وجه اشتراک وام ازدواج و مهریه!

وحید حاج‌سعیدی

مراسم عروسی و ازدواج را می‌توان یکی از قدیمی‌ترین مراسم نوع بشر در جامعه قلمداد کرد که در همه جای دنیا مرسوم است. حالا اینکه در گذشته مراسم عروسی چطور برگزار می‌شد و آیا برای انجام آن نیاز به دریافت وام از در و همسایه و یا رزرو غار بود یا نه اطلاعات مشخصی در دست نیست. از نوع جهیزیه عروس یا میزان مهریه و شیربها و … هم هیچ‌کس خبر ندارد. ولی بر اساس شواهد و اسناد مستدل، بزن و بکوب و حرکات موزون فصل مشترک تمام مراسمات عروسی بوده و هست. چندانکه که جناب مولوی فرموده: «سماع آن جا بکن کان جا عروسیست» و الی آخر…

هر چند فرآیند یا پروسه مراسم عروسی در طول گذر زمان دچار تغییرات اساسی شده است و عده‌ای در یک مسابقه بی‌سابقه در حال برهم زدن قواعد بازی هستند، اما چیزی که بیشتر از سایر موارد به چشم می‌آید و کانون توجهات شده است، گره خوردن مقوله ازدواج به برخی آیتم‌های دولتی و غیردولتی است. طرف، شرارت از سر و رویش می‌بارد. سابقه‌اش در زندان از سر نگهبان زندان بیشتر است و به اندازه یک جزوه دانشگاهی روی بدنش خالکوبی دارد، اما خانواده‌اش معتقدند زن بگیره خوب می‌شه! یا اینکه اگر خلق‌ا… کار نداشته باشند، کسی به آنها زن نمی‌دهد و اگر عقدنامه نداشته باشد، به آنها وام نمی‌دهند! البته این ماجرای وام ازدواج خودش مثنوی هفتاد بند کاغذ هشتاد گرمی است. راستش را بخواهید دوره ما وام ازدواج 200هزار تومان بود که گرفتن این وام کار حضرت فیل بود. یادش به خیر … اولین بانکی که حقیر برای دریافت وام ازدواج مراجعه کردم رئیس بانک بدون اینکه سرش را بالا بگیرد و ببیند ما آهوی کدام خیار زار هستیم با آن صدای مخملی‌اش گفت: اعتبار برای وام ازدواج نداریم! البته این پاسخ مسئولان اکثر بانک‌های شهر بود تا اینکه رئیس یکی از بانک‌ها آشنا در آمد و گفت: «اعتبار ما برای وام ازدواج محدود است و ما هر ماه به یک نفر وام می‌دهیم.» ما هم خوشحال شدیم و از او خواستیم اسم ما را هم در لیست ثبت کند. اما وقتی تعداد نفرات لیست را پرسیدیم: گفت: 150 نفر قبل از شما ثبت نام کرده‌اند! رئیس یکی دیگر از بانک‌ها نیز با قاطعیت گفت: «چون فرهنگی هستی بعد از عید بیا حتماً بهت وام می‌دم.» البته ایشان اواخر زمستان همان سال بازنشسته شد و متوجه شدیم بنده خدا دم رفتن دل هیچکس را نشکسته و به نصف مردم شهر قول اعطای وام داده بود!

در واقع وام ازدواج آن دوران چیزی شبیه مهریه بود و دادن و گرفتن آن چندان مرسوم نبود! اما ظاهراً خدا را شکر در سال‌های اخیر رویکرد بانک‌ها در قبال اعطای وام ازدواج کمی تغییر کرده است و شنیده‌ها حاکی از آن است که وام کالاهای ضروری هم می‌دهند و این مبالغ آنقدری دندان‌گیر هست که ازدواج های صوری هم برای گرفتن آنها در نقاطی ثبت شده است! راجع به ازدواج‌ها و طلاق‌های صوری باز هم خواهیم نوشت.