ریشه اصلی اعتراضات مردم ناشی از ناکارآمدی مسئولان است
- شناسه خبر: 6633
- تاریخ و زمان ارسال: 3 دی 1401 ساعت 08:00
- بازدید :
گزارش- مریم بهبهانی فر
مقدمه
در پی مرگ دختر جوان و اهل سقز در بازداشت گشت امنیت اخلاقی پایتخت اعتراضات گستردهای در اقصی و نقاط کشور و همچنین در دیگر کشورها توسط ایرانیان رقم خورد و اینک وارد چهارمین ماه شده است.
اعتراض به شیوه رفتار ماموران گشت ارشاد همچون روشن شدن جرقه آتش بود و بیدرنگ با اعتصابات کسبه، جنبشهای دانشجویی، همچنین مطالبهگری مردم نسبت به مشکلات معیشتی و رفاهی همراه شد.
در استان قزوین هرچند در مقایسه با استانهای دیگر این اعتراضات کمتر بود؛ ولی شهروندان و جوانان قزوینی از این مطالبهگریها فاصله نگرفتند. در همین راستا روزنامه ولایت به بررسی و آسیبشناسی این مطالبهگری مدنی از دیدگاه برخی فعالان سیاسی استان از جریانهای مختلف سیاسی پرداخته است که از نگاهتان میگذرد.
زهرا قلیخانی:
ـ مطالبات مدنی فعلی ناشی از ناکارآمدی مسئولان کشور و وجود قوانین دست و پاگیر است
«زهرا قلیخانی» چهره سیاسی و فعال فرهنگی در تحلیل وقایع اخیر در کشور در گفتوگو با خبرنگار ولایت با اظهار تاسف از فضای ایجاد شده؛ میگوید: وقایع اخیر و مطالبهگری ایجاد شده ناشی از ناکارآمدی مسئولان کشور و وجود قانونهای دست و پاگیر است؛ چرا که این کاستیها موجب ایجاد مشکلات اقتصادی و معیشتی، اشتغال، ناکارآمدی، فساد و اختلاسهای کلان شده و آرامش را از مردم گرفته است تا آنجایی که جامعه ما پرشده است از بیمارانی که از شدت فقر، گلوی آرامش یکدیگر را فشار میدهند که چرا هیچ مسئولی به فکر آنها نیست و فضای جامعه به سمتی پیش رفته است که طبقات متوسط هم فقیر شدهاند؟!
او تصریح میکند: شرایط کشور به گونهای است که انگار گسلهای زلزله در کشور فعال شدهاند و مسئولان هم نه تنها نتوانستند این گسلها را ترمیم کنند بلکه موجب فعالتر شدن این گسلها در اجتماع شدهاند؛ متاسفانه عدم توجه مسئولان به این مشکلات هم نارضایتی مردم را دوچندان کرد.
مدرس دانشگاه و عضو دوره سوم و چهارم شورای شهر محمدیه درباره جایگاه اقتصاد و معیشت در این اعتراضات عنوان میکند: اقتصاد، معیشت و آینده جوانان از جمله مسائل مهمی است که متاسفانه جامعه ما هیچگاه با آنها زبان مشترک نداشته است و جوان ما که آیندهسازان این کشور هستند در هر عرصهای با هزاران علامت سوال مواجه شدهاند؛ مسئولان اجرایی نیز نه تنها پاسخگوی سوالات آنها نبودهاند بلکه هیچگاه هم نتوانستند نیازهای اولیه آنها را برطرف کنند.
قلیخانی توضیح میدهد: امروز در کشور با جوانانی روبرو هستیم که غده سرطانی روحشان از شدت مشکلات اقتصادی، اشتغال آنچنان وسعت یافته است که دیگر نه چشمانشان میبیند نه گوشهایشان میشنود؛ صبرآنها لبریز شده است و منتظر جرقهای بودند که خواستار مطالبات خود شوند.
ـ زنان در اعتراضات امروز به دنبال جایگاه واقعی خود در جامعه هستند
او با بیان اینکه اعتراضات فعلی که با کشته شدن «مهسا امینی» در بازداشت گشت ارشاد آغاز شد؛ مربوط به حجاب نبوده و نیست بلکه جرقهای بود که موجب زایمان زودرس شد؛ تاکید میکند: این اعتراضات علاوه بر مسائل اقتصادی و معیشتی، یک جنبش اجتماعی بود که زنان خواستار مطالبات به حق و دیرین درباره حق و حقوق و یافتن جایگاه واقعی خود در جامعه شدند.
