نویسنده: امیر سرتیپ دوم بازنشسته محمدرضایی ـ فرمانده اسبق قرارگاه عملیاتی لشکر 16 زرهی قزوین
تاریخ نگاران در محل تلاقی رود کارون و اروندرود از روزگاران کهن به قدمت شهری با بیش از 2178 سال یعنی به سال 163 قبل از میلاد با تعجب و حیرت می‌نگرند. که تاکنون در پیشینه خود به نام‌های نازینو، اکسیس، چراراکس، بارما، بیان و محزری و محمره را ثبت و ضبط نموده وسرانجام در سال 1314 ه ش فرهنگستان ایران این شهر را از محمره به خرمشهر تغییر و نام‌گذاری نموده است. نگین انگشتری ارزشمند خلیج نیلگون همیشه فارس به علت موقعیت استراتژیکی خاص، وجود ذخایر عظیم نفتی و داشتن دو رودخانه آب شیرین همیشه مورد چشمداشت و حسادت دشمنان و استعمارگران قرارداشته است. دامنه اختلافات دو کشور ایران و عراق ریشه‌ای به عمق تاریخ گذشته دارد و در واقع باید اختلافات بین ایران و عثمانی را از زمان جنگ چالدران را سنگ بنا و میراثی به شمار آورد که روابط دولت بعدی حاکم بر بین‌النهرین با همسایه شرقی خود را شکل داده و هدایت کرده است. این اختلافات باعث شده که طی یک دوره 420 ساله 16 قرارداد رفع اختلافات مرزی ایران و عثمانی و ایران و عراق منعقد گردد که آخرین آنها قرارداد 1975 الجزایر می‌باشد. با انعقاد این قرارداد به نظر می‌رسید که به همه منازعات و اختلافات خاتمه داده شود لیکن در عمل چنین نشد. نکته قابل توجه در بررسی اختلافات، نقش مداخله جویانه و تحریکات قدرت خارجی در دامن زدن به این اختلافات است که باپیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و برهم خوردن ساختار قدرت امنیتی در منطقه و به خطر افتادن منافع نامشروع آمریکا در ایران و خلیج فارس عملا این تحریکات و توطئه‌ها، ابعاد گسترده‌ای یافت و کشورهای عربی منطقه و در راس آن رژیم بعث عراق که تحت تاثیر تبلیغات منفی استکبار جهانی قرار گرفته بود بدون آگاهی واقعی از اهداف جمهوری اسلامی ایران، ایران اسلامی را سرچشمه تهدید علیه خود دانسته و با حمایت همه جانبه آمریکا و کشورهای مرتجع منطقه زمینه برای تهاجم عراق به ایران فراهم گشت. صدام حسین در خواب‌های رویایی خود در کاخ دسایس قصه‌های هزار و یک شب پیش از هجوم گستره نظامی نیت تجاوزکارانه خود را با خروج ایرانیان ساکن در عراق و انجام تحریکات در استان خوزستان و تشکیل سازمان‌ها، گروه‌ها، اقدامات خرابکارانه و انفجارات و بمب‌گذاری‌های متعدد در شهرها و مناطق و تغییر نام شهرها و چاپ نقشه‌های جعلی و به شهادت رسانیدن مردم بی‌گناه و بی‌دفاع را مورد اجرا گذاشته بود. آمارها نشان می‌دهد که در نیمه اول و دوم سال 58 تعداد 22 تن و در نیمه اول سال 59 تعداد 32 تن از هموطنان بی‌گناه ما در این درگیری‌ها قبل از آغاز جنگ به شهادت رسیده‌اند. ـ آغاز تجاوز و حمله سراسری عراق سی و یکم شهریور ماه سال 1359 روزی جانسوز و فراموش نشدنی در تاریخ میهن اسلامی ماست. روزی‌ست که صدام حسین طبل بر آهنگ جنگ را با ارتش بعث خود ابتدا با یورش نیروهای هوایی و بمباران وسیع مراکز حساس و پایگاهای کشورمان بطور غافلگیرانه مورد تهاجم و سپس تجاوز ناجوانمردانه خود در مرزهای زمینی میهن اسلامی گسترش و با هدف تصرف