پا واقعا قلب دوم است؟

ترجمه‌ی: ا. امیر دیوانی

پاهای «لین پرس» خیلی درد می‌آید. در واقع پا دردهایش یک جور، دو جور نیست و همه جای آنها درد می‌کند. اول از همه پاشنه‌اش او را کلافه کرده است که شاید به خاطر راه رفتن باشد. بعد برآمدگی زیر شست پا، عذابش می‌دهد که ممکن است سال‌ها تنیس‌بازی بدترش کرده باشد. مفصل یا برآمدگی یکی از انگشت‌های پاهایش هم بزرگتر از اندازه معمولی شده است که هر چند الان اسباب زحمتش نیست، اما آخر سر یک روز امانش را می‌برد.

بنابر آمار انجمن علمی جراحان ارتوپدی آمریکا، بیش از 43 میلیون آمریکایی گرفتار نوعی ناراحتی‌های پا هستند. جای تعجب نیست. هرکس در تمام عمرش به‌طور متوسط تقریبا 7 هزار مایل راه می‌رود و یا می‌دود. بیشتر این مسافت را با کفش‌های ناجور روی سطوح سخت و ناهموار طی می‌کند و گاهی اضافه وزن هم قوز بالای قوز می‌شود. بهترین وضع این است که انسان از بابت 26 استخوان، 33 مفصل، زردپی‌ها یا وترها (تاندون‌های) مختلف، عضله‌ها و اجزای دیگر هر کدام از پاهایش کوچک‌ترین ناراحتی نداشته باشد.

موقعی که در پاهایمان ناراحتی حس می‌کنیم، تنها «آزاد گذاشتن و یا استراحت دادن به آن‌ها» علاج قطعی نیست. اول از همه باید گفت که پا درد همیشه از خود پا شروع نمی‌شود. دکتر «پال‌اس.کوپر»: رئیس بخش پا و مچ پا در مرکز پزشکی دانشگاه جرج تاون واشنگتن دی‌سی می‌گوید: «ولو اینکه درد را در پاهایتان حس کنید، امکان دارد جای واقعی درد، وتر آشیل یا عضله پشت ساق پایتان باشد. احتمال دارد هر یک از آنها حرکت مچ پا را محدود سازد و شخص در قسمت جلویی پایش احساس کشش دردناکی کند. استراحت، شاید درمان کننده باشد، اما آنچه که غالبا ضرورت پیدا می‌کند، تغییر شیوه مراقبت از پاهاست. مطالبی که در زیر آورده‌ایم، رهنمودهایی برای از بین بردن پاره‌ای ناراحتی‌های کلی همراه با اطلاعاتی درباره روش‌هایی است که شما می‌توانید به خودتان کمک کنید.

پاهای خسته

اگر کارتان طوری است که باید از صبح تا شب یکجا (مثلا پشت صندوق فروشگاهی) سرپا بایستید، ممکن است پاهایتان خسته شوند و یا دردبگیرند. به قول یکی از کارشناسان استخوان که ساکن ایالت اوهایو می‌باشد: «ایستادن در یک نقطه در تمام مدت روز برای پاهایتان بسیار ضرر دارد زیرا عضله‌ها خم و راست یا جمع نمی‌شوند و ساکنند.»

یک راه حل عبارت از این است که پاهای خود را روی سطح بلندی مانند کتاب بگذارید و بردارید تا عضلاتتان حرکت کنند یا در واقع روی پنجه پاهایتان بلند شوید و دوباره روی پاشنه‌هایتان برگردید.

شیوه دیگر این است که کفشتان را درآوریدو توپ گلفی را یکی دو دقیقه زیر پایتان بغلتانید. دکتر «کارول فری» استادیار جراحی ارتوپدی دانشگاه کارولینای جنوبی عقیده دارد: «ماساژ خوب نیز قادرست انقباض و کشش عضله‌های قوس کف پایتان را آسان سازد.»

