کشمکش آبی قزوین و تهران

آرش صالحی  ـ با عبور از 15 خردادماه و رسیدن فصل گرما که تا 15 شهریورماه ادامه دارد، تدابیر سخت‌گیرانه وزارت نیرو و دستگاه‌های تابعه این وزارتخانه برای اعمال مدیریت جدی بر مصرف آب و برق شدت می‌گیرد و در واقع این فصل گرم که عمده آن در تابستان است، آزمون سخت وزارت نیرو برای جلوگیری از ناترازی انرژی در کشور می‌باشد. این آزمون البته با وقوع سومین خشکسالی ممتد سخت‌تر هم شده و با توجه به نزدیکی قزوین در کنار استان تهران بدون شک دیار مینودری را در معرض جدی‌ترین تدابیر وزارت نیرو قرار می‌دهد که کاهش سهمیه آب استان قزوین از سد طالقان و تزریق این آب به لوله‌های آب آشامیدنی پایتخت‌نشینان بزرگ‌ترین ستمی است که به زعم قزوینی‌ها از سوی وزارت نیرو بر این استان اعمال می‌شود. همین وضعیت که از 16 خردادماه هم شکل عملیاتی به خود می‌گیرد، منجر به دیدار مجمع نمایندگان استان قزوین و استاندار با علی‌اکبر محرابیان وزیر نیرو شد تا شاید امسال وزارت نیرو تا حدودی از خیر کاهش سهمیه آب قزوینی‌ها بگذرد و به راه‌های جایگزین برای تأمین آب شرب پایتخت‌نشینان فکر کند. دیداری که دستاورد آن را باید در روزها و ماه‌های پیش رو محک زد.

75 درصد سطح زیر کشت استان قزوین آب رفت

اما نخستین ضربه بحران آب و خشکسالی به استان قزوین را بخش کشاورزی متحمل شده و میزان اراضی قابل کشت در استان قزوین به حدود یک‌چهارم کاهش یافته است.

نماینده مردم قزوین، آبیک و البرز در مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار ولایت با بیان اینکه متوسط سطح زیر کشت در استان قزوین 25 درصد شده است، گفت: بنابراین 75 درصد زمین‌های کشاورزی استان قزوین زیر کشت نیستند و با این مدل آبرسانی شاهد افت قابل توجه تولید گندم خواهیم شد. در ضمن کشاورزان و روستاییان ما زندگیشان را از همین راه می‌گذرانند، چیز دیگری که ندارند.

لطف‌ا… سیاهکلی ادامه داد: اگر مشکل آب کشاورزی حل نشود، نزدیک 16 هزار خانوار و بالای 100 هزار نفر جمعیت استان قزوین دچار بحران معیشتی و مالی می‌شوند. در ضمن اگر سهمیه آب قزوین از سد طالقان مرتب کم شود، دچار معضل اجتماعی غیرقابل برگشت می‌شویم و نباید وزارت نیرو بیش از این از سهمیه آب قزوین از سد طالقان کم کند.

وی با ذکر اینکه آبی اطراف تهران نمی‌بینیم، یادآور شد: بنابراین اگر آب رودخانه‌های دوهزار و سه‌هزار پشت سد طالقان بیاید، می‌توان بخشی از این آب را برای حل مشکل کشاورزان به استان قزوین اختصاص داد.

400 میلیارد تومان، لوله آب طالقان را به مهرگان می‌رساند

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با اشاره به مشکلات خشکسالی و بحران آب در استان قزوین عنوان کرد: در حال حاضر که مسکن ملی در شهر جدید مهرگان ساخته شده، این مسکن ملی مشکل آب و برق دارد و اگر آب و برق طرح ملی مسکن در مهرگان تامین شود، واحدهای مسکن ملی افتتاح می‌شود.

وی با بیان اینکه برای رسیدن آب از سد طالقان به مهرگان باید وزارت نیرو فقط اعتبار خرید لوله‌های آبرسانی را تأمین کند، گفت: هزینه لوله هم خیلی‌‌ زیاد نیست و اگر وزارت نیرو 400 میلیارد تومان لوله بخرد، آب طالقان به مهرگان می‌رسد.

وی با اشاره به بحران کمبود آب کشاورزی در استان قزوین تصریح کرد: از یک‌طرف ورودی آب کشاورزی کم شده، از طرف دیگر چاه‌ها نیز خیلی ‌کم‌آب شده‌اند و در ضمن قطع برق چاه‌های آب هم به این مشکلات اضافه شده است. از وزیر نیرو خواستیم که دستور برای جلوگیری از قطعی برق چاه‌های آب صادر کند، چون کشاورزان واقعا نگران هستند.

انحراف سهمیه آب قزوین به سمت پایتخت موجب گرسنگی تهرانی‌ها می‌شود

دیگر نماینده مردم قزوین، آبیک و البرز در مجلس با یادآوری اینکه استان قزوین 4 درصد گوشت و 10 درصد مرغ و تخم مرغ کشور را تامین می‌کند، گفت: اگر سهمیه آب قزوین به سمت پایتخت منحرف شود، شاید آب به پایتخت رسانده شود، اما پایتخت‌نانشینان گرسنه می‌مانند.

