پرسنل اورژانس، افسران جبهه فوریت‌های پزشکی

وحید حاج سعیدی ـ روزنامه نگار

عقربه‌ها ساعت دو نیمه شب را نشان می‌دهند. اورژانس بیمارستان کماکان شلوغ است. زوزه کشدار آژیر آمبولانس سکوت خیابان منتهی به بیمارستان را می‌شکند و آمبولانس با شیشه شکسته وارد حیاط بیمارستان می‌شود. مصدوم نوجوان 15 ساله‌ای است که نیمه‌شب حین انجام حرکات نمایشی با موتور با یک کامیون برخورد کرده و دچار جراحات شدید شده است و پدر نیز بخشی از خشم خود را با شکستن شیشه آمبولانس فرو نشانده! حالا کادر درمان خسته از  شیفت‌های متوالی بدون مرخصی، کمبود پرسنل و فحاشی‌ها و هتاکی‌های همراهان بیماران، باید به نوجوان مستی که نیمه‌شب هوس انجام حرکات نمایشی در خیابان‌های بی‌کس و بی‌صاحبی کرده است، خدمات شایسته‌ای ارائه کنند!

روز ۲۶ شهریورماه به نام روز اورژانس و فوریت‌های پزشکی نامگذاری شده است. افسران عرصه فوریت‌های پزشکی اولین کسانی هستند که در حوادث و یا در مراکز درمانی بر بالین مصدومین و مجروحان حوادث و نیازمندان خدمات درمانی اورژانسی حاضر می‌شوند. حفظ حیات بیماران اورژانسی در لحظات طلایی یا به قول خودشان گلدن تایم، نشان از اهمیت و عظمت جایگاه ارزشمند اورژانس و فوریت‌های پزشکی دارد.

اورژانس بیمارستان یکی از مهم‌ترین بخش‌های سیستم بهداشت و درمان است و نقش حیاتی در ارائه خدمات پزشکی به بیماران در شرایط بحرانی داشته و برای بیماران دچار حوادث ناگوار، حملات قلبی، سکته مغزی، و سایر شرایط اضطراری بسیار حیاتی است. زمان در این شرایط بسیار مهم است و هر دقیقه‌ای که از دست می‌رود می‌تواند عواقب جدی برای سلامت بیمار داشته باشد.

با این وجود در سال های اخیر عدم رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی، بی‌توجهی به سلامت فردی و خودمراقبتی و کاهش سن مصرف الکل و مواد مخدر و روانگردان اورژانس بیمارستان‌ها را به یکی از شلوغ ترین مراکز شهری تبدیل کرده است. تصادفات متعدد وسایل نقلیه موتوری، اوردوز جوانان و نوجوانان ناشی از مواد مخدر و روان‌گردان، خودکشی‌های نمایشی و واقعی، استفاده از وسایل نقلیه موتوری بدون داشتن صلاحیت فنی و گواهینامه، خودزنی و ایراد جراحات عمدی، درگیری، نزاع و استفاده از سلاح سرد و گرم و … مشکلات عدیده‌ای را برای کادر درمان پدید آورده است. در حقیقت با وجود تخت‌های اشغال شده توسط بیماران عادی، کمبود منابع انسانی و فرسودگی تجهیزات، خستگی مفرط و فرسودگی کادر درمان، ارائه خدمات به سانحه دیدگان این دست حوادث، باعث به وجود آمدن چالش‌های جدی در بیمارستان‌های سراسر کشور شده است.

بماند که والدین این افراد به ویژه نوجوانان هنگام مراجعه به بیمارستان در زمان بروز حادثه از زمین و زمان طلبکار هستند و  در قبال بی‌توجهی به قوانین، عدم خودمراقبتی یا مصرف بیش از حد الکل و مواد مخدر، با تهدید و ارعاب، از کادر خسته درمان انتظار دریافت خدماتی شبیه به بیمارستان هالیفکس تورنتو دارند! راستی یادمان نرود از بین همه ساختمان‌های موجود در ادارات کشور تنها فضایی که از نوجوان 12 ساله گرفته تا پیرزن هشتاد ساله در آن فحاشی می‌کنند و می‌خواهند سقف را روی سر پرسنلش خراب کنند، همین ساختمان اورژانس بیمارستان است که مشخص نیست کادر درمانش فحش‌خور ملسی دارند یا مشکل از سقف اورژانس بیمارستان است؟!