این فعال سیاسی درباره نقش دولت در آرامسازی فضای ایجاد شده ابراز میکند: هر دولتی که روی کار میآید نقاط قوت و ضعفی دارد؛ ما توقع نداریم همه مشکلات ناگهانی حل شوند؛ اما باید مسیرها طوری اصلاح شود که همه اقشار مردم به ادامه مسیر و آینده ترغیب و امیدوار شوند.
قلیخانی با اشاره به اینکه متاسفانه روال بدی در کشور وجود دارد و هر دولتی روی کار میآید اصرار دارد که ناکارآمدی از دولت قبل بوده است؛ تاکید میکند: بدون نگاه سیاسی عرض میکنم، ما حق نداریم همه را از قطار انقلاب پیاده کنیم. وقتی همه را از قطار پیاده کنیم، نوبت خودمان هم میرسد.
او با تاکید بر اینکه تا این لحظه کار خاص و شاخصی از دولت و تیم اجرایی و اقتصادی آن در بهبود اوضاع اقتصادی و معیشتی مردم ندیدهایم؛ یادآور میشود: متاسفانه تاکنون نه تنها هیچ کدام از وعدههای دولت محقق نشده است بلکه افراد غنی، غنیتر شدهاند؛ طبقات متوسط جامعه هم به طبقات پایین ریزش کردهاند و اکثریت مردم جامعه هم فقیرتر شدهاند.
این چهره سیاسی استان درباره چگونگی خروج از این بحران کنونی عنوان میکند: برای پایان دادن به این مطالبهگری میتوان به سه مولفه مهم شامل: مبارزه با اختلاس، فساد و فقر، توجه به مشکلات و مطالبات بر حق جوانان، حل مشکل معیشت و اشتغال و بازنگری در قانون اساسی اتکا کرد؛ چراکه ریشه این اعتراضات، نارضایتی شدید مردم از عملکرد مسئولان و ناکارآمدی آنها بوده است.
قلیخانی حضور گسترده بانوان را در این اعتراضات بسیار قابل تامل میداند و میگوید: از آنجایی که شروع این اعتراضات با فوت دختری بیگناه شروع شد و در پی آن دختران نوجوان دیگری قربانی شدند؛ اینها خاطر بانوان کشورمان را آزرده کرد و موجب حضور گسترده آنها در صف معترضان شد.
او ادامه میدهد: نیمی از جامعه ما را بانوان تشکیل میدهند و از ابتدای انقلاب تاکنون همیشه درجامعه تاثیرگذار بودهاند اما هیچگاه دیده نشدند و به حق و حقوق مساوی خود نرسیدهاند و همیشه در جامعه مردسالارانه، دنبال مطالبات و حقوق مساوی بین خود و مردان بودهاند؛ همچنین از آنجایی که تاریخ را مردان نگاشتهاند و گویی بیشتر به نفع خود نوشتهاند بدون اینکه بدانند قهرمانان داستانهایشان زاده چه کسانی بودهاند. همه اینها موجب طوفان و جرقهای شد که زنان ما هم مطالبهگر حق و حقوق خود بدون افراط و تفریط شوند.
این چهره سیاسی و فعال فرهنگی درباره نقش جریانهای سیاسی در رویارویی با وقایع فعلی کشور تشریح میکند: من معتقد هستم در این شرایط جریانهای سیاسی باید از خانوادههای داغدیده دلجویی و حمایت کنند. گاها شنیده میشود خانوادهها، هم عزیز خود را از دست دادهاند و هم تهدید شدهاند. بسیار دردآور است که بسیاری از جوانان ما که سرمایههای این مرز و بوم بودند در این اعتراضات خواسته یا ناخواسته کشته شدند. بنابراین جریانهای سیاسی باید وارد عمل شوند و اجازه ندهند خانوادههای داغدیده بیشتر از این در غم ازدست دادن عزیزان خود آسیب ببینند .
