پشت‌میزنشینان برخیزید!

نفیسه کلهر
یک کارشناس تغذیه گفت: میزان کم‌تحرکی در افراد شاغل در ادارات و مراکز جمعی کارمندان بیشتر است و اغلب این افراد پشت میز و سیستم‌ها مشغول به خدمت هستند بنابراین این گروه از افراد بیشتر در معرض افزایش وزن قرار دارند.
سیده معصومه تقی‌زاده در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه کم تحرکی عامل مهم اضافه وزن و چاقی است، اظهار کرد با توجه به اینکه میزان کم‌تحرکی در افراد شاغل در ادارات و مراکز جمعی کارمندان بیشتر است و اغلب این افراد پشت میز و سیستم‌ها مشغول به خدمت هستند، این گروه از افراد بیشتر در معرض افزایش وزن قرار دارند.
نشستن بیش از حد، معادل استعمال یک پاکت سیگار در روز اثر دارد در حالی که تنها 5 دقیقه فعالیت در ساعت می‌تواند آثار مخرب نشستن را خنثی کند.
تقی‌زاده بیان کرد: یکی از راه‌های ترویج سبک زندگی سالم، تشویق کارکنان به شرکت در فعالیت‌های ورزشی است که منجر به سلامت کارکنان و تضمینی‌ برای افزایش بهره‌وری کارکنان می‌شود.
*
رویا، کارمند یک شرکت خصوصی است. خودش توضیح می‌دهد: «با مدرک فوق لیسانس و چندین سال سابقه کار با سختی این کار جدید را پیدا کردم. چند بار مصاحبه دادم و با وقفه‌های چند ماهه اما بالاخره توانستم به استخدام این شرکت دربیایم. اما نمی‌دانستم شرایط کار کردن اینجا اینقدر سخت است.»
این کارمند توضیح می‌دهد: «مشکل اینجاست که ما در این شرکت متعلق به خودمان نیستیم. تمام ما خلاصه می‌شود در کارمندان یک بخش خصوصی بودن که باید هر روز علاوه بر ساعات کاری چند ساعتی را هم به عنوان اضافه کار بمانیم.» او ادامه می‌دهد: «صبح از ساعت 30/6 دقیقه که سوار سرویس می‌شویم نشسته‌ایم تا ساعت 8 شب که به خانه برمی‌گردیم. تمام مدت کار هم آنقدر سر همه شلوغ است که کسی یادش نمی‌ماند از روی صندلی بلند شود چه برسد که بخواهد حرکات ورزشی هم بکند. فشار کاری واقعا زیاد است حتی گاهی پیش آمده که ما نهار را هم سر میز کارمان خورده‌ایم. فشار کار روی واحد ما زیادتر از بقیه واحدها است. آن هم به خاطر مدیرمان که دوست دارد مسئولیت‌های بیشتری در سازمان را به دوش بکشد و خودش را آچارفرانسه سازمان نشان دهد و همین باعث می‌شود فشار بیشتری روی کارمندانش وارد کند.» رویا ادامه می‌دهد: «من ساعت 8 شب که از سرویس پیاده می‌شوم فقط به اندازه دو کوچه پیاده راه می‌روم تا به منزلمان برسم. و همین مسیر که صبح زود و شب طی می‌کنم و زمانش به 5 دقیقه هم نمی‌رسد تنها مسافتی است که در طول روز قدم می‌زنم.» از او می‌پرسم که چرا برای سلامتی‌اش به کلاس ورزش نمی‌رود؟ و اینطور پاسخ می‌دهد: «واقعا وقتی به خانه می‌رسم رمقی برایم نمانده. از خیلی‌ها شنیدم که اگر با همه خستگی بعد از سر کار اما تلاش کنم و یک ماه به کلاس ورزش بروم، بعد از آن انرژی‌ام بیشتر می‌شود و هم سر کار و هم در کلاس ورزش سرحالترم اما واقعا توانش را ندارم که ورزش را شروع کنم. آن هم بعد از سه سالی که به خاطر کرونا کلاس‌های ورزش نیمه تعطیل شدند و کار من هم زیاد شد و نتوانستم در کلاسی شرکت کنم.»