به راستی کادر خسته و بی‌رمق درمان چه گناهی کرده‌اند که باید تاوان بی‌مبالاتی‌ها و سهل‌انگاری‌های خانواده‌هایی را بپردازند که قادر نیستند، حتی درب منزل خود را قفل کنند یا سوئیچ وسیله نقلیه را در جایی دور از دسترس قرار دهند که نوجوانشان نیمه‌شب هوس هنرنمایی با موتور و انجام حرکات نمایشی در خیابان‌ها نکند؟! کجای عرف و قانون نوشته است که خانواده تلاشی برای تربیت فرزند نکند ولی  کادر درمان موظفند صبورانه طوری که «نه زانوی آهوی بی‌جفت بلرزد» و نه کسی متوجه ماجرا شود قرص‌های کمبود محبت را از شکم دختر 14 ساله خارج کنند و معده شستشو شده را تا خودکشی نمایشی بعدی، تحویل خانواده دهند؟! و یا از نیمه شب تا هشت صبح زخم‌ها و جراحت‌های بدن نوجوان‌هایی را بدوزند که به جای عقل و شعور، هورمون برایشان تصمیم‌گیری می‌کند!

در این بین مشکلات پرسنل فوریت‌های پزشکی شاغل در مراکز 115 نیز شنیدنی است. فرسودگی ناوگان آمبولانس‌های کشور از یک سو و تماس‌های متعدد شهروندان برای انتقال بیماران غیراورژانسی به یکی از چالش‌های این حوزه تبدیل شده است تا جایی که عده‌ای آمبولانس را با آژانس یا اسنپ اشتباه گرفته‌اند! از بیمار سرما خورده یا ترسیده از صدای رعد و برق گرفته تا مریضی که در غیاب پسرش ساک به دست در خانه منتظر پرسنل اورژانس است تا فشارش را اندازه‌گیری کنند!

هر چند اضافه‌کاری‌های اجباری و فشار کاری رمقی برای پرسنل این حوزه باقی نگذاشته است، ولی بی‌تردید اولین خواسته این جماعت قبل از درخواست افزایش نیرو و ترمیم دریافتی‌های شایسته منطبق با زحماتی که متقبل می‌شوند، حمایت‌های قضایی و تامین امنیت در محیط کار است.

موضوعی که نجاتیان رئیس سازمان نظام پرستاری نیز در  اجلاس هیات مدیره‌های نظام پرستاری سراسر کشور مطرح کرد و با عنوان این مطلب که آمار خشونت علیه پرستاران در برخی از استان‌ها نگران کننده است، خواستار استقرار پلیس در اورژانس بیمارستان‌ها شد.

جا دارد دادستان‌های استان‌های مختلف همانند استان‌های خراسان رضوی و تهران به مجموعه‌های قضایی دستور دهند تا اقدامات لازم به منظور «حمایت از کادر درمان» و پیشگیری از هرگونه آسیب به کادر درمان در مراکز درمانی، جلوگیری از سلب آرامش بیماران و اختلال در نظم عمومی به ویژه در اورژانس مراکز درمانی انجام شود.

در پایان باید اذعان داشت اورژانس در مراکز درمانی مهم‌ترین بخش آن مرکز محسوب می‌شود و به دلیل توانایی آن در ارائه خدمات سریع و فوری که می‌تواند جان افراد را نجات دهد، از بروز عوارض بلندمدت جلوگیری کند و بار بیمارستان‌ها را کاهش دهد، نقش حیاتی در سیستم بهداشتی و درمانی دارد.

حمایت از کادر درمان را فراموش نکنیم.