قلیخانی با اشاره به دستگیریها و احکام صادره برای معترضان اظهار میکند: در این باره باید هر چه سریعتر چارهاندیشی شود؛ چقدر این کار میتواند ادامه یابد؟ بازداشتها و دستگیریها هیچگاه نمیتوانند بازدارنده باشند. کشتار انسانهای بیگناه بدور از انسانیت است؛ جوانان و نخبگان امیدها و آیندهسازان این مرز و بوم هستند؛ کمترین حق آنها، مطالباتشان است که باید شنیده شود. آنها نباید سرکوب و سرخورده شوند. به جای این برخوردها، کرسیهای آزاداندیشی میتواند راهکار مناسبی برای شنیدن صداهای مخالف و موافق باشد. این نیز با ایجاد فضا و تریبون رسمی برای بیان اعتراضات امکانپذیراست.
قلیخانی صحبتهای خود را اینگونه پایان داد: برای مردم سرزمینم، بانوان عزیز و تمامی جوانانی که با هزاران امید و آرزو به شوق رسیدن به آرامش، بیگناه از جهان رفتند و برای انسانهای خوبی که در آرزوی رسیدن روزهای خوب و پرامید در جهان ماندهاند؛ آرزوهای خوب دارم و برای مردم سرزمینم روزهایی روشن آرزو میکنم.
حجتالاسلام محمد عیسی احمدی سلوشی:
ـ حاکمیت باید به فکر اصلاح ساختار باشد
«حجتالاسلام محمد عیسی احمدی سلوشی» مدرس دانشگاه و دیگر چهره اصلاحطلب استان نیز درباره وقوع وقایع اخیر در کشور در گفتوگو با خبرنگار ولایت اظهار میکند: بر اساس دیدگاه دینی ما، مردم در هر جامعه یک اصل هستند؛ اگر قرار است حکومت تداوم پیدا کند و به جایگاه واقعی برسد تنها با وجود مردم امکانپذیر است اگر مردم نباشند حکومت معنا پیدا نمیکند.
او با بیان اینکه حضرت علی(ع) به دلیل آنکه مردم او را نپذیرفتند 25 سال در خانه ماند. صحبتهایش را اینگونه ادامه میدهد. این موضوع درباره حکومت ما نیز همین هست که اصل مردم هستند و حاکم باید سازوکارهایی ایجاد کند تا بتواند مردم را در صحنه نگه دارد؛ تصریح میکند: پس از انقلاب، موفقیتهای زیادی کسب کردهایم به ویژه در دوران خاتمی و دولت اصلاحات، مطبوعات و مراکز فرهنگی فعال بودند و مردم در کارها مشارکت داشتند؛ همه اینها نشان میداد جامعه به لحاظ اقتصادی و فرهنگی در مسیر پیشرفت است. این فعال سیاسی اضافه میکند: در آن دوران، گفتوگوی تمدنها رقم خورد و رئیس جمهور وقت به دنبال آن بود که صلح به جای جنگ باشد. اینکه راهکاری را حکومت به وجود بیاورد تا مسایل خارجی و موضوعات داخلی را برطرف کند آن هم به گونهای که مردم مشارکت کنند؛ کار ارزشمندی بود.
این مدیر دولت اصلاحات عنوان میکند: متاسفانه در دهههای اخیر، مسایلی روی داد که مشارکت مردم یا کمرنگ شد و یا اصلا وجود نداشت؛ به عنوان مثال آقای کدخدایی در زمانی که سخنگوی شورای نگهبان بود به صراحت عنوان کرد «مشارکت مردم در انتخابات برای ما اهمیتی ندارد و با حداقل حضور هم میتوانیم انتخابات را برگزار و به نتیجه برسانیم» نمونه این نگاه، انتخابات ریاست جمهوری گذشته کشور شد که آقای رئیسی با کمترین آرا و مشارکتی کمتر از پنجاه درصد حایز آرا شد و همه اینها میتواند در روند یک حکومت و حکمرانی اثرگذار باشد.
ـ در جامعه ما دایره انتخاب مردم محدود است
حجتالاسلام احمدی سلوشی با بیان اینکه در جامعه ما دایره انتخاب مردم محدود است و شورای نگهبان نیز در این زمینه نقش پررنگی دارد؛ اضافه میکند: متاسفانه در سالهای گذشته شورای نگهبان مانند یک حزب عمل کرده است یعنی اول خود انتخابات میکند سپس میخواهد مردم از میان انتخاب شدهها فردی را انتخاب کنند؛ همین سبب میشود که مردم دیگر مشارکت نکنند.
