مرضیه قنبری ـ هر ساله از 15 تا 30 دی ماه؛ کمپین آموزش و اطلاع‌رسانی در مورد تغذیه سالم برگزار می‌شود.
امسال با توجه به شیوع بیماری کرونا و از سویی اهمیت تغذیه در تقویت سیستم ایمنی و نقش آن در کنترل و درمان بیماری کرونا؛ فعالیت‌های این کمپین با شعار" تغذیه، کرونا و واکسیناسیون" انجام می‌شود. هدف اصلی دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت و درمان از برگزاری این کمپین؛ اطلاع‌رسانی، آموزش و ارتقای سواد تغذیه‌ای جامعه عنوان شده است؛ با توجه به شعار امسال و ضرورت ارتقای سطح ایمنی، در این راستا با رئیس گروه تغذیه مرکز بهداشت استان گفت‌وگویی داشته‌ایم.  ضرورت ارتقای سطح سواد سلامت در سطح جامعه عطیه رزازی در ابتدا با اشاره به ارتقای سطح سواد سلامت در جامعه؛ بخشی از مشکلات حوزه سلامت را متاثر از پایین بودن سطح سواد سلامت افراد جامعه عنوان کرده و افزود: با توجه به شیوع کرونا شاهد هستیم؛ اطلاعات ضد و نقیضی در خصوص تغذیه و درمان بیماری کرونا در فضای مجازی توسط افرادی که ذیصلاح علمی هم نیستند؛ مطرح می‌شود. وی با اشاره به تبعات این امر و ضرورت ارائه اطلاعات درست و مبتنی بر پایه‌های علمی ادامه داد: هدف از این کمپین آن است که ما در حوزه بیماری که امروز در دنیا شایع است؛ اطلاعات صحیح و مبتنی بر پایه‌های علمی را در اختیار مردم قرار دهیم. رئیس گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت استان یادآور شد: طی دو سال شیوع کرونا؛ تحقیقات نشان داد که تقویت سیستم ایمنی و عملکرد صحیح سلول‌ها در برابر یک بیماری، بستگی زیادی به غذای سلول و تامین ریزمغذی‌های لازم آن سلول دارد. در این دوران شاهد بودیم که افرادی با وجود دریافت بالای مواد غذایی ولی از سیستم ایمنی ضعیف‌تری برخوردار بودند.  سیری شکمی نمی‌تواند نشان‌دهنده کفایت دریافت موادغذایی باشد وی بالا بودن زمینه ابتلای افراد به بیماری و همچنین بروز عوارض طولانی مدت در افراد را دلیلی بر ضعف سیستم ایمنی در این افراد عنوان کرده و اظهار داشت: پس می‌توان گفت که سیری شکمی نمی‌تواند نشان‌دهنده کفایت دریافت موادغذایی باشد؛ از این‌رو در وهله اول تاکید ما برای مقابله با کرونا و یا کاهش عوارض بیماری در صورت ابتلا؛ تقویت سیستم ایمنی بدن است. رزاری در این خصوص یادآور شد: باید در دریافت مواد غذایی، نیازهای غذایی سلول‌های بدن برآورده شود تا عملکرد مناسب را در مقابله با بیماری‌ها از جمله کرونا داشته باشند. وی در ادامه از ارتباط تنگاتنگ تغذیه و کارکرد سیستم ایمنی بدن گفته و خاطرنشان کرد: یک سری اصول کلی در پیشگیری از کرونا داریم که بخش عمده آن مبتنی بر تغذیه سالم و متناسب با شرایط فردی و جسمی افراد است.  رژیم غذایی مناسب، بسته به سن و شرایط جسمی متفاوت است رئیس گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت استان با تاکید بر اینکه داشتن تغذیه سالم برای افراد مختلف بسته به سن و شرایط جسمی متفاوت است؛ تصریح کرد: از این‌رو نمی‌توان گفت یک رژیم غذایی که خوب است برای همه افراد در هر گروه سنی و با هر شرایطی مناسب است؛ به عنوان مثال رژیم غذایی یک فرد نوجوان و جوان با نیاز غذایی یک فرد سالمند متفاوت است. وی در ادامه با اشاره به چهار گروه‌ غذایی موجود؛ از ضرورت دریافت کافی همه مواد غذایی برای تقویت سیستم ایمنی بدن گفته و افزود: انواع میوه‌ها و سبزی‌ها ـ غلات سبوس‌دار، گوشت و پروتئین‌ها، شیر