پدیده انتخابات

سیدعبدالعظیم موسوی

بدون شک دکتر پزشکیان پدیده انتخابات این دوره ریاست جمهوری است. چه مردم او را انتخاب بکنند و چه انتخاب نشود!

¨

یکی از مهم‌ترین دلایل عدم حضور مردم پای صندوق‌های رای، در دوره‌های گذشته این بود که مردم احساس می‌کردند حضور یا عدم حضورشان در نتیجه انتخابات تفاوتی ایجاد نمی‌کند.

در دوره یازدهم و دوازدهم روحانی در خطر جدی انتخاب نشدن قرار داشت. مردم می‌دانستند که قدرت انتصابی که پشتوانه شخص مقابل است؛ تمام توانش را تجمیع کرده است که روحانی رای نیاورد. بنابراین مردم حضوری معنادار پای صندوق‌ها یافتند و روحانی پیروز شد. اینکه آیا در زمان ریاست جمهوری موفق بوده یا نه و دلایل آن کدام است؛ بحث دیگری است.

در دولت سیزدهم اما آرایش انتخابات چنان بود که پیروزی آیت‌ا… رئیسی حتمی بود. چه از نظر حمایتی که از قدرت‌های انتصابی می‌شد و چه از نظر فاصله‌اش با دیگرانی که در معرض انتخاب بودند.

از کسانی چون همتی و مهر علیزاده حتی جناح اصلاحات هم یکدست حمایت نکردند و نمایندگی همتی در هاله‌ای از تردید قرار داشت.

چنین بود که مردم یعنی قشر خاکستری جامعه که نوعا طبقه متوسط شهری را نمایندگی می‌کنند؛ پای صندوق‌ها نیامدند. چون آن را بی‌نتیجه می‌دانستند به دلیل عدم شناخت و اعتمادی که نسبت به غیر رئیسی داشتند و هم اینکه با نیامدن، اعتراضی را هم به انتخابات و هم به کلیت روند اقتصادی و اجتماعی مملکت داشته باشند.

در انتخابات پیش‌رو اما آرایش کاندیداها چون گذشته نیست. برخی معتقدند که شورای نگهبان اشتباه محاسباتی داشته است. شورای نگهبان دکتر پزشکیان را در اندازه همتی دید. نیروهای قدر اعتدال و اصلاحات را مثل جهانگیری و لاریجانی ردصلاحیت کرد؛ تا پزشکیان را که همواره تنها در استان آذربایجان بخت انتخابات داشت؛ معرفی کند. و چون مردم از او چهره ملی سراغ ندارند؛ مثل انتخابات گذشته نمی‌آیند و از صندوق‌ها همان برون آید که باید.

اگر این تحلیل برخی سیاسیون درست باشد؛ شورای نگهبان دچار اشتباه محاسباتی شده است. این جمله بر این فرض استوار است که خیال کنیم نتیجه انتخابات برای شورای نگهبان مهم است. و این در نحوه چیدمان احراز صلاحیت‌شدگان تاثیر می‌گذارد.

تصور اولیه این است که یک نفر از آذربایجان در مقابل پنج نفر چهره‌ ملی همچون قالیباف با آن سابقه قوی اجرایی و جلیلی با آن پشتوانه سیاسی محکم و حتی زاکانی، حرف چندانی برای گفتن نباید داشته باشد. اگر چنین باشد؛ این مصداق اشتباه بزرگ محاسباتی است.

¨

از ابتدای اعلام احراز صلاحیت‌ها، موج شدیدی به نفع دکتر پزشکیان برخاست. اصلاح‌طلبان به جای پیگیری‌های بی‌نتیجه برای پرسیدن دلایل ردصلاحیت مثلا جهانگیری و دل بستن به حمایت رهبری برای جبران ستمی که به لاریجانی شده است؛ از لحظه اول، احراز صلاحیت پزشکیان را مغتنم شمردند.

پزشکیان یک سیاستمدار بی‌حاشیه، با سواد روز و سواد دینی است. فوق تخصص جراحی قلب باشی و چنان تسلطی بر نهج‌البلاغه داشته باشی که رقیبان را انگشت به دهان و متحیر کنی؛ کسی نخواهی بود که رهبری نظام در ردصلاحیتش سکوت کند.

اعتراض رهبری به زمزمه‌های ردصلاحیت دکتر پزشکیان در مقام نمایندگی مجلس، باعث شد که ایشان نه تنها برای مجلس تایید شود؛ بلکه از احراز صلاحیتش برای ریاست‌ جمهوری ناگزیر شدند.

قدرت انتصابی که جایگاه افرادی مثل جهانگیری ـ ظریف ـ روحانی و … را در قشر تحصیلکرده متوسط می‌دانست؛ نه در خبرگان و نه در مجلس و نه در ریاست جمهوری اجازه نمی‌داد که آنان مطرح شوند. زیرا رای مردم با تصویری که آنان می‌خواستند در ذهن مردم از آنان بر جای گذارند؛ که تمام مشکلات را به گردن برجام و پشتیبانان آنان قرار دهند؛ نمی‌خواند.

اما خدا خواست که با معرفی دکتر پزشکیان تمام کسانی که رای در جامعه داشتند و توجه از بالا نداشتند؛ بتوانند پشت او بایستند و این شد که پزشکیان را درهمان دو سه روز اول به پدیده این انتخابات تبدیل کرد.

اینکه پزشکیان با این قدرتی که اکنون جناح منتصب دارد؛ بتواند کار کند یا نه؛ مساله بعدی است. این سد باید روزی بشکند و این تنها راه نجات نظام مقدس و ایران سرافراز است.

اگر اوضاع چنان پیش رود که چنین پیش آمد؛ پیش‌بینی انتخاب پزشکیان دور از واقعیت نیست.

¨