سه روزه استان خوزستان و نیت شوم براندازی نظام نوپای حکومت اسلامی را آغاز کرد. بعدازظهر 31 شهریور ماه 1359، خرمشهر زیرآتش سنگین سلاح‌های ارتش بعث عراق قرارگرفت. علی‌رغم غافلگیری و حمله برق آسای دشمن و انبوهی از آتش و بمب و کشتار و مجروح کردن مردم بی‌گناه و بی‌دفاع، جوانان خرمشهری به همراه نیروهای سپاه پاسداران و کمیته انقلاب اسلامی و سایر ارگان‌ها و یگان‌هایی از ارتش شامل گردان تفنگداران دریایی و دانشجویان دانشکده افسری اعزامی تهران و یک گردان از لشکر 92 زرهی و نیروهای ژاندارمری و شهربانی خرمشهر، از خانه و هستی خود به دفاع و مقاومت برخاستند و ضمن وارد کردن تلفات و ضایعات به دشمن، مصمم و مقتدر در برابر یورش دشمن تا بن دندان مسلح به تجهیزات کارآمد با دست خالی و سلاح‌های انفرادی صحنه‌های بی‌بدیلی از شهامت و شجاعت و شهادت طلبی را در جغرافیای معنوی خرمشهر و تقویم روحی عاشورا را در 35 روز دفاع جانانه و ایستادگی به عظمت مکتب سرخ شهادت آفریدند و دشمن را در دستیابی سریع به اهدافش و اشغال سه روزه خوزستان ناکام گذاشتند و خرمشهر، خونین شهر شد و به دست دشمن اشغال شد. ـ روند طرح‌ریزی، شناسایی و آمادگی رزمندگان جهت اجرای عملیات بیت المقدس: پس از پیروزی غرور آفرین عملیات فتح‌المبین از بعدازظهر روز هشتم فروردین ماه سال 1361 فرماندهان بلافاصله خط‌مشی و تدبیر خود را به منظور انجام شناسایی‌ها، طرح‌ریزی و هماهنگی‌ها و پیش‌بینی‌های متعدد اجرای عملیات به مجموعه‌های ستادی و یگان‌های عمل‌کننده ابلاغ نمودند و بر روی راهکارهای مختلف، نحوه اجرای جلسات هماهنگی و همکاری نزدیک و صمیمانه ارتش و سپاه در ستادها به تبادل نظرها پرداختند. با توجه به مشکلات عدیده‌ای که استحکامات پیچیده و مستحکم مواضع پدافندی دشمن داشت وسعت منطقه عملیات 6000 کیلومترمربع و عمق هدف‌ها و مسافت طولانی و شرایط منطقه و زمینی برای اجرای عملیات و گسترش نیروهای خودی نامناسب بود و آبگرفتگی‌های مصنوعی در مناطق عملیات و شرایط ایده‌آلی که دشمن متجاوز از وجود موانع طبیعی مانند رودخانه‌های کارون، کرخه کور و نیستان در پدافند موثر متکی به آنها بود و ازین مزید سودمند بود. علاوه بر موارد فوق گسترش نیروهای پدافند کننده دشمن که عموما یگان‌های پیاده، زرهی و مکانیزه با تمامی یگان‌های توپخانه و تقویت و احتیاط‌های قوی که سرسختانه از مواضع خود پدافند و بر علیه رزمندگان ما پاتک‌های سنگینی را اجرا نمایند در روبروی رزمندگان مستقر بودند. ـ رزمندگان و یگان‌های شرکت‌کننده خودی در این عملیات جمعا رزمندگان شامل (ارتش و سپاه) به استعداد 195 گردان مانوری که شامل (15گردان زرهی، 14 گردان مکانیزه و 166 گردان پیاده و 5 گردان مهندسی زرهی و 1 گردان پل و 29 گردان توپخانه صحرایی و 4 گروه هوانیروز و نیروهوایی پشتیبانی هوایی عملیات و نیرو دریایی) پشتیبانی از عبور نیروها از رودخانه کرخه و ستاد پشتیبانی جنگ جهاد سازندگی پشتیبانی مهندسی زرهی از عملیات و جاده سازی در مناطق عملیات را برعهده داشتند. علاوه برآنها یگان‌های مخابراتی و تجهیزات ارتباطات تاکتیکی و ایستگاه‌های رادیویی و استراق سمع و پخش پارازیت