و لبنیات می‌تواند نیازهای غذایی فرد را برآورده کند. رزازی با اشاره به اینکه بخشی از افراد جامعه دچار بیماری‌های زمینه‌ای همچون دیابت، اضافه وزن، فشار خون بالا و... هستند؛ گفت: این افراد با توجه به بیماری خود باید یک رژیم غذایی اختصاصی‌تری را رعایت کنند تا ضمن کنترل بیماری زمینه‌ای خود بتوانند سطح ایمنی بدن خود را در برابر کرونا بالا ببرند. وی اذعان داشت: متاسفانه در دوران کرونا ثابت شد افرادی که مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای همچون اضافه وزن و چاقی، دیابت و .. بودند به خاطر اینکه سیستم ایمنی بدن این افراد ضعیف‌تر بوده؛ با عوارض شدیدتر بیماری کرونا مواجه شده‌اند. رزازی تصریح کرد: با توجه به اینکه در حال حاضر شیوع کرونا کنترل و از شدت آن کاسته شده است؛ اولین توصیه‌ای که می‌توان به این افراد داشت؛ آن است که هر فردی بدن خود را بر اساس نیازهای تغذیه‌ای و بیماری زمینه‌ای (که بخش زیادی از آن از تغذیه ناسالم است) ارزیابی کرده و نسبت به بر طرف کردن آن اقدام کند. وی اذعان داشت: پس از انجام اقداماتی در راستای درمان و کنترل بیماری؛ در گام بعدی باید فرد بتواند سیستم ایمنی خود را در مقابل کرونا و دیگر بیماری‌ها تقویت کند. رئیس گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت استان در ادامه به ارائه چند نکته برای داشتن تغذیه سالم و پیشگیری از ابتلا به بیماری‌ها پرداخت.  نقش مهم تغذیه در پیشگیری از ابتلا و همچنین کاهش عوارض در صورت ابتلا به کرونا وی بر لزوم توجه به دریافت کافی مواد غذایی حاوی پروتئین در رژیم غذایی تاکید کرده و یادآور شد: با توجه به‌ اینکه بخش زیادی از مواد تشکیل دهنده سلول‌هایی که وظیفه‌شان مقابله با بیماری‌ها و ارتقای سطح ایمنی است از پروتئین تشکیل شده است، مصرف پروتئین در رژیم غذایی می‌تواند نقش مهم و تعیین کننده‌ای در ارتقای سطح ایمنی بدن افراد داشته باشد. رزازی یادآور شد: با توجه به افزایش قیمت مواد پروتئینی حیوانی و به تبع آن کاهش سطح دسترسی عموم مردم به این مواد، توصیه ما آن است که افراد برای تامین پروتئین مورد نیاز بدن خود از مواد ارزان قیمت مثل تخم‌مرغ، حبوبات، سویا، شیر و لبنیات کم چرب استفاده کنند. وی با بیان اینکه این مواد نیز به عنوان منابع تامین‌کننده پروتئین محسوب شده، گفت: نکته دیگر این است که لازم نیست که از این گروه غذایی به وفور استفاده شود؛ بلکه کافیست که متناسب با شرایط وزنی فرد به طور روزانه، این گروه غذایی در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانیم. به گفته رئیس گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت استان، اگر این دریافت مناسب مواد پروتئینی اتفاق بیافتد، خود به خود سطح ایمنی بدن فرد بالا می‌رود.  استفاده از سبزیجات و میوه‌ها منجر به ارتقای سطح سیستم ایمنی بدن می‌شود وی در ادامه از اهمیت مصرف میوه و سبزی در رژیم روزانه غذایی گفته و اذعان داشت: با وجود اینکه میوه‌ها و سبزی‌ها قیمت‌های خیلی بالایی ندارند، می‌شود این گروه را تهیه و استفاده کرد. وی با اشاره به تنوع تولیدات کشاورزی در کشور اظهار داشت: ما در کشوری هستیم که تنوع رنگی سبزیجات زیاد است. رزازی اذعان داشت: بسیاری از مردم به این گروه غذایی دسترسی دارند ولی به علت مشغله کاری یا ندانستن اهمیت میوه‌ها و سبزی‌ها در ارتقای سطح سیستم ایمنی بدن، از مصرف کافی این گروه از مواد غذایی غافل هستند.  