قزوین شهری بدون امکانات برای کودکان
- شناسه خبر: 52387
- تاریخ و زمان ارسال: 10 بهمن 1403 ساعت 07:30
- بازدید :

آرزو سلخوری
شهر دوستدار کودک مفهومی فراتر از طراحی فیزیکی شهرهاست. این نوع شهرها، محیطی امن، حمایتی و الهامبخش برای کودکان فراهم میکنند، جایی که حقوق آنها به رسمیت شناخته شده و نیازهای جسمی، عاطفی و اجتماعیشان برآورده میشود. هدف اصلی شهرهای دوستدار کودک، ایجاد بستری است که کودکان در آنها بتوانند زندگی سالم و شادی داشته باشند و با مشارکت فعال در جامعه، به شهروندانی مسئول تبدیل شوند.
شهر دوستدار کودک ویژگیهای کلیدی مختلفی دارد که اولین آن ایمنی و امنیت شهر و سپس ایجاد مراکز بازی و شادی برای کودکان است؛ فضاهای بازی و تفریح بازی یکی از اساسیترین حقوق کودکان است.
پای قزوین در همین نخستین گام میلنگد. بستر استفاده از فضاهای تفریحی ویژه کودکان در قزوین وجود ندارد، حتی بوستانی که با نام آنها مزین شده است ویژگیهای آن را ندارد.
زهره یکی از مادران ساکن محله راه ری قزوین در این خصوص میگوید: دخترم عاشق بازی است و همواره به من میگوید برای بازی به پارک برویم، پارکی که در محله ما است فضای بازی ویژه کودکان دارد اما با توجه به تعداد بالای بچهها این میزان از وسایل بازی کافی نیست.
وی تاکید میکند: گاهی او را با خودم به پارک میبرم اما شرایط به گونهای است که پدرش اجازه نمیدهد، کافی است یک ساعتی آنجا بنشینید از پسران نوجوانی که سیگار دود میکنند تا جوانانی که آشکارا چاقو و مواد مخدر جابهجا میکنند را خواهی دید، چه کسی حاضر میشود فرزندش را به چنین محیطی ببرد؟
فائزه یکی دیگر از مادران قزوینی است که فرزندی 3 ساله دارد، او در این خصوص میگوید: خانه ما در یکی از مناطق شمالی شهر قزوین است اما باز هم مکان تفریحی عمومی مناسبی برای کودکان وجود ندارد، البته اخیرا سعی شده که وسایل بازی افزایش پیدا کند.
وی میگوید: چندین خانه کودک و خانه بازی راهاندازی شده که فرزندم را به آنجا میبرم اما هزینهای که برای یک ساعت بازی فرزندم میپردازم، مبلغی نیست که همه بتوانند از آن استفاده کنند؛ در واقع میتوانم بگویم خانوادهها با حقوق حداقلی به این امکانات دسترسی نخواهند داشت.
فائزه تاکید میکند: میتوان گفت پارکهای محلی که توسط مدیریت شهری ساخته شده است همان رویکرد قدیم را دارد، تاب و سرسره و الاکلنگ که اغلب باید در صف بمانی و اگر به قدر کافی درآمد نداشته باشی قطعا فرزندت دسترسی به فضای بازی شاد و رایگان یا با هزینه دولتی و کم ندارد.
مریم یکی دیگر از مادرانی که 3 فرزند کوچک دارد، میگوید: یکی از مشکلات اصلی ما نداشتن پارک کودک است، البته بوستانی با عنوان مادر و کودک طراحی شده است مثلا شیرآبخوری ارتفاع کمتری دارد، اما جانمایی خوبی ندارد و من هر بار آنجا میروم نگران هستم که نکند فرزندم با شیطنت به آن خیابانی که دیگر شبیه بزرگراه است برود.
وی بیان میکند: فکر میکنم فضای بازی کودکان باید فضایی باشد که کودکان بدون ترس از خطرات محیطی بتوانند بازی کنند. این شامل خیابانهای ایمن، مسیرهای عبور پیاده، و پارکهایی با نظارت مناسب است.
***
یکی دیگر از موارد مورد توجه در شهر دوستدار کودک، دسترسی به خدمات آموزشی و بهداشتی آموزش و بهداشت به عنوان دو پایه اصلی توسعه کودکان است.
