کمر درد، دردی جانکاه

مترجم: ا. امیردیوانی

موقع بلند کردن جسم سنگین، حتی کودک خود به جای خم کردن کمر، زانویتان را خم کنید. هنگام بلند کردن شیئی، بدن خویش را پیچ و تا ندهید. از بالا بردن وسیله حجیم از سطح شانه‌هایتان خودداری کنید. در راه رفتن، عمود بر زمین باشید و کفشتان تنگ، ناراحت و دارای پاشنه ساییده نباشد. طوری روی صندلی بنشینید که مفصل زانوی شما یک زاویه 90 درجه بسازد و پشت خودتان را به پشت صندلی تکیه داده و به جلو خم نگردید.

موقع رانندگی نباید پای شما از پدال‌ها (گاز، کلاج و ترمز) بیش از حد فاصله داشته باشد و یا اینکه با یک دست فرمان خودرو را بگیرید. وقت خواب، به پهلو بخوابید و زانوانتان را جمع کنید. تشک دارای انحنا و فرسوده خطر بزرگی برای سلامت است. هرگز روی شکم خود نخوابید، ورزش کمر (نرمش) را از یاد نبرید. در شبانه‌روز بیش از هفت ساعت کار نکنید. اگر مجبورید ساعات فزون‌تری در اداره یا محل کار بمانید، در این فاصله چند دقیقه روی کاناپه و یا کف اتاق دراز بکشید. از مصرف غذاهای پرحجم برای ناهار، که شکمتان را جلو می‌برد و کمر شما را به دنبالش می‌کشد، دوری گزینید.

از جمله توصیه‌های بهداشتی دکتر گریفیت

«پتی ریکهف» روزی را که نخستین بار دردش شروع شد، خوب به یاد دارد. او در این باره می‌گوید: در زمین تنیس، تازه اولین دور بازی را تمام کرده بودم که وقتی چشم باز کردم، خودم را روی تخت بیمارستان دیدم!

وی که طراح داخلی ساختمان و 55 ساله است از 15 سال پیش تاکنون تحت دو عمل جراحی قرار گرفته، ولی همچنان با دردهای روزانه دست و پنجه نرم می‌کند. او در این مورد تنها نیست چرا که 80 درصد آمریکایی‌ها به نوعی از کمردرد نالانند.

«نیس ترک» روانشناس و عضو گروه نامدار پژوهندگان درد در دانشگاه واسینگتن باور بر این است: «آنانی که هرگز درد پشت نداشته‌اند، آدم‌های غیرعادی‌اند.»

خوشبختانه امروزه دانش به پیشرفت‌های چشمگیری در جهت بهبود درد میلیون‌ها رنجور نایل آمده است. دکتر «ریچارد دیو» که وی نیز استاد دانشگاه یاد شده است، اظهار می‌دارد: دهه اخیر دگرگونی شگرفی در چاره‌جویی درمان درهای پشت پدید آورده است. این تحول، تشخیص و راهکارهای مداوای متخصصان را برای از میان برداشتن درد آزارنده مزبور دگرگون کرده است.

زمانی که «ریکهف» بدان ناراحتی گرفتار شد، پزشکان بدو توصیه کردند که در بستر بیارامد. «دیوید» خاطرنشان می‌سازد ما حالا به این پیامد دست یافته‌ایم که این روش بدترین راه حل است زیرا دراز کشیدن مدام، خطر ابتلا به کمردرد شدید را افزون می‌سازد.

ضمنا تشخیص پزشکان در این زمینه چندان تفاوتی با گذشته نکرده است.

«مایکل وون کورف» کارشناس دردهای کمری در تعاونی بهداشت گروهی سیاتل (ایالات متحده) معتقد است: پشت درد علل زیادی دارد، لیکن آنها به راستی بر این حقیقت طوری سرپوش می‌گذارند که ما علت اصلی آن را ندانیم! سرانجام مادامی که بشر از این بیماری طاقت‌فرسا رهایی نیافته، درمان همان است که بود.

زیان‌بارترین کارها برای کمر

بنا به نوشته نشریه بهداشت صنعتی آمریکا، برخی از مشاغلی که به احتمال زیاد به پشت درد شدید می‌انجامد، به فعالیت‌های کاری ارتباط دارند.