مصرف حداقل پنج واحد میوه و سبزی در هر روز توصیه می‌شود رئیس گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت استان با اشاره به ضرورت مصرف حداقل پنج واحد میوه و سبزی در طول روز؛ یادآور شد: توصیه می‌شود در طول روز هر فردی، حداقل دو واحد میوه و سه واحد سبزی مصرف کند. وی گفت: مصرف میوه‌های رنگی همچون هویج، فلفل دلمه‌ای، کلم بروکلی، گوجه‌فرنگی در رژیم غذایی روزانه به دلیل برخورداری از منابع و مواد مغذی لازم و از طرفی برخورداری از آنتی اکسیدان‌ها بسیار توصیه می‌شود. رئیس گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت استان اذعان داشت: یکی دیگر از توصیه‌های ما استفاده از سبزیجات فصلی است که سطح آلاینده‌ها و کود در آن کمتر است‌.  مصرف سبزی بهتر از میوه است رزازی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه "توصیه شما بیشتر مصرف میوه است یا سبزی؟" تصریح کرد: بین گروه سبزیجات و میوه‌ها، مصرف سبزیجات، باید بیشتر باشد. وی توضیح داد: سبزیجات در کنار انواع ویتامین‌ها، دارای فیبر زیادی بوده و استفاده زیاد از آن آسیب‌زا نیست ولی اغلب میوه‌ها با وجود برخورداری از ریزمغذی‌ها و ویتامین‌های بالا به دلیل داشتن قند بالا، در صورت استفاده زیاد می‌تواند آسیب‌زا باشند.  مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین "دی" و یا مکمل آن در پیشگیری از ابتلا و کاهش عوارض بیماری کرونا در صورت ابتلا موثر است وی در بخش دیگری از سخنانش از ارتباط مصرف ویتامین "دی" و پیشگیری از ابتلا به کرونا و یا کاهش عوارض بیماری کرونا در صورت ابتلا گفت و با اشاره به مطالعات انجام شده در این زمینه اظهار داشت: در حال حاضر که دو سال از شیوع کرونا می‌گذرد، تحقیقات نشان می‌دهد؛ مصرف ویتامین "دی" در افزایش سطح ایمنی بدن و پیشگیری از ابتلا به کرونا نقش بسیار مهمی دارد. رئیس گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت استان با استناد به تحقیقات انجام شده، یادآور شد: کسانی که سطح ویتامین "دی" در بدنشان در حد طبیعی است، در صورت ابتلا به کرونا با عوارض خفیف‌تری مواجه می‌شوند. به گفته وی، ولی افرادی که وسطح ویتامین "دی" در بدن آنها پایین‌تر است، در صورت ابتلا به بیماری با عوارض شدیدتر و حتی جبران‌ناپذیری ‌مواجه می‌شوند.  استفاده از مواد غذایی غنی شده با ویتامین "دی" رزازی در ادامه سخنانش تصریح کرد: با توجه به اینکه بخش زیادی از مردم با کمبود ویتامین "دی" مواجه هستند، در درجه اول توصیه ما استفاده از منابع غذایی حاوی ویتامین "دی" در رژیم غذایی است. وی با اشاره به تولید مواد غذایی حاوی ویتامین "دی" همچون روغن، شیر، پنیر و ... در کشور که به اصطلاح از آن به عنوان مواد غذایی غنی شده با ویتامین "دی" یاد می‌شود، بیان کرد: استفاده از این موادغذایی نیز در تامین ویتامین "دی" مورد نیاز بدن و به تبع آن افزایش سطح سیستم ایمنی بدن موثر است. رئیس گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت استان با اشاره به اهمیت مصرف مکمل ویتامین "دی" در انواع گروه‌های سنی افزود: به نوجوانان، جوانان و میانسالان توصیه می‌شود در صورت نداشتن سابقه دریافت این مکمل، ماهانه یک عدد ویتامین "دی" 50 هزار واحدی مصرف کنند. وی میزان دریافت مکمل ویتامین "دی" در افراد سالمند را بیشتر دانسته و یادآور شد: توصیه‌ای که به این افراد می‌شود؛ مصرف دو هفته یک بار این مکمل است. به وی اگر کسی از قبل سابقه آزمایش خون و مصرف این ویتامین را داشته باشد؛ باید مطابق تجویز پزشک اقدام به دریافت مکمل ویتامین "دی" کند.  