و جوانک داشت… نقطه‌چین… می‌کرد!
- شناسه خبر: 45946
- تاریخ و زمان ارسال: 7 آبان 1403 ساعت 07:30
- بازدید :
امید مافی
اورژانس بهم ریخته است. پرستاران در رفت و آمدند. زنی میانسال جیغ می‌کشد و مثل فندق میان دندان می‌شکند. زنی یله کرده به صندلی که چشم به معجزه دستگاه لاواژ معده بسته تا شاید دست در دست دخترکش به خانه برگردد، تمام قرص‌های خورده و نخورده را دور بیندازد، اسپند دود کند و دو رکعت نماز شکر بخواند.
در حیص و بیص این اتفاق حادثه‌ای دیگر اورژانس را به مخزن اشک‌های مردی بدل می‌کند که پسر جوانش را با اسنپ! به بیمارستان رسانده تا رگ‌های خشکِ آبی‌اش در غروب سمج آخر مهرماه به زندگی دوخته شوند. پدری مچاله شده که روی نیمکت آهنی در تقابل با شادی، شعف را فسخ می‌کند تا اندوه حیاط اورژانس را پر کند تا پسری جفا دیده، قاطی بوسه‌های بی‌تکرار دختر عقد کرده‌اش، میان دود و الکل و سیگار با مرگ دست و پنجه نرم کند.
اینجا در بیمارستان قدیمی شهر، مرگ هروله می‌کند به وقت دم و بازدم نامنظم جوانانی که بی‌توجه به حال و روز مادر و بخت سیاه پدر خودکشی کرده‌اند تا تمام شدن خویشتن را به تماشا بنشینند و حسرت و حرمان را برای بازماندگان داغدار رقم بزنند.
شاید یکی از سخت‌ترین سوژه‌ها برای پرداختن «خودکشی باشد.» سوژه‌ای که گزارشگر را همچون بندباز روی طناب قرار می‌دهد. اما باید نوشت تا تار و کمانچه بیش از این از صدا نیفتند.
پیگیری از مجاری مطلع، از آمارهای غیررسمی خودکشی در سه سال اخیر حکایت دارد. گفته می‌شود از سال ۱۴۰۰ سازمان پزشکی قانونی در سطح کشور و استان‌ها آمار خودکشی را اعلام نمی‌کند و آنچه در برخی محافل جسته و گریخته اعلام می‌شود برگرفته از منابع رسمی نیست.
یک تراپیست در خصوص علل خودکشی به ولایت می‌گوید: علل فردی، اقتصادی و در برخی مواقع «اعتراض» میتواند دلیلی برای خودکشی باشد. با این حال شکست‌های عشقی و شغلی نیز از جمله دلایل خودکشی به شمار می‌روند. حافظ باجغلی با بیان اینکه نرخ خودکشی در افراد مبتلا به افسردگی بیش از سایرین است تصریح می‌کند: به طور کلی «دلایل فردی» از جمله علل غالب گرایش افراد به خودکشی است، اما مسائل اقتصادی نیز میتواند در این زمینه تاثیرگذار باشد. عدم نهادینه کردن باورهای دینی نیز در گرایش افراد به خودکشی بسیار تاثیرگذار است و به طور کلی خودکشی در افراد شهری، مجرد و لامذهب بیش از سایرین رخ می‌دهد. این تراپیست خبره اذعان می‌کند: بافت جمعیتی جوان، گذر جامعه از بافت سنتی به مدرن و فشارهای اقتصادی و اجتماعی از جمله عواملی هستند که خطر خودکشی را در این جغرافیا افزایش می‌دهند. این عوامل در کنار متغیرهای جمعیت شناختی همچون جنسیت، بیکاری، تحصیلات پایین و وضعیت خانوادگی و عوامل روانشناختی همچون ابتلا به بیماری‌هایی نظیر افسردگی در گرایش به خودکشی دخیل هستند. همچنین اغلب اقدام به خودکشی‌هایی که در نسل جوان صورت می‌گیرد به منزله فریادی برای کمک است. دکتر باجغلی با اشاره به ساختار سنی جامعه یادآور می‌شود: غالبا افراد در معرض خودکشی در سنین زیر سی سالگی قرار دارند و از پختگی لازم در مواجهه با زندگی و چالش‌های آن برخوردار نیستند. در این میان برخی از رفتارهای اقدام به خودکشی به منظور جلب توجه و یا جلب حمایت از سوی خانواده و اطرافیان انجام می‌شود و این واکنش‌ها در بین افراد مبتلا به اختلالات شخصیت بیشتر است.