ناراحتی پاشنه

خیلی‌ها آن را به نام «خارپاشنه» می‌شناسند و آن دردی است در پاشنه که معمولا بر اثر فشار پیاپی بافت در محل اتصال به استخوان به وجود می‌آید. در تمام مدت روز، پارگی‌های ریزی در بافت‌های پاشنه‌های شخص ایجاد می‌گردد و بالاخره به دردهای شدیدی تبدیل می‌شوند.

این پارگی‌ها در پوشش کف‌پایی صورت می‌گیرد و آن بافت کش‌سان (ارتجاعی) است که از استخوان پاشنه تا انگشتان پا ادامه دارد. اگر انگشتان پایتان را به طرف بالا بکشید، آن را به شکل‌ نواری سفت در قوس کف پایتان حس می‌کنید.

بنا به توصیه «لیزا دگنور»: جراح ارتوپدی دانشگاه کنتاکی برای تسکین درد پاشنه در این نقطه پیشنهاد می‌شود پاهایتان را روزی هشت بار دراز کنید. او بر «نرمش ویژه دوندگان» تاکید داشته و می‌گوید کفش‌هایتان را درآورید بعد روبه‌روی دیوار بایستید. برای اینکه تعادلتان را حفظ کنید، دست‌هایتان را روی دیوار بگذارید، پای چپ‌تان را از دیوار فاصله دهید به گونه‌ای که در امتداد بدنتان باشد. آن‌گاه پای راستتان را خم کرده و زانویتان را فورا جمع کنید و بالا بیاورید و دوباره رهایش سازید و به اندازه یک قدم پشت خودتان روی زمین قرار دهید به نحوی که امتداد پای چپ در طول بدن رعایت شود. پاشنه آن هم روی زمین بماند و این عمل را باید تکرار کنید. بعد پاها را عوض کرده و این حرکت را برعکس هم انجام دهید.

چنین نرمشی به منظور شل کردن عضله‌های پشت ساق پا و کشیدن وتر آشیل تاثیر دارد و سبب کاهش سفتی و فشار عضلات پا می‌گردد. مصرف داروهای ضد التهاب نظیر «ایپوبروفن» و ماساژ پا در آب گرم هنگام شب نیز اثر دارد. در ضمن ممکن است گذاشتن بالشتک طبی داخل کفش هم درد را تسکین دهد.

درد برآمدگی زیر شست پا

ناراحتی‌های این قسمت را درد کف پا نامند و سبب‌شان آسیب‌دیدگی اعصاب عضو یاد شده است و بر اثر پوشیدن کفشی که پنجه‌اش تنگ و پاشنه‌اش بلند باشد، پدید می‌آید. گفتنی است که باید کفش‌های بی‌پاشنه، که دارای پنجه پهن هستند، بپوشید و جهت آرام شدن درد این نقطه بهتر آنست که لایه‌ای پنبه را پشت این برآمدگی، که وزنتان را تحمل می‌کند، بگذارید و کفش پاشنه‌بلند را کاملا رها سازید و آن را فقط مواقع خاص به پا کنید.

ناراحتی ناخن پا

غالبا عفونت ناخن پا با وارد شدن ضربه‌ای به آن شروع می‌شود. یکی از استادان و پزشک دانشگاه پنسیلوانیا به اسم «هووارد پالامارچوک» اعتقاد دارد: «بر اثر ضربه وارده به ناخن پا» آهسته آهسته ناخن از ریشه جدا می‌گردد و محیطی مناسب جهت رشد عفونت قارچی به وجود می‌آید.» علاجش این است تا آنجایی که امکان دارد، ناخن‌تان را کوتاه کنید و سوهان بکشید. پزشک معالجتان هم می‌تواند با تجویز داروهایی از پیشرفت عفونت در ناخن جلوگیری نماید.

رشد ناخن فرو رفته در گوشت نیز عارضه همگانی دیگری است که عمدتا قابل پیشگیری می‌باشد. «دکتر هری جی. بالیندگر» پا پزشک ساکن نیویورک اظهار می‌دارد: «مردم نوعا به خاطر درست ناخن نگرفتن، دچار این قبیل گرفتاری‌ها می‌شوند.» سعی کنید از ناخن‌گیر مخصوص ناخن‌های دست استفاده نکنید چون برای ناخن‌های پا کوتاه ‌است و گوشه‌های آنها را تیز می‌کند و احتمال دارد این گوشه‌ها، پوست را سوراخ کرده و داخل گوشت رشد نمایند. پس بکوشید یک ناخن‌گیر بزرگ مخصوص پا بخرید.

