل مشکلات خاصی که دارند امکان برگشت به چرخه تولید را ندارند. در این راستا امسال نسبت به انجام 43 پروژه عارضه سطحی و عمیق و تعریف 11 پروژه بهبود با مبلغ تقریبی 6 میلیارد ریال، با یارانه شرکت شهرکهای صنعتی استان اقدام شده است.
سال گذشته استان افزایش نرخ اشتغال داشت؛ امسال وضعیت نرخ اشتغال استان چگونه بود؟
میزان تعهد اشتغال دستگاههای اجرایی استان در سال جاری بدون در نظر گرفتن بخش مسکن 15380 نفر بوده است که از این میزان 100 درصد تحقق یافته است.
تسهیلاتی در این زمینه پرداخت شده است؟
طی ده ماه گذشته، بالغ بر 2 میلیارد و 807 ریال تسهیلات اشتغالزایی از طریق شبکه بانکی پرداخت گردیده است. فرصت شغلی ایجاد شده از محل صدور پروانههای بهرهبرداری صادره در بخشهای صنعت و کشاورزی 5 هزار 181 نفر فرصت شغلی و از محل جواز تاسیسهای صادره در این دو بخش، حدود 29 هزار 650 نفر فرصت شغلی میباشد.
امسال تعدیل نیرو هم داشتهایم؟
حدود 4 هزار 111 نفر در 10 ماهه گذشته، تعدیل شدهاند که این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته که 11 هزار 214 نفر بوده، حدود 63% کاهش داشته است.
درباره نرخ بیکاری استان برایمان توضیح بفرمائید که چه میزان بوده است؟
نرخ بیکاری استان در بهار سالجاری، 1/7 درصد، در تابستان 2/6 درصد و در پاییز سالجاری معادل 5/7 درصد بوده است و این رقم در سطح کشور معادل 9/8 درصد میباشد که نشان میدهد نرخ بیکاری استان به میزان 4/1 درصد از میانگین کشوری پایینتر است. همچنین این رقم در مقایسه با نرخ بیکاری پاییز سال 1399 استان که 4/11 درصد بوده است؛ 9/3 درصد کاهش را نشان میدهد.
از سویی از مجموع شاغلان، 2/16% در بخش کشاورزی، 6/42 درصد در بخش خدمات و 41 درصد نیز در بخش صنعت مشغول به کار بودهاند که با توجه به صنعتی بودن استان، نسبت شاغلان در صنایع، 3/6% میباشد که از میانگین کشوری 7/34%، بالاتر بوده است.
در حال حاضر دولت چه بستههای حمایتی ویژهای برای صاحبان کسب و کار تدوین کرده است؟
پرداخت تسهیلات ثابت و سرمایه در گردش در قالب رونق تولید (بهینیاب) به واحدهای تولیدی که از این محل در سال 1400 به 164 واحد بالغ بر 901/6 میلیارد ریال تسهیلات پرداخت شده است. پرداخت تسهیلات یارانهدار از محل بند الف تبصره 18 قانون بودجه به واحدهای متقاضی که از این محل بالغ بر 318 طرح کشاورزی، صنعتی، گردشگری، مسکن و دانش بنیان با مبلغ بیش از 11 هزار میلیارد ریال توسط شورای برنامهریزی استان مصوب و به بانکهای عامل ارسال شده است.
برای حمایت از توسعه و ایجاد اشتغال پایدار مناطق روستایی و عشایری هم برنامه دارید؟
تخصیص اعتبار تسهیلات کم بهره برای حمایت از توسعه و ایجاد اشتغال پایدار مناطق روستایی و عشایری از محل منابع بازگشتی اقساط تسهیلات پرداخت شده با مبلغ اعتباری بالغ بر 790 میلیارد ریال صورت گرفته است؛ از این محل در گذشته بالغ بر 2890 میلیارد ریال تسهیلات به روستائیان پرداخت شده است.
ایجاد کسب و کار توسط دستگاههای حمایتی هم در برنامههای مسئولان استان بوده است؟
پرداخت تسهیلات کم بهره از محل بند ب تبصره 16 قانون بودجه به منظور ایجاد کسب و کارتوسط دستگاهها و نهادهای حمایتی مانند: کمیته امداد، بهزیستی، بنیاد شهید و امور ایثارگران، بنیاد برکت، بسیج سازندگی و سپاه و ستاد کل نیروهای مسلح هم در دستور کار بوده است که از میزان 469/8 میلیارد ریال اعتبار تخصیصی تاکنون بالغ بر 067/3 میلیارد ریال تسهیلات پرداخت شده است.
بستههای حمایتی دیگری هم برای صاحبان تولید دارد؟
امهال یا تمدید مهلت پرداخت عوارض، مالیات و بدهیهای مالیاتی صاحبان کسب و کار، حمایت از واحدهای شرکتکننده در نمایشگاههای داخلی و خارجی و همچنین اعزام و پذیرش هیاتهای تجاری داخلی و خارجی، ضمانت تسهیلات واحدهای صنعتی از طریق صندوق ضمانت سرمایهگذاری صنایع کوچک، کمک به توسعه بازار صنایع از طریق پذیرش واحدهای صنعتی در بورس و فرابورس و همچنین ایجاد سامانههای فروش برای این واحدها و حمایت از کسب و کارها از طریق توسعه خوشههای صنعتی و ایجاد تعاونیهای تامین و کنسرسیومهای فروش نیز از بستههای حمایتی تدوین شده برای رونق اقتصاد و اشتغال استان است.
