ترامپ بی‌تردید اگر سیاستمدار بود؛ از برجام بیرون نمی‌آمد. ترامپ یک تاجر مغرور است و به سود امروز خودش فقط فکر می‌کند. در حالی که یک سیاستمدار به سود و زیان هم خودش و هم دوست یا دشمنش می‌اندیشد و برایش منافع ملی، فقط سود و برتری متظاهرانه نیست.
ما از امضاء و توافق برجام ناگزیر بودیم؛ زیرا نتیجه شرایطی را که بی‌تدبیری سیاست خارجی احمدی‌نژاد برایمان تدارک دیده بود؛ جنگ حتمی بود با تایید یکدست جامعه جهانی بنابراین دستاورد اول برجام، جلوگیری از جنگ بود. این جمله را که می‌گوییم؛ عده‌ای بلافاصله غیرتی می‌شوند و می‌گویند ما را از جنگ نترسانید. خیر، ما در دفاع از دین و مملکت آماده‌ایم؛ اما از جنگ بی‌هنگام و بی‌حجت می‌ترسیم و از آن دور می‌شویم. کما اینکه حتی امام حسین(ع) هم از جنگ بی‌حجت آنقدر سرباز زد تا در صحرای کربلا حجت را تمام کرد.
در شرایطی که جامعه جهانی علیه ما قطعنامه‌ها صادر کرده و ذیل بند 8 قرار گرفتیم؛ جنگ‌مان دیگر یک دفاع قهرمانانه تلقی نمی‌شود؛ مثل مقاومت امام حسین(ع) و دفاع مقدس 8 ساله خودمان؛ بلکه چونان تسخیر عراق و افغانستان می‌شود که دیگر کسی یادش نمی‌ماند آخرین حکمران آنجا چه کسی بوده است.
بنابراین برجام سه حسن داشت. اولی ممانعت از جنگی که باخت ما در آن از پیش نوشته شده بود. دوم الغای تحریم‌ها و سوم که کمتر به آن توجه شده است؛ تعیین تکلیف و بیرون آمدن از تعلیق سیاسی است.
می‌پذیریم که تحریم‌ها هرگز آنگونه که مقرر شده بود؛ ملغی نشد. این البته هم به ضرر ما بود و هم به ضرر آمریکا که عملا نشان داد که به تعهداتش پایبند نیست.
سومین دستاورد؛ رفع حالت نه جنگ نه صلحی بود که امکان هرگونه برنامه‌ریزی را برای ما از بین می‌برد.
عدم اجرای تعهدات توسط آمریکا باعث شد که ما دوباره به حالت تعلیق برویم. آمریکا بالاخره یک سوی قدرتمند این توافق بود؛ اما و اگرها و شاید و بایدهایش نمی‌گذاشت که توافق کاملا اجرا شود. اگر ما برای برون رفت از شرایط بلاتکلیفی، تخلف می‌کردیم؛ طرف مقصر معرفی می‌شدیم و اگر به تمام تعهدات عمل می‌کردیم؛ بازنده می‌شدیم؛ چون چیزی داده بودیم؛ بدون اینکه چیزی بگیریم.
ایران به تعهداتش عمل کرد؛ در حالی که در به در و کشور به کشور وقتش را صرف اثبات بی‌تعهدی آمریکا می‌کرد و آمریکا با اما و اگر تکلیفش را نه با ایران و نه با اروپا و نه اساسا با برجام معلوم نمی‌کرد.
ما در این بلاتکلیفی بود که از طرفی با اغتشاشات داخلی مواجه شدیم و از طرفی با گرانی روزافزون طلا و دلار و از طرفی با بلاتکلیفی صنایع و اشتغال و کلا اقتصاد...
آمریکا اما مشکلی نداشت. قراردادهای تسلیحاتی‌اش را با عربستان می‌بست و نرخ اشتغالش را به 3 درصد کاهش می‌داد. با اسرائیل مغازله می‌کرد و در سوریه ترقه‌ای می‌ترکانید که اظهار وجود کند و ما منتظر که تکلیف برجام چه می‌شود.
ترامپ اگر سیاستمدار خوبی بود؛ این شرایط برایش میز بُرد بود و میز بُرد را هرگز ترک نمی‌کرد.
با برون‌رفت ترامپ از برجام، تکلیف ما با یک مزاحم اجرای توافق معلوم شد. بخش باقی‌مانده، یعنی اروپا اگر ضمانت منافع ما را بدهد که برجام می‌ماند و اگر ندهد یا نتواند و تحت فشار آمریکا برجام معلق بماند یا تعطیل شود؛ ما یک دستاورد بزرگ داریم و آن بر هم زدن اجماع جهانی علیه‌مان بود که دستمان را برای هرگونه اقدام برای برنامه‌ریزی و توسعه بازمی‌گذارد.
امام حسین(ع) در مدینه، مکه و کوفه می‌توانست عده و عُده بیشتری داشته باشد و امید بیشتری برای پیروزی بر یزید، اما یک حقیقت در آن صورت برای همیشه در پرده ابهام باقی می‌ماند و آن اینکه امام خروج نکرده و جنگی را به امید به دست آوردن قدرت و ثروت شروع نکرده است.
امام اگر در شرایط نامناسب از نظر سیاسی و مناسب‌تر از نظر نظامی درگیری را آغاز می‌کرد؛ حداکثر می‌شد مثل همه کسانی که به آرزوی قدرت و ثروت در جنگی ورود کردند که یک روی آن شکست و نابودی بود؛ اما دفاع در شرایط سیاسی مناسب، (اگرچه به شدت ضعیف از نظر نظامی و نفرات)، مظلومیت‌اش را تا آخر تاریخ مستدام می‌دارد.
سر مقاله
