آیا پرداخت یارانه از مشکلات می کاهد؟
گزارش خبری ـ محمد بهرامی: این روزها کمتر کسی پیدا می‌شود که از وضعیت اقتصادی موجود در جامعه و خانواده خود رضایت داشته باشد. بیشتر شهروندان از گرانی‌های اجناس گلایه دارند و معتقدند که درآمدشان به هیچ عنوان پاسخگوی هزینه‌هایشان نیست. دولت نیز اعلام کرده با توجه به اشرافی که به سطح معیشت مردم دارد برنامه‌های اقتصادی خود را برای بهبود اوضاع موجود اجرا می‌کند و در همین راستا با حذف ارز ترجیحی و واریز درآمد حاصل از این کار به عنوان یارانه به حساب مردم، سعی در اصلاح وضعت موجود دارد. این کار با واکنش‌های متفاوتی از سوی مردم و کارشناسان مواجه شده و عده‌ای حذف ارز ترجیحی را مفید و عده‌ای آن را خسارت‌زا و تورم‌زا می‌دانند. اینکه اجرای چنین طرحی می‌تواند خوب یا بد باشد را فعلا نمی‌توان قضاوت کرد و نیازمند گذر زمان است اما آنچه که از ابتدای اجرای این طرح در جامعه می‌بینیم، نارضایتی از وضع موجود و بالا بودن قیمت‌ها است؛ به نحوی که یارانه واریزی هم نتوانسته پاسخگوی آن باشد. در همین راستا مردم با راه‌اندازی کمپین‌های مختلف در فضای مجازی، بر نخریدن اجناس با قیمت بالا تاکید دارند تا شاید از این طریق تولید‌کنندگان مجبور به کاهش قیمت‌ها شوند. اتفاقی که به نظر می‌رسد در برخی کالاها مثل مرغ هم تا حدودی جواب داده است اما هر چه که هست شرایط فعلی، باب میل مردم نیست و آنها معتقدند که به سختی امرار معاش می‌کنند.  افزایش نرخ تورم در فروردین ماه گذشته طبق اعلام مرکز آمار نرخ تورم نقطه‌ای در فروردین ماه 1401 به عدد 6/35 درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین 6/35 درصد بیشتر از فروردین 1400 برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌‌اند. نرخ تورم نقطه‌ای فروردین ماه 1401 در مقایسه با ماه قبل 9/0 واحد درصد افزایش یافته است. نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» با افزایش 7/2 واحد درصدی به 4/43 درصد و گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» با کاهش 1/0 واحد درصدی به 3/31 درصد رسیده است. این در حالی است که نرخ تورم نقطه‌ای برای خانوارهای شهری 2/35 درصد است که نسبت به ماه قبل 7/0 واحد درصد افزایش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی 2/37 درصد بوده که نسبت به ماه قبل 4/1 واحد درصد افزایش داشته است.  صورتمان را با سیلی سرخ نگه داشته‌ایم بعدازظهر یک روز اردیبهشتی، برای اطلاع از وضع اقتصادی خانوارها به سطح شهر رفته و با تعدادی از آنها به هنگام خرید از فروشگاه‌ها همصحبت شدم. یک شهروند قزوینی که مشغول خرید از یک فروشگاه در منطقه غیاث‌آباد است در حالی که دو پاکت تاید ماشینی در دست دارد در این باره می‌گوید: واقعیت این است که در شرایط فعلی صورت‌مان را با سیلی سرخ نگه داشته‌ایم وگرنه با این حقوق‌ها و این قیمت‌ها، به سختی زندگیمان را می‌گذرانیم. قاسم حجتی می‌افزاید: در سال‌های اخیر، مدام قیمت اجناس تغییر کرده است البته این تغییر به معنای ارزان شدن نبوده، بلکه