فاطمه محمدبیگی در گفت‌وگو با خبرنگار ولایت با بیان اینکه شبکه آبیاری دشت قزوین 80 هزار هکتار از اراضی کشاورزی را پوشش می‌دهد، بیان کرد: 10 شرکت کشت‌وصنعت بزرگ معروف و بیش از 20 هزار خانوار در 83 روستا در اراضی دشت قزوین محصولات راهبردی مانند گندم، جو، کلزا، ذرت‌ علوفه‌ای و چغندر قند را کشت می‌دهند.

وی با یادآوری اینکه در استان قزوین 4 درصد گوشت و 10 درصد مرغ و تخم‌مرغ کشور را تولید و تامین می‌کنیم، اضافه کرد: اگر سهمیه آب قزوین به سمت پایتخت منحرف شود، شاید آب به پایتخت رسانده شود، اما رزق پایتخت‌نانشینان گرفته شده و گرسنه می‌مانند.

بی‌آبی، دام‌های تشنه را به مسلخ برد

محمدبیگی با بیان اینکه در 2 سال گذشته بسیاری از کشاورزان ما مجبور شدند دامشان را سر ببرند، چون حتی برای آب دادن به دام‌ها آب نداشتند، ادامه داد: بسیاری از کشاورزان ما مجبور شدند زمین‌های 18 هکتاری و 20 هکتاری خود را به خاطر بی‌آبی رها کنند و کشت نداشته باشند.

وی یادآور شد: اگر در همین 3 هفته آینده به کشاورزان آب ندهیم، دیگر فایده‌ای ندارد؛ بنابراین وعده دادن آب در 2 سال و 20 ماه برای کشاورزان ما که شغل و درآمدشان همین کشاورزی است، معنا ندارد و کشاورزی آنها از بین می‌رود. بنابراین باید وزیر نیرو دستور ویژه برای اختصاص حقابه کشاورزی ویژه به استان قزوین بدهد.

کاهش حقابه کشاورزان تبعات امنیتی دارد

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با بیان اینکه در 2 سال گذشته در حق استان‌های البرز و قزوین انصافا اجحاف شده است، گفت: به خاطر بزرگی پایتخت مرتب مسئله امنیتی بودن موضوع تامین آب پایتخت پیش می‌آید، اما اگر کشاورز ما به خاطر بی‌آبی اتوبان قزوین-کرج را بست و مسئله را به شورای تامین برد، جوابی نداریم بدهیم.

محمدبیگی افزود: در 2 هفته گذشته آب آشامیدنی شهر جدید مهرگان تأمین نشد و با تانکر به این شهر آب‌رسانی شد. با توجه به ساخت 23 هزار واحد مسکن ملی در مهرگان اگر آب به مهرگان نرسد، 230 تا 240 هزار نفر در آینده بی‌آب خواهند ماند. بنابراین مهرگان در حالی به یک شهر بزرگ تبدیل می‌شود که ساختار شبکه آب شرب و فاضلاب ندارد.

آب طالقان به اسفرورین می‌رسد

اما روح‌ا… عباسپور نماینده مردم آوج و بوئین‌زهرا در مجلس هم درباره دیدار مجمع نمایندگان با وزیر نیرو گفت: در این دیدار در خصوص پروژه‌های حوزه وزارت نیرو به ویژه خط انتقال آب سد طالقان به استان قزوین، بحث و تبادل نظر شد و به نتایج خوبی هم دست یافتیم.

وی تصریح کرد: خط انتقال آب از سد طالقان به آبیک شروع شده و تا تاکستان، ضیاء‌آباد، اسفرورین و سد بالاخانلو می‌رسد و باید در اولویت کاری وزارت نیرو قرار گرفته و مجدانه پیگیری شود.

عباسپور از سفر وزیر نیرو به استان قزوین و کلنگ‌زنی شهرک انرژی در شهرستان بوئین‌زهرا خبر داد و افزود: حجم سرمایه‌گذاری مناسبی در این پروژه صورت گرفته و در خصوص برق 500 مگاواتی این شهرستان هم که مصوبه رئیس‌جمهور را دارد، باید اقدام لازم انجام شود. همچنین با وزیر نیرو در خصوص جدا شدن برق منطقه‌ای استان قزوین از استان زنجان هم رایزنی شد.

بلاتکلیف ماندن موضوع قطع برق چاه‌های کشاورزی

اما آنچه که به عنوان دستاوردهای رایزنی نمایندگان و استاندار با وزیر نیرو بیان شده این است که وزیر نیرو دستور تامین اعتبار لازم جهت شروع اجرای عملیات فاز دوم انتقال آب شرب از طالقان به قزوین را صادر و مقرر هم کرده که برق منطقه‌ای قزوین از زنجان ظرف 2 ماه آینده منفک شود. با این حال درباره درخواست مهم کشاورزان برای جلوگیری از قطع برق چاه‌های آب کشاورزی در روزهای تابستان هنوز اعلام‌نظری از سوی وزارت نیرو و دستگاه تابعه آن یعنی شرکت سهامی آب‌منطقه‌ای صورت نگرفته است. بنابراین باید در تابستان پیش رو انتظار چالش‌های آبی در حوزه کشاورزی استان قزوین را داشته باشیم که به علاج پیش از واقعه نیاز دارد.