ورود جوانان به عرصه‌های کلیدی کشور

لزوم بازنگری در سازوکارهای مدیریتی

آرزو سلخوری

در نشست اخیر استاندار قزوین با جوانان حامی دولت و فعالان ستاد انتخاباتی دکتر پزشکیان، نقطه مشترک بسیاری از مطالبات جوانان درخواست برای حضور در بدنه مدیریتی کشور و استان بود.

این جوانان با توانمندی‌ها و تخصص‌های قابل توجه، به‌ویژه در زمینه‌های مختلف علمی و فنی، خواستار فرصتی برای فعالیت در عرصه‌های مدیریتی، از سطح میانی تا سیاست‌گذاری‌های کلان کشور شدند، اما یکی از چالش‌های اصلی که در این نشست مطرح شد، لزوم وجود سابقه کاری برای ورود به مدیریت‌های اجرایی و تصمیم‌گیری‌ها بود که مانعی بزرگ در برابر جوانان توانمند و متخصص به شمار می‌رود.

سیستم‌های کنونی استخدامی کشور، عمدتاً بر آزمون‌های استخدامی و همچنین وابستگی‌های سیاسی و اجتماعی تاکید دارند که در این میان، جوانان شایسته و متخصصی که به دلایل مختلف نمی‌توانند در این فرآیندهای سنتی شرکت کنند، از فرصت‌های مدیریتی محروم می‌شوند.

در حالی که علم مدیریت به‌ویژه در سطوح میانی و کلیدی، نیاز به تخصص و مهارت‌های عملیاتی دارد که صرفاً از طریق آزمون‌های کتبی و علمی قابل سنجش نیست، آزمون‌های استخدامی بیشتر توانایی‌های علمی فرد را می‌سنجند و نمی‌توانند به‌طور دقیق ارزیابی از توانمندی‌های مدیریتی و استراتژیک افراد در سطح کارشناسان ارشد، مدیران میانی و حتی تصمیم‌گیران و سیاستگذاران ارائه دهند.

اگر به شرایط موجود نگاه کنیم، بسیاری از جوانان با تحصیلات عالی، تخصص‌های فنی، و تجربه‌های کاری چشمگیر، هنوز از ورود به بدنه مدیریتی کشور و استان‌ها به دلیل عدم توانایی در قبولی در آزمون‌های دولتی به دلیل محدودیت در پذیرش یا نداشتن ارتباطات سیاسی، محروم می‌مانند، این وضعیت نه‌تنها برای این جوانان که برای جامعه نیز زیان‌آور است؛ زیرا استفاده نکردن از این ظرفیت‌های متخصص و شایسته، موجب عدم بهره‌برداری بهینه از منابع انسانی و کاهش کیفیت مدیریت در سطوح مختلف می‌شود.

به‌ویژه در سطوح مدیریتی میانی و در فرآیندهای تصمیم‌گیری کلیدی، باید شرایطی فراهم شود که به جوانان شایسته این فرصت داده شود تا با حضور در دوره‌های کارآموزی، پروژه‌های عملی و مشاوره‌های اجرایی، مهارت‌های لازم را در عرصه‌های مدیریتی و سیاست‌گذاری کسب کنند.

به جای آنکه تنها به سابقه کاری به‌عنوان معیار اصلی پذیرش در ادارات دولتی نگاه کنیم، باید به توانمندی‌های مدیریتی، تخصص‌های فنی، مهارت‌های رهبری، و حتی تجربیات مشاوره‌ای جوانان توجه بیشتری شود.

در کنار این، به‌طور خاص باید به جایگاه مدیران میانی و کارشناسان ارشد نیز توجه ویژه‌ای شود. این گروه‌ها نقش کلیدی در اجرایی‌کردن سیاست‌ها و مدیریت منابع در سطوح مختلف کشور دارند بنابراین، سیستم استخدامی باید سازوکاری را فراهم کند که جوانان با شایستگی، بدون نیاز به پشتوانه‌های سیاسی، از طریق عملکرد و مهارت‌های تخصصی خود، فرصت حضور در این سطوح مدیریتی را پیدا کنند.

همچنین باید به مشورت‌دهی و استفاده از ظرفیت‌های شورای مشورت توجه شود، شوراهایی که از جوانان با استعداد و فعال تشکیل می‌شوند، می‌توانند به عنوان کانون‌های تولید ایده و مشورت در فرآیندهای تصمیم‌گیری مدیریتی و سیاست‌گذاری مورد استفاده قرار گیرند.

در این راستا، ایجاد بسترهای همکاری و مشاوره میان جوانان و مدیران ارشد می‌تواند به بهبود روند تصمیم‌سازی و ارتقاء کیفیت برنامه‌های اجرایی کمک کند.

به طور کلی، آینده کشور به دست همین جوانان است که باید در بدنه مدیریتی در سطوح میانی و بالا حضور داشته باشند تا با رویکردهای نوین و بر اساس شایستگی‌های واقعی، تحولی شگرف در فرآیندهای مدیریتی کشور ایجاد کنند.