مشاغل زیان‌بخش برای مردان

کارهای ساخت و ساز، درودگری (نجاری)، مکانیکی خودرو، رانندگی خودروی باری (کامیون) و کشاورزی

پیشه‌های مضر جهت زنان

پرستاری و مراقبت‌های مربوطه، کلفتی و خدمتکاری، دربانی یا نظافتکاری، آرایشگری و بازرسی تولید

متاسفانه شیوه‌های تصویری پیچیده نیز غالبا یاری بسیار اندکی در تشخیص علل دردهای معمولی پشت به دست می‌دهند. دیوید جین کارجی متخصص و جراح بیماری‌های استخوان و مفاصل دانشگاه استنفورد، ام.آری.آی (تصویرنگاری به کمک تشدید میدان مغناطیسی) 96 تن را که دارای عمل خطرآفرین تخریب دیسک بودند آزمود و پی برد کسانی که دچار آسیب‌دیدگی دیسک بودند، بیش از افراد سالم به هنگام تلاش درد می‌کشند.

با این حال، تمامی افراد تحت مطالعه پزشک نامبرده، در یک مورد وجه اشتراک شگفت‌انگیزی داشتند.

او می‌افزاید: وقتی اشخاص را که فزون‌ترین لطمه را خورده بودند، تحت نظر گرفتند، دریافتند که رنج و محنت هیجانی و عاطفی آنان به حالتی مشابه افسردگی جلوه می‌کرد.

هیچ کس درد خویش را واقعی نمی‌پندارد. لکن نگرش‌های مردم درباره این عارضه، نقش بسزایی را در طرز رویارویی ایشان با بیماری و اینکه با چه سرعتی بهبود می‌یابند، بازی می‌کند. افراد وقتی کمردرد می‌گیرند، نگران می‌شوند. آنگاه سریعا فعالیتشان را محدود می‌سازند و این عمل وضعیت را وخیم‌تر می‌سازد و بیماری سیر صعودی را می‌پیماید.

متخصصان در این عرصه چه رهنمودهایی را یادآور می‌شوند. توصیه‌های صورت گرفته چندان زیاد نیست. «دکتر جان لورز» جراح اعصاب دانشگاه واشینگتن را نظر بر این است که تقریبا همه مراحل کمردرد، خود به خود از بین می‌روند. راه چاره این است که توقعتان را در مورد تشخیص ساده و معالجه آسان کم کنید و در عوض به روش‌هایی جهت درمان درد و جلوگیری از عود آن دست یازید.

در ذیل هشت شیوه دردکُش(درمان) را که ارزش آزمون دارند، یادآور شده‌ایم که جمع کثیری از مردم تنها با به کار بستن یک یا دو مورد از متداول‌ترین آنها بهبود یافته‌اند.

خوددرمانی

فرض کنید شما سراسر روز را به جابجا کردن بسته‌های بزرگ گذرانیده‌اید و کمرتان نیاز به استراحت دارد. پزشکان این نوع فشارهای شدید را، دردهای توانفرسا می‌دانند. به باور آنان هنگامی که درد شروع می‌شود، فرد یاید سریعا در مقابلش واکنش نشان دهد. به عنوان مثال از داروهای بی‌نسخه نظیر ایبوپروفن، آسپرین یا استامینوفن استفاده کند. چنانچه درد پشت هرچند وقت یک بار عود نماید، شاید به داروی ضددرد تجویزی احتیاج داشته باشد تا در صورت حمله بعدی بیماری حاد، از آنها استفاده کند.

همچنین پزشکان توصیه می‌کنند که اگر به محل رد هر روز به نوبت سه یا چهار بار به مدت 15 دقیقه یخ بمالید، درد کاهش می‌یابد. به جای یخ از کیسه‌ای پر از نخود منجمد نیز می‌توان استفاده کرد. اگر درد بیش از چند روز طول کشید، کیسه آبگرم را همین مدت به کار برید. افزون بر این تا جایی که می‌توانید به فعالیت خود ادامه دهید. به منظور پیشگیری از تشدید درد توصیه می‌کنیم که روی تشک محکمی بخوابید و به یک طرف بدن دراز بکشید و بالشی را بین زانوانتان بگذارید. صندلی‌هایی انتخاب کنید که از قسمت تحتانی بدنتان محافظت کند. در مورد رفتارهایی که ناراحتیتان را شدت می‌بخشد، تجدید نظر کنید. مثلا هیچ‌گاه مدت زمان زیادی روی صندلی ننشینید. از بلند کردن اشیا سنگین و نیز فشارهای روانی بپرهیزید و آگاه باشید که تمامی این عوامل بر وخامت اوضاع می‌افزایند.

