مسئولان قزوین برای مناطق دچار فرونشست زمین چه برنامه‌ای دارند؟

بخش عمده‌ای از فرونشست‌ها به برداشت آب از چاه‌های زیرزمینی و عدم بارش باران باز می‌گردد

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای قزوین گفت: وزارت نیرو اقدام به صدور و ابلاغ بخشنامه تعیین سقف کف‌شکنی با هدف پیشگیری از افزایش نرخ فرونشست در دشت‌های کشور کرده که این بخشنامه، باید با جدیت در استان و به ویژه در شهرستان‌های تاکستان و بوئین‌زهرا اجرایی شود.

منصور ستوده در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در قزوین با اشاره به وجود حدود ۱۱۹۰ حلقه چاه فرم یک (چاه‌هایی که قبل از سال ۸۵ حفاری شده‌اند) اظهار کرد: از این تعداد، شرایط حدود ۹۸۰ مورد از چاه‌ها در کمیسیون مربوطه مطرح شده و برخی مشمول قانون نشدند؛ حدود ۱۵۰ حلقه چاه پر شده و حدود ۳۱۸ حلقه چاه هم پروانه‌دار شده‌اند. البته حفاری یک سری از چاه‌ها پس از سال ۸۵ است که حدود ۱۷۰۰ حلقه چاه هستند و مشمول قانون نیستند و باید پر و مسدودالمنفعه شوند. از این تعداد حدود ۱۱۵۰ مورد در کمیسیون مربوطه مطرح شده، ۹۸۰ مورد پر شده و حدود ۲۳۰ حلقه پلمب و مابقی را هم پیگیر هستیم امسال انجام دهیم. وی متولی مطالعات فرونشست دشت‌ها را سازمان زمین‌شناسی کشور بیان کرد و افزود: بر اساس آخرین مطالعاتی که در خصوص دشت قزوین انجام شده از سال ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۱ نرخ فرونشست استان قزوین 5/17 سانتیمتر در سال اعلام شده که عدد تقریبا بزرگی است. طبق اذعان مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای قزوین، مهم‌ترین فرونشست‌ها به دلیل افزایش برداشت منابع آبی زیرزمینی در حوزه کشاورزی و صنعتی مربوط به شهرستان‌های بوئین‌زهرا و تاکستان است. ستوده اضافه کرد: وزارت نیرو اقدام به صدور و ابلاغ بخشنامه تعیین سقف کف‌شکنی با هدف پیشگیری از افزایش نرخ فرونشست در دشت‌های کشور کرده که بر اساس آن سقف مجاز کف‌شکنی در آبرفت فقط یکبار برای هر چاه و برابر با حداکثر میزان ده درصد پایین‌تر از عمق چاه مندرج در آخرین پروانه بهره‌برداری، اصلاح و تعدیل شده و تا سقف ۱۵ متر می‌باشد که این بخشنامه، باید با جدیت در استان و به ویژه در شهرستان‌های تاکستان و بوئین‌زهرا اجرایی شود.

وی گفت: به همراه سازمان جهاد کشاورزی اقداماتی را آغاز کرده‌ایم که شامل انسداد چاه‌های غیرمجاز و نصب کنتورهای هوشمند، اصلاح روش‌های آبیاری و الگوی کشت می‌شود.

این مسئول تصریح کرد: بخش عمده‌ای از فرونشست‌ها به برداشت آب از چاه‌های زیرزمینی بازمی‌گردد و خشکسالی‌های مستمر و عدم بارش باران نیز این مساله را تشدید می‌کند. محدوده مطالعاتی دشت قزوین به عنوان یکی از بزرگترین دشت‌های یکپارچه کشور به دلیل بارگذاری بیش از حد در حوزه کشاورزی و برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی و در عین حال تغییرات اقلیمی و بروز خشکسالی‌های چند سال اخیر شرایط مناسبی ندارد.

ستوده بخش عمده‌ای از محل تامین آب شرب استان قزوین را از منابع آب زیرزمینی عنوان کرد و گفت: مطالعات جامع تامین آب شرب استان قزوین تا افق ۱۴۲۵ تهیه شده که به دو بخش ارتفاعات شاهرود و شمالی استان و حوزه استحفاظی جنوب رودخانه شور تقسیم می‌شود.

نیاز ۵ شهر استان قزوین به ۱۳۶ میلیون مترمکعب آب

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای قزوین اذعان کرد: نیاز آبی بخشی از محدوده آبیک، اقبالیه، تاکستان، قزوین و بوئین‌زهرا ۱۳۶ میلیون مترمکعب می‌باشد که قرار است با حدود ۶۵ میلیون مترمکعب از طریق آب سطحی تامین شود و ۶۰ میلیون مترمکعب نیز از سد طالقان تامین خواهد شد. همچنین آب شرب پنج شهر و ۳۶ روستا در بوئین‌زهرا از سد بالاخانلو تامین می‌شود. این سد در حال حاضر بیش از ۸۶ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.

ستوده بیان کرد: مطالعات سد بورمانک در دستور کار قرار دارد و بازنگری تخصیص انجام و مشاور اخذ شده و حدود ۱۹ میلیون مترمکعب حجم مخزن آن است که پیگیر صدور مجوز بازنگری تخصیص آب از سوی وزارت نیرو و أخذ ردیف اجرایی هستیم.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای قزوین افزود: حدود ۷۰ میلیون مترمکعب آب استان قزوین باید از منابع آب زیرزمینی تامین شود.

ستوده به طرح سازگاری با کم آبی به عنوان یک طرح ملی اشاره کرد و گفت: اجرای طرح‌های تعادل بخشی از جمله انسداد چاه‌های غیرمجاز و نصب کنتورهای هوشمند، اصلاح الگوی کشت، بازتخصیص پساب در واحدهای صنعتی، جداسازی آب شرب از فضای سبز، تعیین تکلیف چاه‌های فرم یک و پنج در استان و همچنین تعیین سقف کف‌شکنی چاه‌ها براساس مصوبه وزارت نیرو از جمله پروژه‌های تعریف شده در طرح سازگاری با کم آبی هستند.