یادگاری نامتبرک
- شناسه خبر: 10640
- تاریخ و زمان ارسال: 16 فروردین 1402 ساعت 08:00
- بازدید :

نفیسه کلهر
سالهاست که بسیاری از دوستداران محیطزیست نام سیزده بدر را روز حمله دستهجمعی مردم ایران به طبیعت و محیط زیست این کشور میدانند. روزی که خسارات جبرانناپذیر زیادی به طبیعت وارد میشود و همچنان این روند ادامه دارد.
*
یک روز قبل از سیزدهم فروردین ماه یکی از شهروندان عادی در کانال شخصیاش خطاب به دوستان و آشنایانش نوشته بود: «دوست عزیزی که از الان ذغال، سیخ، گوشت و کلی خوراکی و وسایل تفریح آماده کردی و هر ده دقیقه یک بار چک میکنی تا چیزی از قلم نیفتاده باشه، لطفا یک کیسه زباله هم با خودت ببر، زبالههای تولیدی سیزدهبدرت رو داخلش بریز، با خودت بیار شهر و بنداز داخل سطل زباله. با طبیعت مهربان باشیم.»
یکی از گروههای محیط زیستی هم کمپینی با نام #پویش ـ صد ـ متر راه انداخته بود: «به مناسبت گرامیداشت روز طبیعت (روز سیزده بدر) #پویش ـ صد ـ متر
میخواهیم روز سیزده بدر برای احترام به طبیعتمون فقط صد متر پیرامون خودمون رو پاکسازی کنیم.
اگر هر کدوم از ما به این پویش همگانی عمل کنیم دیگه زبالهای تو طبیعت نمیمونه. اون وقته که میتونیم با افتخار بگیم ما روز طبیعت رو گرامی داشتیم.»
سالهای قبل حتی گروهی در ابتدای ورودی جاده الموت کیسه زباله توزیع میکردند و از مردم میخواستند تا زبالههاشون رو جمع کنند و به شهر برگردونند.
اما همه این تلاشها چقدر نتیجه داشت؟
*
غروب روز سیزدهم فروردین سال 1402 است. به قسمتهایی از طبیعت در اوایل جاده الموت شرقی سر میزنم. کمی دورتر زبالههایی روی زمین ریخته شده. جلو میروم زبالهها بیشتر پلاستیک هستند؛ ظروف یکبار مصرف، بشقاب و لیوان، قاشق و چنگال که دورش یک سفره پلاستیکی پیچیده شده است روی زمین قرار دارد. کمی آن طرفتر شاخههای شکسته درختان را میبینم. کسی که همراهم است میپرسد: «چطور دلشان میآید در بهار و فصل شادابی طبیعت درختانی که رویشان شکوفه دارند را ببرند؟»
قول میدهم که اگر از خودشان بپرسیم توضیح خواهند داد که فقط شاخههای خشک را میبرند.
ته ماندههای ذغالهایی که از شعله آتش رنگ نارنجی به خود گرفتهاند هنوز در جایی که آتش درست کردهاند به چشم میخورد.
امسال اما حدی از تخریب طبیعت که با چشم خودم میبینم کمتر از سالهای قبل بوده. انگار بیشتر از هر چیزی زور ماه رمضان چربیده و این ماه پر از برکت در این روز به کمک طبیعت آمده بوده است.
آتشهایی که در اغلب نقاط دیده میشد و مانع از رویش دوباره در آن قسمت خاک میشد این بار خیلی کمتر است. در منطقه وسیعی که من میبینم تنها دوازده مورد است و این به نسبت سالهای قبل خیلی کمتر شده است.
کمی آنطرفتر شاخه درخت دیگری را میبینم که به دلیل متفاوتی شکسته. یک بادبادک بالای درخت گیر کرده و رنگهای متنوعش بین برگهای سبز درخت توی ذوق میزند. سعی کردهاند بادبادک را پایین بکشند و احتمالا از یکی دو شاخه هم بالا رفتهاند اما راه حلشان چارهساز نبوده است. در نهایت دو شاخه پایین شکسته و بادبادک پلاستیکی که کمی هم پاره شده همانجا مانده است.
چیزی که همیشه در طبیعت بیشتر است کهنه پلاستیکی بچه است که در نزدیکی رودخانهها پیدا میشود. متاسفانه امسال هم کسانی بودهاند که ترجیح دادهاند زحمت بردن کهنه بچهشان را با خود به شهر نکشند. غافل از اینکه چقدر نمای طبیعت زشت خواهد شد!