و یگان‌های پشتیبانی خدمات زرهی و کمک‌های بی‌دریغ مردمی در همه زمینه‌ها آمادگی و پشتیبانی ترابری، تعمیر و نگهداری، بهداری و تخلیه و بستری کردن و تخلیه شهدا و مجروحین از میدان‌های نبرد به ایستگاهای تخلیه و بیمارستان‌های متعدد شهر اهواز و دزفول در خدمت این عملیات بزرگ بودند. روش فرماندهی براین عملیات که (عینا متن دست نوشته سهپبد شهید صیاد شیرازی است) را بیان می‌کنیم: «این عملیات از قرارگاه کربلا در جنوب (قرارگاه تاکتیکی مشترک نیروی زمینی ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی) هدایت می‌گردد با توجه به اینکه: ـ1ـ رهبری این عملیات سرنوشت‌ساز به عهده ولی عصر(عج) می‌باشد و برای حفظ وحدت فرماندهی، مسئولیت فرماندهی و هدایت این عملیات را شخصا و با توکل به خدا برعهده می‌گیرم. ـ2ـ چون این جنگ و رزم را دو راه نگهداشت پیروزی آن به نام ا... و رزمندگان اسلام ثبت می‌رسد. انشاا...» از دهه فروردین ماه سال 61 تغییر مکان یگان‌ها برای تمرکز نیرو در جبهه‌ها آغاز گردید و یگان‌ها باحضور در مواضع نسبت به کسب اطلاعات و توسعه وضعیت در منطقه خود و آماده نمودن وسایل عبور از رودخانه و آموزش‌های لازم جهت عبور از رودخانه و تهیه طرح‌های پوشش و فریب تاکتیکی در منطقه فکه و آماده شدن نیروها و اجرای عملیات تکمیل شد و رزمندگان برای عملیات لحظه شماری می‌کردند. ـ اجرا و هدایت عملیات بیت‌المقدس عملیات کربلا 3 که به نام نبرد (بیت‌المقدس) از روز دهم اردیبهشت ماه با رمز یا علی ابن ابیطالب (ع) آغاز گردید. نحوه اجرای این عملیات در سه مرحله به شرح ذیل صورت گرفت. ـ1ـ مرحله اول: عبور موفقیت‌آمیز رزمندگان از رود کارون و تصرف سرپل طرح‌ریزی شده و درگیر نگاه داشتن دشمن در کرخه نور و یک حرکت ناقص ناکام برای احاطه خرمشهر ـ2ـ مرحله دوم: پیشروی رزمندگان از سرپل به سوی خط مرز، تامین قسمتی از خط مرز درمنطقه، همراه با انهدام نیروهای دشمن که منجر به عقب‌نشینی متجاوز از جبهه کرخه نور و انجام دو تلاش ناموفق برای احاطه خرمشهر ـ3ـ مرحله سوم: تلاش موفقیت‌آمیز برای محاصره خرمشهر و آزادسازی آن در قرارگاه کربلا، رزمندگان در سه قرارگاه قدس، نصر، فتح سازماندهی و در محورهای از پیش تعیین شده برابر طرح‌ها ابتدا به نصب پل‌های شناور قبل از تاریکی هوا پرداختند و به عملیات عبور رودخانه اقدام نمودند و در حین راز و نیاز شبانه و مشتاقانه منتظر شروع حمله بودند. ـ30دقیقه بامداد روز 10 اردیبهشت ماه مصادف با ششم رجب، قرص ماه در هلال بود و روشنایی کم ماه برای عملیات غافلگیرانه رزمندگان مناسب بود. رزمندگان قرارگاه نصر به علت تبادل آتش شدید توپخانه بین خودی و دشمن از بیم اصابت گلوله دشمن به پل نسبت به نصب آن با تاخیر یعنی ساعت 00/11 شب اقدام به نمودند. رزمندگان قرارگاه فتح با رعایت احتیاط نسبت به عبور نفرات پیاده و تانک‌های خود قبل از تاریکی اقدام و حتی تعدادی از گردان‌های پیاده در روشنایی روز به آن سوی رودخانه رفته و در ساحل غربی به انتظار سایرین نشسته بود. رزمندگان قرارگاه قدس در عبور از رودخانه کرخه کور به علت اینکه دشمن مواضع خودی را در کرانه رودخانه گسترش داده