”  گیاه مفیدی به‌نام « بُنصور»

محمد اسکندری ـ کارشناس و پژوهشگر طب اسلامی ـ شهریورماه 1401

ـ مشخصات ظاهری:

گیاه بنصور یا بن سور یا بن سرخ خوش عطر و بو از خانواده پیاز و شبیه  سبزی تره  (تره کوهی) است که در کوه‌ها  و ارتفاعات به صورت خودرو و وحشی می‌روید و خاستگاه آن در ایران در شهرستان خوش آب و هوای الیگودرز و نیز شهر خمین در استان مرکزی و نواحی غرب ایران است. عصاره‌ی هیدرو اتانولی موجود در این گیاه  مفید دارای اثرات ضد درد است و به عنوان مسکن طبیعی کاربرد دارد. این گیاه مقاوم و پایا است و از خانواده‌ی لیلیاسه است. برگ‌های آن شبیه تره و دارای 2ـ3 برگ است. این گیاه در ارتفاع 50 سانتی‌متری رشد می‌کند و در ارتفاعات 1800 ـ 2600 متری به طور وحشی رشد دارد. این گیاه دارای طبع گرم و به صورت دمنوش، ادویه و عرقیات مورد استفاده است. ترکیبات سولفیدی و ترپنوئیدی بخش اصل اسانس این گیاه را تشکیل می‌دهد. این گیاه در کردستان و عراق نیز یافت می‌شود. روش مصرف آن بدین نحو است که یک قاشق غذاخوری بنصور را در یک لیوان آب جوش بریزید و حدود 20 دقیقه صبر کنید تا دم بکشد. این گیاه طعم مطبوع و خاصی به غذا می‌دهد و می‌توان به صورت خشک و تازه درون پلو استفاده شود. این گیاه همراه برنج و در تهیه آش استفاده می‌شود. لازم به ذکر است این گیاه سرشار از آهن است و آهن است که عنصر اکسیژن را به سلول‌ها منتقل می‌کند و سیستمک ایمنی بدن را بالا می‌برد. گفته می‌شود برای جلوگیری از انواع سرطان‌ها نیز مفید است.

ـ فوائد  و خواص آن:

ـ1ـ محافظت از کبد: کبد از حیاتی‌ترین اندام‌های بدن است و تحت تاثیر غذاهای بد و عصبانیت و اضافه وزن و استفاده بیش از حد از داروهای شیمیایی اختلالاتی در کبد بوجود می‌آید و حتما باید درمان اساسی و فوری صورت گیرد زیرا کبد جزو اندام‌های رئیسه بدن محسوب می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد بنصور به‌علت دارا بودن خاصیت آنتی‌اکسیدانی محافظ خوبی برای کبد است و در برابر آسیب از طریق کاهش التهاب کمک می‌کند و مواد شیمیایی سمی داخل بدن را دفع می‌کند.

ـ2ـ رفع استفراغ و اسهال: این گیاه خواص ضد عفونی و آنتی باکتریال دارد، لذا عفونت در معده و روده که باعث اسهال و استفراغ می‌گردد را رفع می‌کند. لازم به ذکر است که مدت و مقدار مصرف آن جهت رفع اسهال باید زیر نظر طبیب طب سنتی باشد.

ـ3ـ تسکین دردهای شکمی: دل دردها معمولا بعد یک مدت پیچ و تاب خوردن و مصرف دارو برطرف می‌شود ولی باید توجه داشت گاهی این دل دردها یک هشداری برای بیماری‌های معدوی هستند. لذا این گیاه دارای خواص میکروب‌کشی و ویروس‌کشی بوده و می‌تواند به طور مفیدی دردهای شکمی را درمان و کاهش دهد.

ـ4ـ رفع سنگ کلیه: گیاه بنصور را جوشانده و به صورت دمنوش میل بفرمائید که به‌علت ادرار آوری برای سنگ‌های فسفری و کلسیمی بسیار خوب است و سنگ را در بدن پودر می‌کند و کسانی که این دمنوش را میل می‌کنند به آب زیادی نیاز پیدا می‌کنند.

ـ5ـ درمان سرماخوردگی: این گیاه همان‌طور که عنوان گردید سرشار از آنتی‌اکسیدان و ویتامین سی است و می‌تواند درمان خوبی برای سرماخوردگی و زکام و آنفولانزا باشد و در این زمینه شبیه خواص آویشن است که باید به صورت دمنوش استفاده گردد.

ـ دانستنی‌های مفید :

در شهرستان ایذه از بن سور(بنصور) غذای لذیذی درست می‌کنند که بسیار خوشمزه و مفید است.

بن سرخ در زبان کردی و اورامی به سوره بنه معروف است.

برداشت بی‌رویه این بقای این گیاه مفید را با خطر روبرو کرده است.

ـ عوارض جانبی  و نکته‌ای مهم :

با توجه به تبلیغات فراوان این گیاه جهت دفع سنگ کلیه باید تحقیقات بیشتری صورت گیرد زیرا به عقیده بعضی از پزشکان باعث افزایش میزان رسوب کریستال‌های اگزالات کلسیم در کلیه می‌شود. باید صحت و سقم آن بررسی و از نظر تجربی و علمی ثابت گردد. همیشه به یاد داشته باشیم که خوردن و مصرف گیاهان و محصولات طبیعی و ارگانیک لزوما بی‌خطر نیستند و دوز، روش مصرف و تداخل آنها با دیگر مواد غذایی و دارویی بسیار مهم است. لذا چنانچه به بیماری خاصی مبتلا هستید حتما پیش از مصرف روزانه گیاهان دارویی بهتر است با یک طبیب ماهر طب اسلامی یا سنتی مشورت  بفرمائید.