از رویا می‌پرسم تصورش از آینده چیست؟ به نظرش قرار است 20 سال بعدی عمرش تا بازنشستگی را همینطوری پشت میز بگذراند و هر روز خموده‌تر شود؟ او می‌گوید: «خدا نکند! اصلا به این فکر نکرده بودم که قرار است چند سال در این وضعیت بمانم. هر روز فکر می‌کنم امروز را بگذرانم. اما حالا دارم به عمری فکر می‌کنم که قرار است اینطور ادامه داشته باشد و حس می‌کنم باید حتما قدمی برایش بردارم.»
حسین هم کارمند دیگری است که وضعیت مشابهی دارد. او می‌گوید ماشین شخصی بیشتر از کارمندی باعث کم‌تحرکی او و خانواده‌اش شده: «متاسفانه برای هر خریدی ما باید سوار ماشین بشیم، حتی وقتی که می‌خواهیم به مغازه‌ای نزدیک خانه‌مان برویم. اغلب همسرم می‌گوید با ماشین برویم هم دور بزنیم و هم از جای دیگری خرید کنیم. حتی تفریح روزهای تعطیل ما همین شده که با ماشین تا باراجین برویم و برگردیم. اگر دیر بجنبیم که باید چند ساعت هم در ترافیک برگشت بمانیم.» حسین ادامه می‌دهد: «من از این حالت اصلا راضی نیستم. من و همسرم قبل از ازدواج هر دو با دوستانمان کوهنوردی می‌کردیم. اما الان به بهانه‌های مختلف مثل سرما و باد و آفتاب و… حتی کمی راه نمی‌رویم و سریع برمی‌گردیم و در ماشین می‌نشینیم. همنشینی با پدر و مادرهایمان هم که سن بالایی دارند باعث شده تا نهایت مسافتی که برویم از ماشین تا روی صندلی رستوران یا فروشگاه باشد. تازه حالا که هوا هم آلوده است بدتر دردسر شده و باعث شده اصلا دلمان نخواهد حتی چند قدم در هوای آزاد راه برویم. خانه‌هایمان هم که کوچک است و فضایی برای قدم زدن نداریم.» او اضافه می‌کند: «من نگرانم که اگر فرزندی داشته باشیم بهانه‌ها بیشتر هم بشود و سبک زندگیمان به همین حالت کم‌تحرکی باقی بماند و نشود کاری هم برایش کرد. در حالی که پدرم همیشه می‌گوید که سرحالی دوران پیری‌اش را مدیون پیاده‌روی‌هایی است که در جوانی داشته. خیلی نگرانم که این کم تحرکی بعدها بلای جانمان شود.»
*
آمار دقیقی از تعداد کارمندان پشت میزنشین در شرکت‌های خصوصی در دسترس نیست. اما با توجه به تعداد 7 شهر صنعتی در اطراف شهر قزوین و تامین نیرویشان از این شهر و وجود شرکت‌های بازرگانی فراوان در داخل شهر قطعا این تعداد کم نیست که بهتر است کارفرمایان برنامه‌هایی برای کارمندانشان در نظر بگیرند تا آسیب‌های این مشکل را کاهش دهند.
سیده معصومه تقی‌زاده با توصیه به انجام فعالیت‌های فیزیکی برای از بین بردن آثار مخرب پشت میزنشینی گفت: کارمندان باید به صورت منظم وقفه‌هایی در کار خود ایجاد کنند و مرتب از جای خود بلند شوند یا کمی راه بروند. همچنین می‌توانند حرکات کششی ملایم انجام دهند.
وی با بیان اینکه کارمندان باید از کمترین زمان برای تحرک استفاده کنند، عنوان کرد: کارمندان زمانی که با تلفن صحبت می‌کنند می‌توانند بایستند یا بدن‌شان را حرکت دهند یا در فرصت صحبت با همکاران، راه بروند.
تقی‌زاده عنوان کرد: کارمندان پشت میزنشین می‌توانند یک گام‌شمار تهیه کنند یا نرم‌افزار مربوطه را روی گوشی همراه خود نصب کنند. برای جابه‌جایی بین طبقات نیز باید از پله استفاده کنند.