بود و مواجه با آتش شدید بود و از نظر اقتصادی مانور نیروهای خودی محدودیت داشت به موانع و دشواری‌های عظیمی برخورد نموده بود و فقط به انتظار فرارسیدن ساعت حمله و یورش به استحکامات سهمگین دشمن نشسته بود. رزمندگان قبل دریافت رمز و ساعت هجوم در فضای معنوی راز و نیاز دعا و نیایش خاصی عرش کربلایی را مملو از عطر حضور ملائکه و عروج می‌کرد و صحنه‌های دلنشین و بی‌بدیل در جبهه‌ها حاکم بود. ـ روز10/2/61 (روز اول نبرد( ـ30دقیقه بامداد روز جمعه 10/2/61 قرارگاه فرماندهی کربلا با صدور رمز (بسم ا...الرحمن الرحیم بسم ا... قادر الجبارین، یاعلی ابن‌ابی طالب) به قرارگاه قدس، نصر و فتح دستور اجرای عملیات طرح کربلا 3 را اعلام نمود... پس از ابلاغ و صدور فرمان هجوم چراغ‌های سالن عملیات قرارگاه کربلا خاموش شد و مراسم دعای کمیل برپا گردید. در جمعه دعا خواندن و راز و نیاز وگریه حاضرین از دستگاه‌های بی‌سیم صدای یگان‌ها شنیده می‌شد که یکدیگر را صدا می‌زدند. رزمندگان قرارگاه قدس علی‌رغم پیشروی مخفیانه توام با غافلگیری در سکوت و تاریکی شب به سمت مواضع دشمن که در شرایط کاملا مسلط استوار یافته بود آغاز شد و تبادل آتش‌های توپخانه و خمپاره و سلاح‌های اجتماعی و انفرادی در جبهه‌های کرخه نور رزمندگان در پیکاری سخت و خونین درگیر شدند، رزمندگان با تشدید یورش خود متوقف شدند تا ساعت 4 بامداد علی‌رغم مقاومت سرسختانه دشمن بین 700 تا 3500 متر در مواضع دشمن رخنه نمایند و تلفات و خسارات به دشمن وارد و تعدادی از نیروهای دشمن را به اسارت درآوردند ولی به علت مقاومت شدید و داشتن مواضع پدافندی در عمق، تلفات رزمندگان قرارگاه افزایش یافت و پایداری دشمن مانع پیشروی بیشتر شد. رزمندگان قرارگاه فتح در غرب کارون با سرعت و غافلگیری به متجاوزین حمله‌ور شدند و ضمن انهدام دشمن و تصرف مواضع 800 نفر را به اسارت در آوردند، پیشروی به سمت جاده خرمشهر به اهواز را ادامه دادند و یگان‌های قرارگاه فتح با سرعت عمل توانستند خاکریزی که دشمن به صورت پدافند سد کننده تهیه کرده بود و قصد اشغال آن را داشت سریعا تا ساعت 00/9 صبح تصرف گردید و باعث شد در مقابل پاتک‌های مکرر و سنگین دشمن مقاومت کنند. در قرارگاه نصر رزمندگان به مشکلات عبور از رودخانه و هماهنگی بین نیروها برخورد کردند به طوری که تعدادی از یگان‌ها به راحتی در تاریکی مواضع بودند و تعدادی هنوز از رودخانه عبور نکرده بود و در ساعت یک و سی و پنج دقیقه بامداد رمز حمله صادر و یگان‌ها به دشمن یورش بردند و با به آتش کشیدن تعداد زیادی از تانک‌های دشمن و به اسارت گرفتن عراقی‌ها و تعداد زیادی از توپ‌های توپخانه به پیشروی خود ادامه دادند. با توجه به تاخیر و آغاز عملیات و تشدید مقاومت‌ها و تبادل آتش در قرارگاه نصر در ساعت 30/11 دقیقه وضعیت پاتک‌های دشمن و آتش شدید در اطراف نخلستان‌های اطراف نهر عرایض شد و بین یگان‌های نصر شکافت افتاد و در بعضی از محورها رزمندگان متحمل تلفات شدند و در محاصره دشمن قرار گرفتند. ـ در پایان نبرد، روز اول: رزمندگان قرارگاه فتح در تامین و تحکیم سرپل کاملا متوقف و پاتک‌های دشمن را دفع و حدود 900 نفر را به