بیتوجهی به موضوع بیمه در واحدهای صنعتی، اغلب آسیبهای جبران ناپذیری بر جای میگذارد. نمونه آن را در آتشسوزی اخیر شهرک چرمسازی شاهد بودهایم؛ لطفا بفرمایید چه سیاستهایی در این زمینه تدوین کردهاید؟
به دنبال بررسیهای به عمل آمده در خصوص آتشسوزی رخ داده در منطقه چرمسازی و فقدان پوشش بیمهای شرکت، برای خسارتهای ناشی از حوادث غیرمترقبه نظیر آتشسوزی، حسب دستور استاندار طی جلسهای با حضور فعالان بخش خصوصی به ویژه نمایندگان واحدهای مستقر در شهرک در قالب شورای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی استان، برخی کاستیها و مشکلات مربوط به بیمه صنایع در استان و عدم پوشش بیمهای در واحدهای تولیدی و صنعتی استان طرح شد. از جمله این دغدغهها، نبود توان مالی هر یک از شرکتهای بیمههای بازرگانی استان به طور مستقل در پرداخت خسارتهای بزرگ در استان و عدم وجود پایگاههای آتشنشانی و تجهیزات کافی برای جلوگیری از وقایع مشابه در مجاورت شهرکها و مجتمعهای صنعتی است.
چه تصمیمی اتخاذ شد؟
با توجه به وجود بنگاههای اقتصادی بزرگ در استان و از سوی دیگر پوشش مبلغ بیمهای بالای این واحدهای تولیدی و در راستای تاکیدات استاندار، مراتب در قالب نشست کارشناسی با حضور اعضاء شورای هماهنگی بیمههای بازرگانی استان طرح و تصمیماتی مبنی بر تشکیل کنسرسیوم بیمهای به منظور پوشش بیمهای خسارت حوادث طبیعی و غیر طبیعی و ایجاد زمینه مشارکت بیمههای بازرگانی در استقرار مراکز آتش نشانی و تجهیزات در شهرکهای صنعتی اتخاذ شد.
زیرساختهای موجود در برخی شهرکهای صنعتی استان در شأن یک منطقه صنعتی نیست؛ به عنوان مثال: شهرک لیا و حتی آسفالت نبودن معابر، فقدان فضای سبز در این شهرک یا نبود زیرساختهای آب، برق و گاز در برخی شهرکهای صنعتی و نبود جاده دسترسی به آنها برای صاحبان صنعت مشکلات عدیدهای ایجاد کرده است؛ برای بهبود فضاسازی و تامین زیرساختهای مورد نیاز در شهرکهای صنعتی برنامهای دارید؟
با توجه به دستورالعملها و رعایت حقوق قانونی و نحوه واگذاری زمین با عنایت به قیمت تمام شده، احداث و ایجاد زیرساختها و ارائه خدمات در خصوص بازسازی، تعمیر و نگهداری شهرکها در قانون واگذاری شهرکها صراحتا نحوه انجام آن مشخص و از محل پرداخت حقوق قانونی توسط واحدهای صنعتی قابل انجام میباشد، ولی با توجه به افزایش قیمتها و مصالح، در حال حاضر اعتبارات موجود پاسخگوی هزینههای بازسازی نبوده است و شاهد تخریب و از بین رفتن زیرساختها هستیم. اما یکی از راهکارهایی که در سنوات گذشته مطرح بوده است و هم اکنون نیز در دستور کار قرار دارد؛ استفاده از سهم پرداخت مالیات ارزش افزوده پرداختی در شهرکهای صنعتی میباشد. این سهم از مالیات باید به شرکتهای خدماتی پرداخت شود تا در بازسازی زیرساختها مورد استفاده قرار گیرد.
قزوین پتانسیل خوبی برای ایجاد گردشگری صنعتی و اقتصادی دارد؛ به ویژه در شهرک کاسپین با توجه به قرار دادن آن در اتوبان منتهی به پایتخت با ایجاد فروشگاههای عرضه مستقیم کالا و راهاندازی فضای سبز مناسب یا مواردی از این دست میتوانید به این موضوع جامه عمل بپوشانید؛ آیا در این باره برنامهای دارید؟
ایجاد نمایشگاه دائمی دستاوردها و توانمندیهای صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی با حضور نزدیک به 250 واحد صنعتی و بیش از 2000 نوع محصول و همچنین نمایشگاه نهضت ساخت داخل و مرکز خدمات فنآوری و کسب و کار کاسپین یکی از این موارد میباشد. یکی دیگر از برنامههای استان در این زمینه و شهرک کاسپین، ایجاد مجتمع فروشگاهی عرضه مستقیم محصولات خوشههای صنعتی از قبیل شیرینی سنتی، کشمش و زیتون است که از محصولات شاخص استان هستند؛ با توجه به اینکه قزوین در شاهراه مواصلاتی قرار دارد؛ میتواند پذیرای مهمانان و گردشگران زیادی باشد. در پایان نیز سال خوبی برای هموطنان خود آرزو میکنم؛ امیدوارم در سال پیش رو شاهد رونق و پیشرفت هرچه بیشتر استان در عرصههای مختلف باشیم و بتوانیم با همدلی و همافزایی بر افتخارات استان بیافزاییم.