دریافت حجم زیاد غذا در دوران ابتلا به کرونا برای بیماران مضر است رزازی در بخش دیگری سخنانش از تغذیه بیماران مبتلا به کرونا گفته و ادامه داد: به عنوان اولین نکته که باید در این زمینه مطرح شود آن است که فرد نباید به بهانه درگیر شدن با کرونا، اقدام به دریافت زیاد مواد غذایی کند؛ چرا که دریافت حجم زیاد غذا، استفاده از مواد غذایی چرب، استفاده از آبمیوه‌های شیرین و ... التهاب بدن را در دوران بیماری بالا برده و باعث‌ می‌شود بدن با التهاب درگیر شده و برای مبارزه با بیماری شرایط خوبی نداشته باشد. وی گفت: نکته دوم در مورد تغذیه بیماران مبتلا به کرونا این است که تا حد امکان، غذاهای کم چرب و به صورت بخارپز یا آب‌پز استفاده شود. رزازی استفاده از سبزیجات با رنگ‌های مختلف به صورت بخارپز در کنار گوشت‌ها را برای تقویت سیستم ایمنی بدن در دوران ابتلا بسیار مناسب دانسته و یادآور شد: در صورت تمایل فرد به استفاده از آبمیوه‌ها، تاکید می‌شود از آبمیوه‌های طبیعی که در منزل تهیه می‌شود، استفاده شود.  از مصرف خودسرانه مکمل‌ها در دوران ابتلا به کرونا پرهیز شود رئیس گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت استان با تاکید بر ضرورت پرهیز از مصرف خودسرانه مکمل‌های مختلف مثل ویتامین "سی"، "زینگ" و ... در دوران بیماری، خاطرنشان کرد: چون ممکن است استفاده همزمان دارو و مکمل تداخلات دارویی ایجاد کند؛ از این‌رو توصیه می‌شود از مصرف خودسرانه این مکمل‌ها در دوران بیماری پرهیز شود. وی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه برخی در دوران ابتلا به بیماری، میزان دریافت مواد غذایی‌شان تا حدود زیادی کاهش می‌یابد؛ یادآور شد: اگر فردی در دوران بیماری دچار کاهش وزن شده باشد، لازم است در دوران نقاهت یک رژیم غذایی پر پروتئین و پر انرژی استفاده کند تا وزن از دست رفته را برگرداند. وی با اشاره به اینکه برخی از افراد در دوران بیماری، دچار افزایش دریافت مواد غذایی می‌شوند، اذعان داشت: توصیه می‌شود؛ این افراد در دوران نقاهت در دریافت مواد غذایی کنترل بیشتری داشته باشند تا دچار اضافه وزن و چاقی نشوند.  پس از واکسیناسیون، به اندازه کافی مایعات مصرف کنید رئیس گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت استان در خصوص واکسیناسیون این‌طور گفت: در مورد تداخل تغذیه‌ای با واکسن مطالعات زیادی صورت نگرفته است ولی می‌دانیم که کسی که سیستم ایمنی قوی‌تر دارد، اثربخشی واکسن هم برایش بیشتر است. وی با بیان اینکه قبل از مراجعه برای واکسیناسیون فرد نباید ناشتا باشد، یادآور شد: نیم تا یک ساعت بعد از خوردن وعده غذایی می‌توان اقدام به دریافت واکسن کرد. رزازی افزود: بایستی طی دو ـ سه روز اول واکسیناسیون به میزان مورد نیاز مایعات استفاده شود؛ چرا که دریافت مایعات کافی جریان خون در بدن را افزایش داده و به دنبال آن اثربخشی واکسن بالا می‌رود. رزازی با تاکید برای استفاده از تمامی گروه‌های غذایی مثل میوه و سبزی، شیر و لبنیات؛ تخم‌مرغ و حبوبات و حتی غلات سبوس‌دار بعد از دریافت واکسن در وعده‌های غذایی اضافه کرد: داشتن رژیم غذایی مناسب همراه با مصرف مایعات به اندازه کافی موجب می‌شود تا اثربخشی واکسن افزایش یابد.