اسارت گرفته بودند. رزمندگان قرارگاه قدس نتوانستند سرپل، طرح‌ریزی شده را تامین نمایند ولی در درگیری نگاه داشتن و تثبیت دشمن موفق بودند. رزمندگان قرارگاه نصر با توجه به شرایط حساس نیاز به نیروهای کمکی پیشرو جهت ترمیم شکاف بین یگان‌ها بودند که در اختیار آنها قرار داده شد. نیروی هوایی دشمن در این روز بسیار فعال بود و در بمباران پل‌های شناور و مناطق عملیاتی منجر به وارد آمدن خسارات و ضایعات به نیروهای خودی شد. یگان‌های پدافند هوایی خودی در این روز موفق به از بین بردن 10 فروند هواپیمای دشمن شدند. جهاد سازندگی با تلاش خستگی‌ناپذیر نسبت به احداث و مرمت جاده‌ها و احداث خاکریز در محورها اقدام نمود. نبرد روز دوم با یورش به مواضع و درگیر نگه داشتن دشمن و پاسخ کوبنده به پاتک‌های دشمن و آزادسازی زمین‌های دیگر ادامه داشت. آمار اسرای عراقی که در روز اول 3096 نفر بودند در پایان روز دوم به 4663 نفر افزایش یافت. قرارگاه فجر در منطقه عمومی فکه در جبهه میانی به منظور درگیر نگه داشتن دشمن و تصرف هدف‌ها به عنوان تلاش پشتیبانی همزمان به دشمن حمله نموده بود موفق شده بود، ممانعت کنند از برداشت نیرو در آن قسمت و انتقال آنها به جبهه جنوب شده بود. نهایتا در این مرحله رزمندگان اسلام به‌سرعت و جسورانه رود کارون را پشت سر گذاشتند و به جاده اهواز ـ خرمشهر مسلط شدند و پس از درهم کوبیدن نیروهای بعثی عراق راه خود را به‌سوی غرب و حرکت به‌سوی مرز تغییر دادند. آنها با این اقدام ضمن به دام انداختن بخش قابل توجهی از نیروهای بعثی دشمن امکان رساندن نیروهای جدید به منطقه نبرد از سوی دشمن را از بین بردند و عملا بخشی از خاک ایران به میزان 800 کیلومتر مربع را آزاد کردند. ـ مرحله دوم عملیات: در مرحله دوم نبرد ساعت یک بامداد 17 اردیبهشت، بخش بزرگی از نیروها و رزمندگان از سمت جنوب غربی اهواز به سمت خرمشهر حرکت کردند و 3 لشکر عراق را به محاصره در آوردند اما نیروهای بعثی عراقی در این منطقه دارای نیروی قابل توجهی بودند و اقدام به پاتک‌های (حمله‌های مجدد) سنگینی کردند. این حملات تا 5 روز مانع از پیشروی نیروهای خودی شد و اما حملات رزمندگان اسلام در جناح میانی جبهه (هویزه، پادگان حمید و کرخه) سبب شد تا نیروهای بعثی عراقی وحشت زده متوجه شود حمله ایران فقط در یک جبهه چند کیلومتری نیست و بسیار وسیع و دامنه‌دار است در مقابل انبوه نیروهای ایرانی که از کرخه می‌گذشتند، شکاف برداشتن جبهه جنگی آنها ده‌ها هزار رزمنده ایرانی با چرخش به سوی جنوب در جاده استراتژیک اهواز ـ خرمشهر حرکت به سوی باقیمانده نیروهای بعثی عراقی را آغاز کردند تا ساعت 10 صبح 18 اردیبهشت ماه نیروهای رزمنده اسلام در شمال و جنوب منطقه به یکدیگر پیوستند. ـ مرحله سوم عملیات: اول خرداد پس از یک توقف 10 روزه بیش از 100 هزار نیروی رزمنده ایرانی حمله را از سرگرفته و پس از محاصره خرمشهر، جاده تدارکاتی شلمچه ـ خرمشهر را قطع کردند با این اقدام رزمندگان اسلام 6 تیپ ویژه که جزء نیروهای فدائی صدام بعثی بودند در خرمشهر به دام افتادند. استعداد دشمن در خرمشهر 20 هزار نفر تخمین زده می‌شد که بخشی از آنها کشته شده