او ادامه میدهد: همه اینها وقتی دست به دست هم میدهند؛ اعتراضات مردم را به دنبال خواهد داشت. مردم وقتی میبینند در سرنوشت خود نمیتوانند مشارکت کنند و در تصمیمگیریهای حکومت حضور ندارند و بستری هم برای اعتراض آنها نیست، از همه اقشار همچون: معلم و دانشجو به کف خیابان میآیند.
ـ مردم باید در کارها مشارکت کنند
این چهره سیاسی با اشاره به اینکه حاکمیت باید به فکر اصلاح ساختار خود باشد؛ تاکید میکند: حاکمیت باید ساختار حکومت را به گونهای کند تا همه مردم در چیدمان حکومتی مشارکت کنند در غیر این صورت، اتفاقات امروز روی میدهد؛ با روشهای فعلی اگر اعتراضات موجود هم سرکوب شوند در دهههای دیگر روی میدهد و امیدوارم علمای قم زودتر به فکر حکومت و پایداری کشور باشند.
حجتالاسلام احمدی سلوشی درباره حضور زنان در اعتراضات اخیر کشور تشریح میکند: امروزه نیمی از جمعیت جامعه ما را زنان تشکیل میدهند که اکثریت هم دارای تحصیلات دانشگاهی هستند به گونهای که درصد بیشتری از جامعه دانشگاهی را در علوم مختلف، زنان تشکیل میدهند. از سویی هم آنچه برای «مرحوم مهسا امینی» روی داد؛ حادثه بزرگی بود و همین منشأ حرکت همه و به ویژه حضور پررنگ زنان شد.
ـ حکمرانان کشور به زنان توجه نکردند
او با استناد به سخن امام راحل که فرموده است «زنان جلودار انقلاب بودند» توضیح میدهد: در این سالها حکمرانان کشور، زنان را ندیدند؛ در ردههای مدیریتی هیچگاه زنان دیده نشدند و این حضور امروز زنان در حقیقت طلب حق کردن آنها از حکومت است.
این مدرس دانشگاه درباره نقش اقتصاد و معیشت در مطالبهگری ایجاد شده با اظهار تاسف میگوید: وقتی شاهد هستیم؛ وعدههایی که دولت سیزدهم داده است هیچکدام تحقق نیافته و معیشت مردم آسیب دیده است؛ همچنین در شرایطی که وزیر کشور اعلام میکند تنها چهار قلم کالا گران میشود؛ ولی گرانیها به هزاران قلم میرسد و در جامعه مردم دچار مشکلات معیشتی متعدد هستند و احساس میکنند دیگر به تامین مسکن و اشتغال آنها توجه نمیشود و فرزندان خود را نمیتواند رشد دهند همه اینها در اعتراضات و برافروخته شدن آن اثر جدی میگذارد.
حجتالاسلام احمدی سلوشی با اشاره به اینکه در روایات آماده است اگر معاش برای مردم نباشد معاد هم نیست؛ اضافه میکند: به طور حتم مقوله مهم معیشت در پررنگی این اعتراضات اهمیت بسزایی دارد؛ وقتی آنهایی که ادعای ریاست جمهوری داشتند و شعار سر دادند که بورس را ظرف چند روز درست میکنند؛ مسکن برای مردم تامین میکنند؛ ولی به جای اینها شاهد هستیم بسیاری از کالاها از سبد مردم خارج شد و مردم دچار مشکلات معیشتی بیشتری شدهاند نمیتوان نقش اقتصاد و ایجاد فقر را در این اعتراضات نادیده گرفت.
او مهمترین راهکار برای خروج از این بحران را اصلاح ساختار میداند و تاکید میکند: براساس تجربه، اعتقادی به وقوع انقلاب جدید نداریم و باید اصلاح ساختار صورت گیرد که این هم با برگزاری رفراندوم و مشارکت مردم امکانپذیر است و یا اینکه افراد متولی امر اشکالات موجود در قانون اساسی را برطرف کنند.