همیشه قیمت‌ها بالا رفته و برگشت قیمت هم نداشته‌ایم. مشکل اصلی در این تغییر قیمت‌ها نیز این است که حقوق کارگر ابتدای سال کمی زیاد می‌شود ولی قیمت اجناس در طول سال بارها تغییر کرده و افزایش می‌یابد همین عامل باعث می‌شود تا دخل و خرج خانوارها با هم همخوانی نداشته باشد. او اضافه می‌کند‌: قبلا با حقوق های دریافتی می‌شد هم زندگی را گذراند، هم مسافرت رفت و هم به مناسبت‌های مختلف برای اعضای خانواده کادو خرید اما اکنون آنقدر گرانی شده که گاهی شرمنده بچه‌هایمان می‌شویم که نمی‌توانیم برایشان مثلا یک کادوی تولد خوب بگیریم، مسافرت رفتن پیشکش!  این درآمدها کفاف زندگی را نمی‌دهد از یک بانوی شهروند قزوینی نیز که با دو کیسه پلاستیکی کوچک از خریدهایش در حال خروج از یک فروشگاه در خیابان حیدری است در مورد وضعیت گذران زندگیشان در شرایط فعلی می‌پرسم، ابتدا تمایلی به جواب دادن ندارد و چند قدمی دور می‌شود اما سپس بر‌می‌گرد و می‌گوید: می‌خواهید وضعیتمان چگونه باشد؟ مگر دیگر می‌توان با این وضعیت زندگی کرد؟ قبلا یک نفر کار می‌کرد و یک خانواده را نگه می‌داشت اما الان 4 نفر کار کنند هم نمی‌توانند یک خانواده را اداره کنند! او می افزاید: دیگر این درآمدها کفاف زندگی را نمی‌دهد او سپس به خریدهایش اشاره و می‌گوید: همین دو تا پلاستیک که چهار قلم جنس دارد، 300 هزار تومان شده است در حالی که قبلا می‌شد با این مبلغ یک ماشین وسیله خرید. این بانوی قزوینی ادامه می‌دهد: ما که جزو قشر کارگر محسوب می‌شویم همیشه تحت فشار هستیم هر برنامه‌ای که در کشور اجرا می‌شود، اول به قشر کارگر ضربه می‌زند تنها دلیل آن هم پایین بودن درآمدشان است. او اضافه می‌کند: شوهرم اول سال با جنگ و دعوا از کارفرمایش می‌خواهد که حقوقش را زیاد کند اما در طول سال قیمت‌ها چندین بار تغییر می‌کند و زیاد می‌شود و آن چندرغاز افزایش حقوق هم دیگر اثری روی زندگی‌مان ندارد.  مستاجران شرایط بسیار سختی دارند یک شهروند دیگر قزوینی که کارمند یکی از ادارات دولتی استان است نیز در این باره می‌گوید: بسیاری از مردم فکر می‌کنند که ما کارمندان حقوق 10 تا 15 میلیون تومانی می‌گیریم و با گرانی‌ها مشکلی نداریم در حالی که واقعا اینگونه نیست، شاید بعضی از همکاران ما حقوق بالای ده میلیون داشته باشند اما بسیاری هم هستند که حقوق 6 یا 7 میلیونی دارند یعنی درست به اندازه یک کارگر حقوق می‌گیرند. پس ما هم با افزایش قیمت‌ها دچار مشکل می‌شویم. محمد صادقی ادامه می‌دهد: در شرایط فعلی گذران زندگی سخت شده است و نمی‌دانم مردم چگونه باید با شرایط کنار بیایند قیمت اجناس جوری است که با 200 یا 300 هزار تومان چیز خاصی نمی‌توان خرید، بستنی که دو هزار تومان بود به یکباره 4 هزار تومان شده و از حجمش هم کم شده است! معلوم است که چقدر گرانی بیداد می‌کند. او می‌افزاید: حال شما در نظر بگیرید که در این شرایط عده‌ی زیادی نیز مستاجر هستند و هر سال رقم گزافی هم به اجاره خانه‌ها افزوده می‌شود با این تفاسیر، یک کارگر و یا یک کارمند ساده چطور باید از پس این هزینه‌ها بربیاید؟ حقوق‌ها در سال یکبار زیاد می‌شود ولی قیمت اجناس در طول سال حداقل دو یا سه بار گران می‌شود. چطور مردم باید بتوانند در این شرایط دخل و خرجشان را با هم جور کنند؟  رکوردزنی تورم ماهانه در 1401 به طور کلی بررسی رشد قیمت‌ها در خانوارهای کشور در فروردین ماه نشان می‌دهد بیشترین میزان تورم ماهانه در بخش خوراکی‌ها بوده که برابر با 9/4 درصد ثبت شده و از این شاخص در اسفند ماه 2/3 واحد درصد بیشتر شده است. تورم ماهانه خوراکی‌ها در اسفند 1400 برابر با 7/1 درصد به ثبت رسیده بود. این درحالی است که تورم غیرخوراکی در فروردین ماه 1401 برابر با 5/2 درصد بوده و با وجود افزایش 4/1 واحد درصدی نسبت به ماه قبل باز هم از این میزان رشد در بخش خوراکی‌ها کمتر بوده است. در نهایت تورم ماهانه کل کشور در این مقطع معادل با 3/3 درصد بوده که بالاترین رکورد در 5 ماه اخیر به شمار می‌آید. بررسی‌های جزء به جزء از افزایش قیمت کالاهای خوراکی نیز در این ماه نشان از رکوردزنی در سه کالا داشته است.  صاحبان سرمایه سر سفره دهک‌های پایین جامعه می‌نشینند اما سخنگوی کمیسیون صنایع درباره پرداخت یارانه و بهبود اوضاع معشیت مردم گفت: دو نرخی بودن قیمت ارز یکی از عوامل افزایش فساد درحوزه اقتصادی بود و بر این اساس دولت و مجلس تصمیم به اجرای طرح اصلاح یارانه‌ها و حذف ارز نیمایی از اقتصاد کشور گرفتند. روح‌ا... عباسپور در گفت‌و‌گویی که خبرگزاری فارس آن را منتشر کرده با بیان اینکه از ابتدای انقلاب برنامه یارانه دادن را داریم که این موضوع در بخش اقتصاد دولتی تعریف می‌شود، اظهار کرد: دولت باید سیاست‌گذاری، حمایت و نظارت داشته باشد اما متاسفانه این اتفاق در کشور ما آن طور که باید رخ نداده و سال‌هاست که می‌گوییم اقتصاد ما بیمار است اما هیچ گاه نگفتیم بیماری اقتصاد ما از چیست. وی عنوان کرد: بیماری ما از پرداخت بی‌حساب و کتاب یارانه به نام مردم و محرومان و به کام صاحبان سرمایه، سودجویان و دلالان است زیرا مردم از حداقل‌های یارانه نیز بی‌بهره هستند. نماینده مردم بوئین‌زهرا و آوج در مجلس تصریح کرد: امروز قیمت جهانی بنزین 30 هزار تومان است اما ما بنزین را یک هزار و 500 تومان و 3 هزار تومان به مردم می دهیم. در حالی که صرفه‌جویی در همین بنزین می‌تواند برای کشور تولید ارز داشته باشد اما با اختصاص یارانه به بنزین، مصرف آن را بالا بردیم و این امر فقط به نفع دهک‌های بالای جامعه و سرمایه داران است زیرا دهک‌های پایین یا خودرو ندارند و یا هر خانواده یک خودرو دارد. عباسپور گفت: هر کیسه آرد 38 هزار تومان به نرخ دولتی به فروش می‌رسد در حالی که همین کیسه آرد از راه قاچاق به ازای هر کیسه یک میلیون و 500 هزار تومان فروخته می‌شود و با توجه به تعدد مرزهای کشور امکان کنترل همه این مرزها وجود ندارد. وی بیان کرد: وقتی یارانه بی‌برنامه پرداخت شود به نفع قاچاقچی است بنابراین یارانه باید به صورت مستقیم به دست جامعه هدف برسد. سخنگوی کمیسیون صنایع مجلس با اشاره به مشکلاتی که ارز نیمایی برای اقتصاد کشور ایجاد