و بخشی دیگر در حدود دوازده هزار نفر اسیر شدند. از صحنه‌هایی که بعد از آزاد شدن خرمشهر بسیار مشاهده می‌شد تعداد زیادی اجساد و سربازان و افسران عراقی بود که در اروند رود غرق شده بودند و این نشان می‌داد که آنان برای رهایی از جهنمی که صدام برایشان ساخته بود خود را به آب انداخته و غرق شدند. سوم خرداد خرمشهر آزاد و عملیات 26 روزه بیت‌المقدس تمام شد، تقریبا از ارتش عراق که 20 ماه قبل به ایران حمله کرده بود چیزی باقی نمانده بود. اما بدترین قسمت این عملیات برای عراق از دست دادن 2500 کیلومتر مربع از خاک ایران و فروریختن کامل استحکامات جنوبی عراق بود. عراق با از دست دادن خرمشهر دیگر چیز قابل توجهی در دست نداشت تا با آن بخواهد بر سر میز مذاکره با ایران به چانه‌زنی بپردازد. رسانه‌های غربی نیز در تحلیل‌های خود مجبور شدند برتری بی‌چون و چرای ایران را تایید کنند و کار صدام را در حمله به ایران (تمام شده) بدانند؛ ستون فقرات ارتش صدام شکسته شده بود. صدام بعدها به نیروهایی که از خرمشهر به سلامت در رفته بودند گفته بود: «باید شما می‌مردید، شما از زن کمترید، کار شما را هرگز فراموش نمی‌کنم و روزی خودم تک‌تک شما را خواهم کشت.» با توجه به مراحل عملیات ذکر شده در مرحله اول و دوم عملیات که نیروهای خودی به طرف مرز پیشروی می‌کردند دشمن با احساس خطر از قطع خطوط ارتباطی در عقبه لشکرهای تقویت شده 5 و مکانیزه 6 زرهی خود در منطقه جنوبی اهواز و کرخه نور با مهارت و شایستگی به طرف کوشک عقب‌نشینی و از این نیروها برای تقویت پدافند در شرق بصره استفاده می‌کند. از طرفی اجرای مراحل سوم و چهارم عملیات بیت‌المقدس سبب طولانی شدن جناح جنوبی نیروها از منطقه مارد در کنار کارون تا حوالی بصره می‌شد. با توجه به تمرکز نیروهای سنگین عراقی در خرمشهر که از نظر تامین جناح بسیار خطرناک بود و احتمال تگ دشمن در امتداد خرمشهر ـ مارد به منظور قطع ارتباط عقبه یگان‌های خودی وجود داشت. لذا قرارگاه کربلا تصمیم می‌گیرد اجرای مراحل بعدی طرح را پس از تصرف خرمشهر به عملیات‌های بعدی موکول نمایند. امیرالشهدای نیروهای مسلح شهید سپهبد علی صیادشیرازی در ارتباط با پیروزی عملیات بیت‌المقدس بیان نمودند: «سوم خرداد ماه سال 1361 یادآور تجلی اراده و غرور ملی مسلمانان و آزاده در آزادسازی خونین شهر است. شهری که مردم اسارت آن را 578 روز بیشتر نتوانست تحمل کنند و سرانجام طی حماسه‌ای خونین و به یادماندنی توانستند این شهر را به آغوش وطن اسلامی بازگردانده و پرچم جمهوری اسلامی را بر فراز مسجد جامع شهر برافراشته کنند. اهمیت فتح خرمشهر یا بهتر بگوییم شهری که به تعبیرحضرت امام خمینی(ره) خدا آن را آزاد کرد در این است که به عمق این پیروزی پی ببریم، شادی امت اسلامی، نشاط رزمندگان اسلام، به اسارت افتادن حدود بیست هزار نفر از لشکریان کفر، دستیابی به غنایم فراوان جنگی، وارد آوردن هزاران تلفات بر دشمن، افزایش غیرت و اقتدار جمهوری اسلامی ایران در رسانه‌های گروهی بین‌المللی و از هم پاشیدن شیرازه سپاه خصم و همه از آثار ظاهری این نصرت الهی بود و اهمیت این فتح بزرگ در این است که بدانیم چگونه قلت بر