به قول یکی از رایزنان بازرگانی هر عامل جزیی از این لحاظ اثربخش است.

توجه: کیسه‌ای نخود، جعبه‌ای حاوی 50 عدد آسپرین که هر دو ارزان قیمت‌اند، در زمره روش‌هایی شمرده می‌شوند که تنش را می‌زدایند.

ورزش

اگرچه اغلب افراد با پیدایش کوچک‌ترین درد در ناحیه پشت ترجیح می‌دهند در بستر دراز کشیده و استراحت کنند ولی باید دانست که ورزش منظم، نیکوترین روش برای بهبود و پیشگیری از پشت درد است. تنها در خلال چند روز اول حمله شدید، باید از انجام ورزش‌های شدید خودداری ورزید. مطالعات حاکی از آنند افرادی که با بیشترین توان بدنی خود فعالیت انجام داده‌اند، خیلی سریع‌تر از دیگران بهبود یافته‌اند.

کارشناسان را عقیده بر این است که هیچ ورزشی به تنهایی قادر به دردزدایی نیست. آنان می‌گویند در این مورد دو طبقه‌بندی حائز اهمیت است. اول فعالیت‌های هوازی مانند پیاده‌روی تند و ورزش‌هایی نظیر قرچ قرچ به صدا درآوردن اعضای بدن و حرکت‌های کششی که عضله‌های شکم و پشت را تقویت می‌کنند. مربی ورزش می‌تواند همه حرکات مفید را برای فرد، شرح دهد.

گفتنی است که پیاده‌روی هزینه‌ای ندارد و عضویت در باشگاه بدنسازی نوعا چندان گزاف نیست.

روش‌های تن‌آرامی

تنیدگی سبب ناآرامی بدن می‌شود و در نتیجه درد پشت بیشتر می‌شود. ممکن است شیوه‌های تن‌آرامی به شخص یاری کند تا از تنش‌هایی که سرآغاز دردند، رهایی یابد.

به موجب گزارش سال 1995 که نقطه عطفی بشمار می‌رود گروهی از کارشناسان که به همت موسسه ملی بهداشت گرد هم جمع شده و به این پیامد دست یافتند که شیوه‌هایی همچون مراقبه و هیپنوتیزم را یارای آن هست که دردهای توانفرسا را آرامش بخشند.

به زعم برخی دانشمندان گویی این فعالیت‌ها، دستگاه عصبی انسان را می‌آرامند و همین امر باعث می‌شود که حساسیت بدن به درد کاهش یابد.

بعضی راهکارهای تن‌آرامی مثال یوگا و تای‌چی فایده ورزش را دوچندان می‌کنند.

مشت و مال (ماساژ)

یک درمانگر مشت و مال (ماساژ) قادر است هم پشت و هم نقاط دور و بر آن را معالجه کند. برای پاره‌ای افراد، نتیجه ناشی از این شیوه درمانی فوری و دیرپاست. مالش، فشار، مشت و مال، جریان گردش خون در پشت بدن را افزوده و عضله‌های سفت را شل می‌کند. ماساژ به شیوه‌های گوناگون صورت می‌گیرد. شواهد در دست حاکی از اینکه ماساژدرمانی عصبی عضلانی که هدف از آن مداوای ناحیه‌های خاص فشار است، برای رفع درد بخش تحتانی بدن فوق‌العاده موثر می‌باشد.

طب سوزنی

در سال 1997 گروه پزشکی موسسه ملی بهداشت آمریکا به این نتیجه رسید که طب سوزنی به راستی برای معالجه دردهای تحتانی کمر مفید است. پژوهندگان معتقدند که طب سوزنی موجب آزاد شدن ایندرفین می‌گردد و آن ماده طبیعی ضددرد (دردکُش) تن آدمی است.