این چهره سیاسی با اشاره به حضور گسترده جوانان و نوجوانان در مطالبهگری ایجاد شده ابراز میکند: در این اعتراضات، سن اغلب معترضان در رده 16 تا 25 سال است و این نشان میدهد که حاکمیت باید همانگونه که جوانان در جنگ حضور پیدا کردند و حماسه آفریدند اکنون هم باید در اداره امور و حکومتداری مشارکت داده شوند یعنی چهرههای تکراری حکومت به جای جایگاه اجرایی به کارهای مشاورهای بپردازند و جای خود را به جوانان بسپارند و اگر اصلاح ساختار روی ندهد فرصتها از دست میرود.
حجتالاسلام احمدی سلوشی درباره توانمندی دولت و تیم اجرایی آن برای اداره کشور آن هم در این شرایط حساس ابراز میکند: مردم احساس میکنند که دولت فعلی، انتخاب و بر آنها تحمیل شده است. در این راستا باید رهبر و مجلس شورای اسلامی اقدامات سریع داشته باشند و با بهرهگیری از یک تیم اجرایی کارآمد به مشکلات پایان دهند تا بتوانیم از این بحران عبور کنیم.
این چهره سیاسی اضافه میکند: نباید نسبت به اینکه موضوع تجزیه کشور و ایجاد حکومتهای مختلف در حال مطرح شدن است؛ بی تفاوت باشیم؛ اکنون کشورهای مختلف در حال دشمنی با ما هستند؛ به جای بیتوجهی به مردم باید در جهت اصلاح کشور گام برداشته شود و مردم را با حاکمیت همراه کرد تا بحران فعلی پایان پیدا کند.
او درباره نقش احزاب و جریانهای سیاسی در آرامسازی فضای کشور عنوان میکند: هرچند در این جریانی که در کشور روی داده است هیچ حزبی نقش ندارد؛ ولی ای کاش فرصت داده بودیم تا مردم از حزب پیروی کنند در این صورت احزاب میتوانستند با گفتوگو مردم و معترضان را هدایت کنند. متاسفانه در کشور ما هیچگاه حکومت اجازه نداد که احزاب رشد کنند؛ زیان ناشی از این دیدگاه را هم حکومت دید.
این چهره سیاسی با تاکید بر اینکه برای انقلاب هزینههای زیادی شده است و هیچ کس دوست ندارد برای جوانان و کشور مشکلات ناگوار به وجود آید؛ یادآور میشود: انتظار میرود در شرایط فعلی حکومت و قوه قضائیه با سعه صدر با معترضان روبرو شود تا آسیب به کشور وارد نشود. وقتی فرصت گفتمان نباشد کار به خشونت کشانده میشود. نباید حکومت کار را به جایی برساند که به خشونت کشانده شود باید فضایی مهیا شود تا مردم به راحتی مطالبات خود را مطرح کنند.
ـ قوه قضائیه با جوانان مدارا کند
حجتالاسلام احمدی سلوشی درباره احکام صادره از سوی قوه قضائیه بیان میکند: به نظر میرسد قوه قضائیه باید با جوانان مدارا کند، شاید بتوان آنها را اصلاح کرد؛ البته حکومت ابتدا باید خود را اصلاح کند؛ چراکه سرچشمه بسیاری از مشکلات حاکمان کشور است. اگر زخمی نبود اعتراضی حاصل نمیشد.
این چهره اصلاحطلب همچنین تاکید میکند: اگر حاکمیت چالشهای فرهنگی و اقتصادی را حل و صادقانه با مردم گفتوگو میکرد این خشونتها و اعتراضات در جامعه ایجاد و تشدید نمیشد.
طاهره عظیمیان:
ـ اغتشاشات امروز سناریوی از پیش تعیین شده از سوی مخالفان جمهوری اسلامی است
«طاهره عظیمیان» مدرس دانشگاه و عضو ائتلاف پیروان ولایت قزوین نیز در تحلیل وقایع اخیر کشور در گفتوگو با ولایت اظهار میکند: این اغتشاسات سناریوی از پیش تعیین شده از سوی مخالفان جمهوری اسلامی، سلطنتطلبها و گروههای پژواک از درون و بیرون کشور است. همانطور که میدانیم اکنون «هژمونی» آمریکا در حال شکسته شدن است و آمریکا عامل شکست این هژمونی را ایران میداند و معتقد است ایران اسلامی موجب اعتراضات علیه نظام سلطه آنها در جهان شده است.