کثرت غلبه کرد. چگونه انگیزه و غیرت اسلامی بر تجهیزات مدرن و ساز و برگ پیشرفته دشمن تفوق یافته و در یک جمله چه شد که (خرمشهر را خدا آزاد کرد) من شاهد عینی تحقق یافتن وعده حتمی خداوند متعال در ازاء والذین جاهدوا فینای بندگانش بودم و فوران اخلاص‌ها در وجود رزمندگان اسلام اعم از ارتشی، سپاهی، بسیجی، جهادگر و مزین به حضور روحانیت زمینه‌ساز نصرت خدا گردید و ضروری است که در ادامه راه و یاد و خاطره شهدای گلگون کفن خود را گرامی بداریم و در ادامه راهشان بکوشیم و مخلصانه گام برداریم و در سلسله مراتب ولایت عظمی آنگونه مطیع باشیم که گویا می‌بینیم در جوار حضرت ولیعصر(عج) به خدمت گذاری مشغولیم.» ـ نتیجه: آزادسازی حدود 5400 کیلومتر مربع از اراضی اشغالی، ترمیم خط مرزی از شلمچه، شمال طلاییه، خرمشهر پس از 20 ماه اشغال اسارت آزاد گردید. پادگان حمید و جاده اهواز خرمشهر آزاد گردید. ـ انهدام کامل 2 لشکر عراق و آسیب رسانیدن به 6 لشکر دشمن به میزان 20 تا 60 درصد. ـ تلفات پرسنلی دشمن، کشته و زخمی بیش از 16000 نفر و اسیر 17499 نفر. ـ ضایعات دشمن؛ انهدام 550 دستگاه تانک و نفربر، هزاران خودرو و اراده توپ و مقادیر زیادی جنگ افزار و مهمات، سرنگونی 53 فروند هواپیما و 3 فروند هلی‌کوپتر. صدام در تاریخ 31/4/1361 اعلام آتش بس یک جانبه کرده و فرمان عقب‌نشینی نیروهای عراقی را در جبهه‌های غرب صادر می‌نماید. تا در صورت عدم اقدام مشابه از سوی ایران مایل به تداوم جنگ و نتیجتا جنگ طلب در نزد افکار عمومی مردم منطقه و جهان معرفی و نهایتا کمک‌های هر چه بیشتر مالی و نظامی رژیم‌های عرب و قدرت‌های غربی را به سوی عراق جلب نماید. علل و عوامل پیروزی در عملیات بیت‌المقدس را به طور اختصار می‌توان به شرح ذیل بیان نمود: ـ1ـ رهبری و هدایت پیامبرگونه امام رضوان ا... تعالی علیه و اطاعت‌پذیری نیروهای مسلح و مردم قهرمانمان از امام و حضور در جبهه‌ها به صورت گسترده. ـ2ـ بالا بودن میل جنگجویی و ایمان و روحیه و انگیزه رزمندگان اسلام در این عملیات. ـ3ـ ایجاد و توسعه وحدت فرماندهی نیروهای مسلح و ترکیب مقدس ارتش و سپاه پاسداران که به حق می‌توان از نتایج خصوصیات بارز و درخشان شهید بزرگوار شهید علی صیاد شیرازی دانست. ـ4ـ هدایت صحیح فرماندهان در تمام رده‌ها ـ5ـ رعایت نمودن اصول جنگ در طراحی و هدایت عملیات. ـ6ـ انتخاب شیوه رزم شبانه و جنگیدن با ارتش عراق در شب به منظور آسیب‌پذیر نمودن نیروهای زرهی دشمن در شب. ـ7ـ تک به نقطه ضعیف دشمن در منطقه عمومی دارخوین سلیمانیه. ـ8ـ رعایت نمودن اصل غافلگیری در تحرکات، جابجایی‌ها و زمان حمله. ـ9ـ رعایت اصل تمرکز قوا و کسب برتری نسبت به دشمن. ـ10ـ سرعت در عملیات. ـ11ـ بهره‌برداری از حداکثر توان ملی در عملیات. در خاتمه به پاس این پیروزی بزرگ الهی، امروز کشور تحت زعامت مقام عظمای ولایت حضرت امام خامنه‌ای عزیز (مدظله العالی) به عنوان تکیه‌گاه مطمئنی برای مقابله با هجمه فرهنگی و دینی (اندیشه تکفیری) و جنگ نرم و سخت دشمنان، مقتدرانه به پیش می‌رود و به فضل الهی ادامه این روند موجب عزت و سربلندی برای ایران اسلامی و مسلمانان جهان خواهد بود.