پا ـ میخچه

این ناراحتی بر اثر فشار مدام بر نقطه‌ای از پا حاصل می‌گردد و آن عبارت از قسمت کلفت و ضخیم شده‌ای از پوست است که معمولا روی انگشتان پا و یا بین آنها به وجود می‌آید.

بالشتک نازکی را میان انگشتان مبتلا بنهید تا از مالیده شدن آنها به هم جلوگیری گردد. محل میخچه را با روغن چرب کنید و با سنگ پا بسابید که خیلی موثر است.

پینه

به قسمت‌هایی از پوست مرده گفته می‌شود که مخصوصا بزرگ‌تر از میخچه است و قاعدتا در کف پا به وجود می‌آید. طرز درمان: روی پینه را با پنبه چرب کنید و آن را هر روز سوهان بزنید تا از ضخیم شدن زیادش جلوگیری گردد. بالشتک مخصوص کف پا هم تاثیر دارد.

برآمدگی کیسه زلالی

نشانه‌های این عارضه عبارت است از تورم دردناک یا برجستگی‌های استخوانی در انتهای استخوان شست پا. احتمال دارد ناراحتی‌هایی از این دست، ارثی باشند و یا به علت پوشیدن کفش‌های نوک تیز هم به وجود آیند. عارضه یاد شده بیشتر اوقات در خانم‌ها به خاطر پوشیدن کفش‌های تنگ و نوک‌تیز بروز می‌کند و درمان درازمدت آنها تنها با پوشیدن کفشهای پنجه‌پهن میسر است.

انگشت‌های چکشی

چنین ناراحتی به سبب پوشیدن کفش‌های نامناسب نمایان می‌گردد. به طور مثال اگر دومین انگشت پا بزرگتر از انگشت شست باشد و پا را به زور وارد کفش تنگی کنید، دچار این گرفتاری جسمی می‌شوید. به این منظور می‌توان از آتل استفاده کرد.

در پایان یادآور می‌شویم هیچ توصیه‌ای نمی‌تواند پایان‌بخش ناراحتی‌های پایتان باشد. لکن با رعایت موارد بالا، امکان می‌یابید که بعد از این با لبخند حاکی از رضایت، خانه را ترک کنید.

چند توصیه‌ی مفید و ارزنده‌ی کارشناسان در مورد انتخاب کفش مناسب

— همیشه کفش خودتان را آخر روز بخرید زیرا به علت ساعت‌ها ایستادن و راه رفتن در طول روز، پاهایتان باد می‌کند. کفش ورزشی هم بخرید و ساعتی را برای ورزش در نظر بگیرید.

— کفش‌هایی بخرید که به پایتان راحت باشند. نه اینکه از جعبه درآورید و امتحان نکرده بخرید و بپوشید.

— مطمئن شوید که از بالای بلندترین انگشت پایتان تا انتهای کفش، فضای آزادی به اندازه نیم اینچ باشد.

— اندازه دو پای هیچکس یکی نیست. بنابراین هنگام انتخاب کفش، راحتی هر دو پا را مورد توجه قرار دهید.

— اگر می‌خواهید بدانید که کفش‌های ورزشتان کهنه شده است یا نه، آنها را روی پیشخوانی بگذارید و از پشت نگاه کنید. چنانچه به طرف داخل و یا خارج پیچیدگی پیدا کرده و یا ساییده شده‌اند، عوضشان نمایید زیرا به قول معروف «کارشان را کرده‌اند»

— خانم‌ها بکوشند از پوشیدن کفش‌هایی که پاشنه‌شان بیشتر از (2) اینچ است خودداری کنند و چنانچه دردی در ناحیه قوس کف پایتان دارید، از کفشی استفاده کنید که پاشنه‌اش یک اینچی یا کمتر باشد.

منبع: Reader’s Digest