نوسانات عبرت آموز!

در زمان‌های گذشته وقتی یک بزرگتر چیزی می‌گفت‌، همه به گوش می‌گرفتند و آن پند و نصیحت را با آب طلا می‌نوشتند. (البته طلا آن روزها آنقدر نوسان نداشت و حتی روی جلد کتاب‌ها را نیز طلاکوب می‌کردند و قس علی هذا…)

اصلا یکی از خصایص و ویژگی‌های گذشتگان عبرت گرفتن از حوادث و وقایع اتفاقیه بود و قاطبه ایشان خیلی شدید‌اللحن و قاطع بر این باور بودند که «جهان سر به سر عبرت و حکمت است» و همواره سعی داشتند از وقایع و رخدادها عبرت بگیرند و حتی اوقات فراغتشان را اینگونه پر می‌کردند. البته آن موقع‌ها تاریخ اختراع نشده بودند و مردم مجبور بودند از جغرافی و علوم اجتماعی عبرت بگیرند و این کار هم با دشواری‌هایی همراه بود! حتی اساتید دانشگاه نیز برای رسیدن به درجه استادی می بایست علاوه بر چندین سال تدریس، ارائه مقالات ISI ، چاپ کتاب و … از یاران عبرت می گرفتند که این بیت نشان دهنده همین موضوع است «عبرت از یاران بگیر استاد شو!»

در هزاره سوم و قرن جدید علی رغم نیاز مبرم به عبرت گرفتن از سرگذشت دیگران، به دلایل گوناگون نظیر بالا رفتن سواد اطلاعاتی مردم به واسطه فضای مجازی، واگیردار بودن مدارک دانشگاهی ، عقل کُل شدن مردم و چندین عامل ریز و درشت دیگر که در این مقال نمی‌گنجد، مردم نسبت به عبرت‌پذیری از وقایع مختلف بی‌تفاوت شدند و کمتر به این قضیه توجه می‌کنند. اما از آنجا که این رویکرد اجتماعی در کنترل ناهنجارها و ساختار‌شکنی‌های مدرن اثر بخش است، پاره‌ای از مسئولین به فکر چاره‌اندیشی و احیای این سنت حسنه افتادند. یادش به خیر سال 91 وزیر اقتصاد فرموده بودند: «نوسانات بازار ارز عبرت‌آموز بود!»

اینکه مسئولان با این همه گرفتاری و مشغله به امور فرهنگی و اجتماعی هم توجه ویژه دارند جای بسی تشکر و قدردانی و خدا قوت دارد. فقط گاهی اوقات ما در درک کنه و ذات این جملات دچار ثقل هاضمه می‌شویم که صد در صد به علت قِلّت دانش و پایین بودن سواد اطلاعاتی بنده است وگرنه سخنان مسئولان کامل و بی‌نقص است (مرد حسابی این همه دانشگاه دولتی و غیر‌دولتی و آزاد و پیام نور و … تو هم برو درس بخون تا صحبت‌های وزیر حالیت بشه، بیل به کمرت نخورده! وا…)

اما بدون تعارف گاهی اوقات ما متوجه نمی‌شویم این نوسانات و حکایات برای چه کسی عبرت آموز است برای مردم یا مسئولین. اینکه هر روز یک قانون و بخشنامه مصوب می‌شود، یک نفر اصرار می‌کند در بورس سرمایه‌گذاری کنید یا فعلا خانه و خودرو و هویج و سیر و … نخرید، مردم باید عبرت بگیرند و مراقب باشند ضرر نکنند «که تا عبرت شود لایعلمون را» یا مسئولین که در صدور بخشنامه‌ها و اظهار نظراتشان دقت کنند و همه جوانب کار را در نظر بگیرند. تا نظر شما چه باشد؟