متخصصان طب سوزنی بعد از بررسی که به عمل آوردند، اعلام داشتند حدود دو سوم بیمارانشان از پیامد های حاصله راضی هستند. حتی بسیاری از این اشخاص بعد از نخستین جلسه درمان، لااقل بخشی از تندرستی‌شان را بازمی‌یابند. اگر این شیوه درمانی به بیمار یاری کند، او باید در مورد واکنش تن نسبت به درمان جلسه ششم معالجه هوشیار باشد.

درمان جسمی

«بیر هرست» 53 ساله با نومیدی وارد مرکز پزشکی ضددرد نیویورک شد. او تعریف می‌کند: «پشتم به قدری درد می‌کرد که حتی قادر نبودم روی پاهایم بایستم.» درمانگر جسمی، به وی ورزش‌ها و حرکات کششی یاد داد که به یاری آنها درد از جانش رخت بربرست و همچنین طریقه حرکت و راه رفتن بدون آسیب‌رسانی به خود را به وی آموخت.

یک درمانگر جسمی می‌تواند تمریناتی را به افراد بیاموزد که مشکلات وضعی تن یا ضعف و یا عدم تعادل عضلانی را که احتمالا رنج‌آفرین و یا دردافزا می‌باشند، مرتفع سازند. همچنین درمانگر جسمی قادر است طرق صحیح خم و راست شدن را هم به بیماران یاد دهد.

پژوهش‌های اخیر حاکی از آنند که ترکیب حرکات کششی و نیروبخش با تمرینات استقامت و قدرتی درست بدن، بازگشت افراد به کار را بعد از آسیب وارده به کمر تسریع می‌کند.

طب مفصلی (فن درمان بیماری از راه دستکاری مفاصل و ستون فقرات)

از دیرباز پزشکان مفصلی را کسانی می‌پنداشتند که باعث ترک خوردن یا جابجایی مهره‌ها می‌شوند ولی آن روزها به پایان رسیده‌اند. شماری از بررسی‌ها نمایانگر آنند که کاربرد طب مفصلی، حقیقتا می‌تواند آرامش را به پشت دردناک انسان ارزانی دارد.

نظریه پشتیبان این عملکرد ساده است. پزشکان رشته پزشکی یاد شده اظهار می‌دارند که تورم، نامنظمی مفاصل یا گرفتگی عضله‌ها قادرند مفصل‌های پشت شخص را از کار انداخته و سبب درد طاقت‌فرسا شوند. آنان می‌گویند از طریق حرکت دادن این مفاصل با دست، می‌توانند فشار وارده را تسکین داده و آنها را دوباره به کار بیندازند. به گفته «دانیل هانسن» عضو موسسه پشت درد تگزاس «این شیوه درمانی بسان ورزش شدید برای مفاصل است».

جراحی

از میان همه افرادی که کمردرد دارند، تنها تقریبا دو درصدشان باید تحت عمل جراحی قرار گیرند. در حقیقت فقط چهار دلیل عمده برای انجام عمل جراحی در ناحیه پشت وجود دارد.

اول: پارگی دیسک که باعث بروز دردهای سیاتیک در پایین زانو می‌شود. چنانچه این درد افزون بر یک ماه به طول انجامد، جراحی ضرورت می‌یابد. دوم: باریک و فشرده شدن مسیر نخاع. سوم: جابجایی مهره‌ها. چهارم: پیدایی توده (تومور) یا سایر ناراحتی‌هایی که خطر جانی یا ناتوانی انسان را به همراه دارند.

باوجود رهیافت‌های هشداردهنده بسیاری از پژوهشگران، جراحان همچنان سرگرم اجرای انبوهی از روش‌ها هستند و شیوه‌های نوین در نشریات مطرح می‌شوند. «دیو» و کارشناسان دیگر مردم را وادار می‌سازند که هشدار باشند. به قول «دیو» بیماران زیادی به جدیدترین شیوه درمانی متوسل می‌شوند و سپس پنج سال بعد متوجه می‌گردیم که بی‌فایده بوده و یا وضع را وخیم‌تر گردانده است.

در صورتی که فکرتان را عوض کنید و تصمیم بگیرید که خود را به چاقوی جراحی بسپارید، جراح کارآزموده‌ای را برای این عمل برگزینید و به این ترتیب اطمینان حاصل کنید که پیامد نیکو و رضایت‌بخشی را می‌توانید انتظار داشته باشید.

منبع: نشریه انگلیسی زبان Healh