شهر دوستدار کودک باید به مدارس مجهز و خدمات بهداشتی مناسب، دسترسی آسان داشته باشد. مراکز بهداشتی و درمانی کودکان، خدمات واکسیناسیون و برنامههای تغذیهای از جمله خدمات ضروری در این شهرها هستند.
لیلا یکی دیگر از مادرانی که فرزندی 1 ساله دارد در این خصوص میگوید: در حوزه واکسیناسیون و بهداشت وضعیتی خوبی داریم، هم رسیدگی درست هم اینکه به موقع و بدون معطلی کارهای واکسیناسیون و بهداشتی کودکان انجام میشود.
وی تاکید میکند: اما امان از روزی که فرزندت بیمار شود، برای مثال دو هفته پیش دخترم در تب میسوخت، او را به بیمارستان ویژه کودکان در قزوین بردم و برایش آمپول تجویز کردند اما در کمال تعجب گفتند تزریقات برای نوزاد نداریم!
این مادر تصریح میکند: خندهدار نیست؟ بیمارستان ویژه کودکان برای کودکان تزریقات انجام نمیدهند و ما باید خودمان در شهر دکتری پیدا کنیم که این کار را انجام دهد، این را از دیگران هم شنیدهام و مختص به تجربه من نیست!
شرایط لازم برای شهر کودک محور
محیط زیست سالم، کیفیت هوای پاک، حمل و نقل عمومی مناسب کودکان، ایجاد مسیرهای دوچرخهسواری، پیادهروهای ایمن، مشارکت کودکان در تصمیمگیریها در شهر دوستدار کودک، حمایت از کودکان آسیبپذیر و…. همه اینها مواردی است که در شهر دوستدار کودک باید مورد توجه قرار گیرد؛ چیزی که قزوین هنوز از آن بینصیب است و راه درازی برای رسیدن به این شهر آرمانی داریم.
فاطمه اشدری، رئیس کمیسیون بانوان و خانواده شورای شهر قزوین اخیرا در گفتگویی با تیتر قزوین نیز این امر را تایید کرده و گفته است که «علیرغم اینکه قزوین بهعنوان شهر دوستدار کودک منتخب شده، برنامه مدیریت شهری در این راستا کمتر از 40 درصد اجرایی شده است».
وی همچنین اشاره کرده است: بنا شده تمام فضاهای شهری از جمله پارکهای شهری به اتاق مادر و کودک مجهز باشند؛ تجهیز مجتمعها و تمام مراکز عمومی شهر در راستای حمایت از بانوان و حضور مادران و کودکان در عرصههای اجتماعی از دیگر برنامهها برای شهر دوستدار کودک است.
اگرچه وجود اتاق مادر و کودک برای راحتی مادران دارای نوزاد ضروری است، اما انتظار میرود مدیریت شهری نگاهی دقیقتر به این مسئله داشته باشد چرا که در شهر دوستدار کودک، کودکان به عنوان شهروندان فعال در نظر گرفته میشوند و نظرات و ایدههای آنها نیز در طراحی و برنامهریزی شهری اهمیت دارد، در این میان اختصاص بودجه به این امر حائز اهمیت است.
از طرفی شهرهای دوستدار کودک به کودکان آسیبپذیر، از جمله کودکان بیسرپرست، دارای معلولیت یا درگیر فقر، توجه ویژهای دارند، این شهرها باید برنامههای حمایتی و تسهیلات ویژهای برای رفع نیازهای این گروه از کودکان نیز ارائه دهند.
***
شهر دوستدار کودک تنها یک ایده نیست؛ بلکه رویکردی جامع برای توسعه پایدار و توجه به آینده جامعه است. با ایجاد چنین محیطهایی، میتوان نسلی آگاه، سالم و توانمند پرورش داد که نقش مؤثری در ساختن جهانی بهتر ایفا کنند. این مفهوم نیازمند همگرایی میان سیاستگذاران، شهرسازان، جامعهشناسان و خانوادههاست، امید است قزوین که هم اکنون با چالشهای متعددی در زمینه زیرساختهای مناسب برای کودکان مواجه است، در واقعیت به شهری دوستدار کودک تبدیل شود که کودکان هم آن را دوست داشته باشند.