*
مسئله دیگری که برای طبیعت مضر است رها کردن سبزههای نوروزی در آبهای جاری است که امسال هم بیشترین آلودگی متعلق به همین نوع زباله بود.
به عقیده مهدی ذوالقدر یکی از باغداران جاده الموت شرقی خیلیها که امسال روزه بودند و نتوانستند برای تفریح به طبیعت بیایند اما برای انداختن سبزه به اینجا آمدند و از قافله عقب نماندند.
اگرچه چند سالی است که با توصیه به کاشت دانههای نارنج و لیموترش و… به جای کاشت برنج و عدس و ماش و گندم و… به مردم سعی شده تا از هدر رفت و برونریز این مواد مهم غذایی جلوگیری شود. چرا که کاشت لیموترش و نارنج میتواند در بسیاری مناطق مرطوب بعد از نوروز در گلدان یا باغچه کاشته شود و مانند سبزههای غلات در رودخانه رها نمیشود. اما باز هم گوش بسیاری بدهکار نبوده و با دور ریختن سبزهها در بستر رودخانه موجب گرفتگی این رودها در بعضی معابر و یا به حاشیه راندن سبزهها در مسیر رود و ایجاد آلودگی بصری شدهاند.
*
سازمان حفاظت محیط زیست امسال با انتشار اطلاعیهای، توصیههای زیستمحیطی را برای گرامیداشت سیزدهم فروردین (روز انس با طبیعت)، اعلام کرد.
در اطلاعیه سازمان حفاظت محیطزیست درباره روز طبیعت آمده است:
«سازمان حفاظت محیط زیست ضمن آرزوی قبولی طاعات و عبادات و سالی خوش برای تمامی هممیهنان عزیز و گرامی، در خصوص گرامیداشت سیزدهم فروردین (روز انس با طبیعت)، توجه هممیهنان محترم را به موارد زیر معطوف میدارد. امید است با رعایت این موارد، در حفظ محیط زیست و منابع طبیعی کشور عزیزمان ایران کوشا باشیم.
ـ در هنگام قرار گرفتن در طبیعت از بوتهکنی و از بین بردن رستنیها که موجب تخریب محیط زیست میشود، جداً خودداری کنید.
ـ آلوده کردن آب رودخانهها، دریاچهها و تالابها باعث از بین بردن آبزیان میشود، لذا از هرگونه عملی که موجبات آلودگی را فراهم نماید اجتناب کنید.
ـ شکار و صید جانوران وحشی ممنوع است و جرم محسوب میشود.
ـ از هر گونه ایجاد آتش در مناطق مختلف تا حد امکان خودداری کنید. در صورتی که نسبت به برپایی آتش اقدام نمودید قبل از ترک محل از خاموش شدن آن کاملا مطمئن شوید.
ـ رعایت مسائل زیستمحیطی یکی از مهمترین نکات حضور در طبیعت است، لذا از تخریب و آسیب زدن به محیط زیست خوداری کنید.
ـ پس از ترک محل، زبالههای تولید شده را جمعآوری و به نزدیکترین محل جمعآوری زباله تحویل دهید.
ـ شکستن شاخههای درختان به منزله شکستن بال پرندگان است، لطفاً از هرگونه اقدام به شکستن شاخههای درختان در جهت برپایی آتش و سایر مسائل جداً خودداری کنید.
ـ ماهیهای قرمز را در صورتی که بههمراه دارید به محلهای تعبیه شده جهت جمع آوری تحویل دهید و از انتقال گونههای غیربومی به رودخانهها جدا خودداری کنید.
ـ از جمعآوری تخم پرندگان، جوجههای تازه متولد شده و تخریب آشیانهها جداً بپرهیزید.
ـ با توجه به اینکه در حال حاضر فصل تخمریزی ماهیان است، هرگونه صید ماهی در رودخانهها ممنوع است.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی سازمان حفاظت محیط زیست، در صورت مشاهده هرگونه تخلف زیست محیطی مراتب را به نزدیکترین اداره محیط زیست در منطقه یا شماره ۱۵۴۰ اطلاع دهید.»
*
هر چند سازمانهای دولتی اقدامات اندکی در حد انتشار بیانیه برای این معضل در این روز مهم انجام میدهند اما دوستداران طبیعت هر ساله با روشهای مختلف حتی با حضور در میان مردم و درخواست از آنها تلاش کردهاند تا آگاهیبخش باشند و قدم مهمی برای طبیعت کشور بردارند اما انگار این امر مهم به تلاش بیشتر و فرهنگسازی عمیقتری در جامعه ما نیاز دارد!