قنات‌های سنتی رها شده روستای باورس چالش این روزهای روستائیان

به گزارش روزنامه ولایت، قنات به عنوان یکی از منابع مهم تامین آب شرب و کشاورزی از دیرباز نقش مهمی در زندگی مردم ایفا کرده است و همچنان در برخی از روستاها و شهرهای کشور و استان بخش مهمی از منبع آبی مردم محسوب می‌شود.

در حال حاضر در روستای باورس از توابع بخش محمدیه با جمعیتی بالغ بر 3 هزار نفر تعداد 5 قنات سنتی وجود دارد که  متاسفانه  در سال‌های اخیر به دلیل ساخت‌وسازهایی در حریم این قنات‌ها و یا حفر چاه‌های عمیق برای بهره‌برداری آب‌های زیرزمینی این میراث ماندگار دچار تخریب و آسیب شده و بی‌توجهی به آنها مشکل‌ساز شده است.

مدتهاست برای احیا و لایروبی، نوسازی، کول‌گذاری، طوقه‌چینی این قنات‌ها اقدامی نشده و این بی‌توجهی موجب شده شاهد تخریب این منابع آبی باشیم.

سریز آب دو قنات در مسیر بافت روستای باورس مدتی است اهالی این روستا به خصوص ساکنان حریم این قنات‌ها را نگران کرده و بیشتر واحدهای مسکونی محدوده قنات را دچار آبگرفتگی و نشت آب به دیوارها و کف منازل کرده است که انتظار می‌رود مسئولان ذیربط به این مشکل اساسی رسیدگی کنند تا آسیبی به اموال مردم وارد نشود.

ناهید احمدی دهیار روستای باورس در خصوص مشکل آبگرفتگی منازل حریم قنات‌های مسیر بافت روستا اظهار داشت: قدمت شاخه اول قنات این روستا بیش از دویست سال است و شاخه دوم هم که در بافت روستا قرار دارد در سال 1330 احداث شده و 70 سال از قدمت آن می‌گذرد.

وی افزود: این قنات‌ها متاسفانه چندین سال است که لایروبی و بازسازی نشده و امروز شاهد تهدید منازل مسیر این قنات‌ها هستیم که بیش از 30 خانوار مورد تهدید آن قرار دارند.

احمدی تصریح کرد: آب جاری این قنات‌ها به علت بسته شدن مسیرها و لایروبی نشدن آنها باعث نم‌گرفتگی دیوارها و کف ساختمان‌ها شده و در حال حاضر 8 واحد مسکونی باید تخلیه شود و در صورت بی‌توجهی به این تهدید احتمال وقوع ریزش ساختمان هم می‌رود.

ابوطالب اسدی یکی از مالکان خانه‌های مسیر این قنات گفت: حدود 4 سال است که درگیر آبگرفتگی واحد خود براثر نشت آب از این قنات‌ها هستم و تمام زندگی ما زیرآب رفته و همه ما نگرانیم.

خدیجه حجتی‌پور یکی دیگر از ساکنین مسیر این قنات‌ها که منزلش آسیب دیده اظهارداشت: بی‌توجهی به بازسازی و لایروبی این قنات‌ها باعث شده مسیر آب منحرف شده و از خانه‌ها بیرون زده شود که هر روز شاهد فرونشست کف اتاق‌ها و آشپزخانه هستیم و گاهی شاهد خیس بودن دیوارها هستیم که هر لحظه امکان ریزش دیوار وجود دارد و با دلهره و ترس هر شب را صبح می‌کنیم.

عزیزا… اسدی از معتمدین روستای باورس در مورد این مشکل بیان کرد: دوقنات موجود در روستا از سرمایه‌های اصلی و ماندگار نیاکان ما می‌باشد که در گذشته روستائیان هم برای آب شرب و هم تامین آب کشاورزی از آن استفاده می‌کردند ولی متاسفانه با افزایش جمعیت و ساخت وسازها در مسیر این قنات‌ها و لایروبی نشدن آنها و کور شدن برخی مسیر این قنات‌ها باعث گردیده است که آب این قنات‌ها منحرف شده و از واحدهای مسکونی و یا کوچه‌های روستا بیرون بزند که مشکلاتی را برای روستا ایجاد کرده که با لایروبی و بازسازی از سوی مالکان و مدیران استانی می‌توان این مشکل را حل کرد.

عباس اسدی رئیس شورای اسلامی روستای باورس در این خصوص گفت: روستای باورس بیش از 750 خانوار با جمعیت بالغ بر 3 هزار نفر دارد که 64 فرد حقابه از این قنات‌ها دارند و در حال حاضر 30 خانواده و مسجد جامع روستا همچنین دو کوچه اصلی نیز درگیر نشت آب قنات های داخل بافت هستند.

ـ برای رفع برخی مشکلات اقدامات پیشگیرانه‌ای صورت گرفته

سید تقی فلاح امینی بخشدار محمدیه در این خصوص بیان کرد: در بازدیدهایی که از این دو قنات‌ها داشتیم برای رفع برخی مشکلات اقدامات پیشگیرانه‌ای صورت گرفته و مکاتباتی نیز با مسئولان استانی داشته‌ایم و خواستار حل اساسی آن هستیم که می‌توان با لایروبی و نوسازی این مشکل بزرگ را برای همیشه برطرف کرد.

وی افزود: با توجه به فرونشست زمین در بخش‌هایی از روستا و بیرون زدن آب قسمتی از قنات این روستا تعدادی از خانه‌هایی که در مسیر قنات هستند دچار مشکل آب گرفتگی شده و با تهدید تخریب ساختمان مواجه شدند و گزارش‌هایی در گذشته در خصوص جاری شدن آب قنات و آبگرفتگی در سطح روستا و برخی از منازل از سوی بخشداری محمدیه دریافت شد که بلافاصله یک تیم مهار سیلاب از جمعیت هلال احمر شهرستان البرز به همراه تجهیزات مورد نیاز به محل اعزام و نسبت به انجام عملیات امدادرسانی و تخلیه آب و پایش تهدید احتمالی اقدام شد.

بخشدار محمدیه در ادامه یاد آورشد: در جلسه با معتمدین، بزرگان روستا، نمایندگان کشاورزان و مالکین منازل درگیر آب قنات، اعضای شورای اسلامی روستا و دهیار با اعضای محترم شورای تامین بخش اقدماتی برای حل این مشکل صورت گرفته است.

فلاح امینی از اختصاص 500 میلیون ریال از اعتبارات ملی برای نوکنی و بازسازی این قنات‌ها خبرداد و گفت: علاوه بر این اعتبار از مالکینی که حق سهم آب از این قنات‌ها دارند و بهره‌بردار اصلی هستند خواسته‌ایم با مشارکت در این راه برای احیا این میراث باستانی همکاری کنند.

وی گفت: از مدیریت بحران استان و مدیران میراث فرهنگی، آب منطقه‌ای و آبفا دعوت کرده‌ایم و در جلساتی برای احیای این قنات‌ها تصمیماتی گرفته شده که امیداریم با پیگیری به نتایج مطلوبی برسد.

انتظار می‌رود با پیگیری مدیران آب منطقه‌ای، آبفا و مدیریت بحران استان و احیای این قنات‌ها ضمن پیشگیری از آسیب رسیدن به بافت روستا زمینه بهره‌مندی منطقی از این منبع آبی نیز مهیا شود.