یک روانشناس نیز در مصاحبه با ما به نکته متفاوتی اشاره می‌کند و آن این است که افسردگی در فصل پاییز بیشتر از زمان‌های دیگر رخ می‌دهد و تغییر وضعیت طبیعت از عوامل افزایش میزان خودکشی در این فصل به شمار می‌رود. به گفته کتایون سیمیاری، آفتاب به واسطه نقشی که در افزایش ترشح سروتونین در مغز ایفا می‌کند، به مقابله با افسردگی کمک می‌کند. سروتونین ماده شیمیایی‌ای است که در مغز احساس شادی به همراه می‌آورد و ترشح آن به تغییرات مثبت خلق و خوی کمک می‌کند، البته این موضوع در افرادی که از میزان افسردگی بالا رنج می‌برند و یا در حال خروج از آن هستند، به طور معکوس عمل می‌کند. این تناقض دردناک اغلب به دلیل ناهمگون بودن هیجانات درونی افراد افسرده با محیط اطرافشان که در حال شکوفایی و نو شدن است بروز می‌کند. روبرو شدن با فصل پاییز که برگریزان و خاموشی درختان است در افرادی که به افسردگی شدید مبتلا هستند، خارج از تحمل است به همین دلیل خودکشی در این فصل در آنها بیشتر دیده می‌شود.
این روانپزشک تاکید می‌کند: علاوه بر افسردگی، اختلالات سلامت روان مثل اختلال دوقطبی، اسکیزوفرنی، اختلال اضطراب، اختلال شخصیت و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) در بروز خودکشی نقش دارند.
وی همچنین عوامل دیگری همچون امنیت شغلی ضعیف، مواجهه با خشونت، ابتلا به بیماری‌های مزمن، انزوای اجتماعی، اختلال مصرف مواد مخدر، سابقه تجاوز در دوران کودکی و دسترسی به ابزار مرگبار را در شکل‌گیری خودکشی موثر می‌داند.
کتایون سیمیاری به راه‌های دوری از این پدیده نیز اشاره کرده و معتقد است: گفت‌وگودرمانی تاثیر شگرفی در انصراف افراد از تصمیم به خودکشی دارد. این در حالی است که در صورت جواب ندادن گفت‌وگو درمانی، دارو تجویز می‌شود که در کاهش یا از بین بردن افکار مرتبط با مرگ موثر است. علاوه بر اینها اصلاح سبک زندگی میتواند فرد را از آمپاس روانی نجات دهد. به عبارت ساده گاهی در کنار سایر روش‌های درمانی می‌توان با پیروی از عادت‌های سالم، خطر مرگ خود خواسته را کاهش داد. پرهیز از مصرف الکل و مواد مخدر، ورزش منظم و خواب کافی از این جمله است.
اما چند راهکار برای مقابله با خودکشی از زبان دکتر حافظ باجغلی: رژیم غذایی متعادل و سالم داشته باشید، هر روز ورزش کنید، به اندازه کافی بخوابید، از مصرف الکل و مواد مخدر جدا بپرهیزید، اوقات فراغت خود را با دوستان و اعضای خانواده سپری کنید، فعالیت‌هایی را انجام دهید که از آنها لذت می‌برید و بالاخره اینکه از مراقبه و تمرینات تنفسی بهره بگیرید.
… این یک گزارش موردی نیست. این خرده روایتی است از اتفاقی نحس، لابه‌لای هیاهوی شهر. انگار باید از دریچه‌ای تازه پیرامون خویش را ببینیم، جای گلدان‌ها و کوسن‌ها را در خانه عوض کنیم، لب‌هایمان را به پنجره بچسبانیم و از آدم‌های آن سوی شیشه بخواهیم زیر تازیانه خبرهای نحس، سراغ زندگی را لب طاقچه عادت بگیرند.