کرده بود، افزود: این نوع ارز فقط در اختیار صاحبان سرمایه قرار داشت و از آن سوءاستفاده هم می‌کردند به گونه‌ای که برخی از آن‌ها این ارز را برای واردات دانه‌های روغنی گرفتند اما به جای آن وسایل آرایشی و گوشی موبایل وارد کردند. عباسپور اضافه کرد: دو نرخی شدن قیمت ارز به خودی خود موجب افزایش فساد اقتصادی می‌شود و هر اندازه بازرسی‌ها زیاد باشد باز هم نمی‌توان آن را کنترل کرد، بنابراین دولت و مجلس به این نتیجه رسیدند که ارز نیمایی را از اقتصاد کشور حذف کنند و اگر قرار است مردم مورد حمایت قرار گیرند، قدرت خرید مردم را افزایش دهند. وی ادامه داد: ارز ترجیحی به منظور جلوگیری از فساد و حمایت از دهک‌های پایین جامعه حذف شد و به جای آن با اختصاص کالابرگ به مردم نسبت به جبران آن اقدام می‌شود اما ارز مربوط به دارو، بنزین و نان همچنان به تمام مردم جامعه اختصاص می‌یابد و صاحبان سرمایه نیز سر سفره دهک‌های پایین جامعه می‌نشینند. نماینده مردم بوئین‌زهرا و آوج در مجلس عنوان کرد: امنیت غذایی در دنیا مورد تهدید واقع شده و قیمت جهانی مواد غذایی افزایش یافته و قیمت جهانی دانه‌های روغنی 80 درصد و غلات 30 درصد بالا رفته بنابراین برخی کشورها از عرضه این مواد غذایی می‌ترسند و برخی هم نگران هستند که جنگ جهانی سوم رخ دهد. عباسپور تصریح کرد: از سوی دیگر، افزایش حقوق را در جمعیت کارگری و کارمندی داشتیم که افزایش نقدینگی را به دنبال دارد و همچنین حذف یارانه‌ها و جنگ اوکراین را داریم که هر یک از اینها به سهم خود در گرانی‌ها نقش داشته است. وی گفت: نظارت بر اجرای قوانین اقتصادی جدید نیازمند آماده‌باش هر سه قوه است و دستگاه‌های نظارتی باید فعال باشند و دست به دست هم بدهیم تا از این مساله عبور کنیم. سخنگوی کمیسیون صنایع مجلس افزود: ریسک‌پذیری دولت و مجلس زیاد بود که دست به چنین اقدامی زدند در حالی که این مشکل اقتصادی باید مرتفع می‌شد. نماینده مردم بوئین‌زهرا و آوج در مجلس خاطرنشان کرد: برخی این شعار را می‌دهند که افزایش حقوق کارگران امکان دارد موجب تعدیل نیرو شود اما این امر بعید به نظر می‌رسد زیرا حجم سرمایه‌گذاری در داخل کشور خیلی زیاد است؛ به گونه‌ای که در شهرک‌های صنعتی استان قزوین با کمبود نیروی کار روبرو هستیم اما این افزایش قیمت فقط در معیشت مردم مشکل ایجاد کرده است. عباسپور یادآور شد: وقتی قیمت‌ها آزاد شود، ظرفیت مالی دولت افزایش می‌یابد و در دنیا هم بخش اعظمی از یارانه‌ها را به بخش تولید اختصاص می‌دهند و این اقدام برای دور زدن تحریم میسر است. عباسپور در ادامه اضافه کرد: در حال حاضر صادرات ما به چین بیشتر از واردات ما از چین است، ما الان وصل به اقتصاد دوم جهان هستیم و صندوق جهانی پول اعلام کرده که در آینده نزدیک چین اقتصاد اول جهان می‌شود. وی تصریح کرد: عضویت در معاهده شانگهای برای نخستین بار پس از 15 سال، به معنای بی‌تاثیر کردن تحریم و پویایی دپیلماسی سیاسی کشور است و دستاورد آن این است که از طریق جذب منابع خارجی بتوانیم سرمایه‌گذاری در داخل کشور انجام دهیم.