قزوین، شهری بی‌بهره از حمل و نقل آنلاین(برخط)

بهزاد نصیری

دنیا کوچک شده است، آنقدر کوچک به اندازه یک دهکده‌. این سخنان را مارشال مک لوهان اندیشمند کانادایی در دهه ۶۰ میلادی بیان داشت. اشاره او نیز به گسترش فناوری ارتباطات از جمله تلویزیون، رادیو، تلفن و دیگر رسانه‌های ارتباطی بود که فاصله‌ی فیزیکی و جغرافیایی بین انسان‌ها را به شدت کاهش داده و سبب رد و بدل شدن سریع پیام‌ها از نقطه‌‌ای در جهان به نقطه‌ای دیگر می‌شد. با این وجود می‌توان یک پایه‌ی اساسی و مهم دیگر را برای تکمیل نظریه دهکده‌‌ی جهانی مک لوهان در نظر گرفت و آن هم گسترش روزافزون وسایل حمل و نقل در نقاط مختلف جهان می‌باشد. به واسطه‌ی وجود شبکه‌های عظیم هوایی، ریلی، جاده‌ای و دریایی امروزه بیش از هر زمان دیگری فاصله‌ی میان شهرها و کشورها کوتاه‌تر شده و مردم می‌توانند با آسودگی بیشتری زمان کمتری را صرف پیمودن مسافتی از محلی به محلی دیگر نمایند.

با این حال آنچه نگارنده را واداشت که یادداشتی در این باره به نگارش دربیاورد، وضعیت سخت‌افزاری و نرم‌افزاری شبکه‌ی حمل و نقلی استان قزوین است. در گذشته افراد برای تهیه بلیت هواپیما، قطار و اتوبوس می‌بایست به شکل حضوری به ترمینال، راه‌آهن و آژانس‌های مسافرتی مراجعه می‌کردند، با این حال امروزه با گسترش اینترنت نیاز به حضور مردم در بیرون از خانه برای انجام امور کمتر و کمتر شده و خدمات غیرحضوری سازمان‌ها، ادارات و نهادهای دولتی و خصوصی پیشرفت چشمگیری داشته است. از جمله خدماتی که سال‌هاست مردم می‌توانند از آن استفاده کنند خرید بلیت هواپیما، قطار و اتوبوس از سایت‌های اینترنتی است. این قابلیت به شهروندان این امکان را می‌دهد که با خیال آسوده و با اطمینان بلیت مسافرتی خود را تهیه کنند و دیگر زمان و هزینه‌ی زیادی را برای خرید بلیت به شکل حضوری صرف ننماید.

اما به راستی این قابلیت برای شهروندان قزوینی هم به شکل قابل قبولی در دسترس است؟ احتمالا شما نیز به هنگام مسافرت سری به سایت‌های اینترنتی خرید بلیت نظیر علی‌بابا زده‌اید تا دیگر نیاز نباشد برای مثال از بوئین‌زهرا و آوج به ترمینال یا راه‌آهن قزوین بیایید تا بدانید که آیا برای امروز اتوبوس یا قطاری از قزوین به کردستان حرکت می‌کند یا خیر. هنگامی که به سایت‌های خرید بلیت اینترنتی قطار و اتوبوس استان قزوین مراجعه می‌کنیم متاسفانه نتایج ناامید کننده‌ای را مشاهده می‌کنیم. در این سایت‌ها شما نمی‌توانید بلیت اتوبوس از قزوین به استان‌های همجوار نظیر گیلان، مازندران، همدان، کردستان، اراک، زنجان و بالعکس را پیدا کنید. اگر شخصی هم بخواهد به این استان‌ها سفر کند ناگزیر است که یا به شکل حضوری به پایانه مسافربری مراجعه کند تا از بودن یا نبودن اتوبوس اطلاع کسب کند و یا اینکه با متقبل شدن هزینه بیشتر بلیت شهر‌های دیگر را تهیه نماید و از ایستگاه شهر قزوین به عنوان ایستگاه بین‌راهی برای سوار یا پیاده شدن از اتوبوس استفاده نماید.

داستان آنجا تلخ‌تر می‌شود که بدانیم وضعیت تهیه بلیت قطار نیز بهتر از وضعیت تهیه بلیت اتوبوس برای قزوینی‌ها نیست. با توجه به نقشه‌ی خطوط ریلی کشور و قرار گرفتن قزوین در مسیر اتصالی شهرهای مشهد و تهران به رشت و تبریز انتظار می‌رفت مردم قزوین نیز از مواهب قطارهای این مسیر بهره‌مند شوند حال آنکه واقعیت به گونه‌ی دیگر است. در شرایط عادی مردم قزوین باید بتوانند با نرخ منصفانه‌ای بلیت‌ قطارهای مشهد و تهران به تبریز و رشت و بالعکس را خریداری نمایند ولی در واقعیت قزوینی‌ها مجبور هستند برای رفتن به رشت یا تبریز بلیت قطارهای تهران را خریداری کنند و یا اینکه برای رفتن به مشهد خودشان را به تهران برسانند و با پرداخت هزینه‌ی گزاف‌‌تر سفر خود را انجام دهند. به راستی چه منطق و انصافی پشت این نظام فروش بلیت است؟ وقتی که خطوط ریلی استان‌های دیگر به وسیله خطوط راه آهن استان قزوین به یکدیگر متصل می‌شوند ولی مردم قزوین برای استفاده از این محورهای مواصلاتی باید با پرداخت پول بیشتری بجای خرید بلیت استان خودشان به عنوان مبدا سفر، بلیت قطار دیگر استان‌ها را به عنوان مبدا و یا مقصد سفر برای رفتن به مسافرت انتخاب کنند؟

آنچه در این میان بسیار حائز اهمیت است این موضوع می‌باشد که مسئولین استانی به ضرورت‌های اقتصادی و صنعتی دنیای مدرن توجه بیشتری داشته باشند. مشخصا وجود بسترهای مهم ارتباطی نظیر حمل و نقل جاده‌ای و ریلی بین استان قزوین و دیگر استان‌های کشور می‌تواند سرمنشا توسعه در ابعاد گوناگون از جمله گردشگری استان شود. صنعتی که به واسطه‌ی آن درآمدهای سرشاری وارد استان شده و موجب رشد و پیشرفت‌ کیفیت زندگی، رفاه و درآمد مردم قزوین می‌گردد.