او تصریح میکند: آمریکا و رژیم صهیونیستی اسرائیل در حال تلاش علیه ایران هستند و برای براندازی نظام ما بسیار هزینه میکنند؛ موضوع حجاب هم برای آنها ابزار و بهانه است. همه میدانیم که هیچ جای دنیا، بدون پوشش نیستند و هر کشوری برای پوشش مردم خود قانون دارد.
این مدرس دانشگاه اضافه میکند: در جامعه مدنی و زیست انسانی، هر فردی نمیتواند همانگونه که میخواهد زندگی کند و باید از قوانین تبعیت کند؛ در ایران نسبت به موی سر زنان برای پوشاندن توصیه شده است و باید از این قانون پیروی شود؛ ولی شاهد هستیم در کشور ما حجاب واقعی پیادهسازی نمیشود. این نیز در حالی است که در قوانین ما موضوع حجاب مطرح شده و ارزشمند هم هست، شانی از شئون انسانی هم میباشد.
این چهره سیاسی ادامه میدهد: لباس پوشیدن و حجاب صحیح، شانی از شئون انسان است. نوعی از پوششی است که حدود شرعی در آن رعایت شده باشد. با خودنمایی و جلب نظر نامحرمان همراه نباشد؛ بر این اساس است که حجاب از مرحله پوشش فردی به حوزه رفتار اجتماعی معنا پیدا میکند.
عظیمیان درباره اعتراضات ایجاد شده میگوید: متاسفانه فضای مجازی افراد معترض را برای براندازی نظام و شبکهسازی متحد میکند؛ خوشبختانه تاکنون هم موفق نبوده است؛ چراکه امت حزبا… با آنها همراه نشدهاند.
او وقایع اخیر کشور را اغتشاش عنوان و اضافه میکند: اعتراض، کشتار و تخریب ندارد. وقتی حضور مردم در خیابان با به آتش کشیدن اتوبوس، آمبولانس، بانک، آدمکشی و فجایع جبرانناپذیر همراه باشد به طور حتم اغتشاش میباشد. اعتراض، ارزشمند است؛ اما اغتشاش، آلوده کردن محیط و برهم زدن امنیت است.
ـ با تببین و روشنگری میتوان در جامعه آرامش ایجاد کرد
این چهره سیاسی درباره حضور زنان و دختران در مطالبهگری ایجاد شده در جامعه بیان میکند: متاسفانه فضاهای رسانهای زنان و جوانان را ابزار قرار داده است و آنها را به بهانههای مختلف چون پوشش و حقوق زن به عرصه آوردهاند. در حالی که در ایران حقوق زنان به خوبی بهاء داده شده است. من معتقد هستیم آن اندک زنانی که با این اغتشاشات همراهی میکنند معیارهای آنها ارزشی و انسانی نیست.
عظیمیان با اشاره به اینکه با تببین و روشنگری میتوان در جامعه آرامش ایجاد کرد؛ میافزاید: هنگامیکه بیانیهها و صحبتهای تحریکآمیز مطرح میشود جوانان که هیجان در آنها بیشتر است زودتر به جمع معترضان روی میآورند در حالی که راهحل مشکلات، فریاد زدن نیست.
او اضافه میکند: راهاندازی سریع شبکه ملی اطلاعات، هدایت فرهنگی جوانان، شناخت آموزههای درست فرهنگی، تقویت مهارتهای اخلاقی، ترویج احترام به ارزشهای جامعه، همچنین با تهیه و پخش نمایشها، فیلمها و پویانماییهای اخلاقی میتوان در جامعه آگاهیبخشی ایجاد کرد تا جوانان و نوجوانان ما به درک درست برسند و از حضور در صف اغتشاشات دوری کنند.
این مدرس دانشگاه با تاکید براینکه باید در جامعه برای سایر شهروندان جذابیتهایی ایجاد شود تا از گرایش به غرب فاصله بگیرند و هویت ملی ما ارتقاء یابد؛ میافزاید: کشورهای غربی به سرود ملی خود به خوبی اهمیت میدهند؛ ولی جوانان ما یاد نگرفتهاند که سرود ملی در واقع هویت ملی است و توجه به آن ضرورت دارد.