فرزند بیاورید تا مقروض شوید!

مدتهاست که کارشناسان جمعیت در کشورمان هشدار «پیر جمعیتی ایران» را داده و از دولتمردان خواسته‌اند که خانواده‌ها را مجاب به فرزندآوری کنند. آقایان مسئول هم مدام از این تریبون و آن تریبون از مردم می‌خواهند که با آینده‌نگری در مورد وضعیت کشور، اقدام به فرزندآوری کنند. اما واقعا با چه امیدی از مردم خواسته می‌شود تا بچه بیاورند؟

اما برای اینکه بدانیم مردم چرا حق دارند بچه نیاورند، لازم است به چند نکته اشاره کنیم:

این روزها وقتی از خیابان‌ها عبور می‌کنیم، کودکان بسیاری را می‌بینیم که با یک گونی بسیار بزرگتر از خودشان در حال جمع‌آوری ضایعات بوده و یا چرخ تافی‌های بزرگتر از خودشان را هول می‌دهند تا بتوانند در پایان روز، رقمی را به عنوان درآمد روزانه داشته و به خانواده خود در امرار معاش کمک کنند. وقتی یک کودک 8 یا 10 ساله در حال کارکردن است در حالی که باید مدرسه باشد و تحصیل کند، چطور می‌توان خانواده او را مجاب کرد که باز هم بچه بیاورند؟

شرایط اقتصادی این روزهای خانواده‌ها به حدی خراب است که از پس هزینه‌های روزمره خود هم برنمی‌آیند در حالی که در حال حاضر فقط هزینه‌های سونوگرافی و غربالگری یک نوزاد تا زمان تولد در کمترین میزان ممکن، حدود 20 میلیون تومان می‌شود (این رقم در شرایطی است که نوزاد و مادر سالم بوده و تولد بدون مشکل خاصی انجام شود). داستان‌های پس از تولد نوزاد هم که جای خود را دارد، خرید پوشک و پوشاک و احتمالا شیر خشک و تغذیه مناسب مادر برای شیردهی و غیره را هم باید به ارقام پیش از تولد اضافه کرد. اگر ارقام مذکور را با هم جمع کنیم، یک کودک تا هنگام یک سالگی در حداقل‌ترین حالت ممکن 50 میلیون تومان (به صورت حدودی) هزینه برای خانواده دارد.

با توجه به درآمدهای این روزهای مردم، کدام خانواده جرات دارد که یک بچه دیگر به بچه‌هایش اضافه کند؟ هزینه خوراک، اجاره بها، قسط، پول آب، برق و گاز، مدرسه و بقیه هزینه‌ها هم بجای خودش.

در این میان دولت با حاتم بخشی اعلام کرده که به خانواده‌هایی که بچه‌دار شوند وام می‌دهد. این طرح دولت نه تنها مشکلی از خانواده‌ها حل نمی‌کند بلکه آنها را گرفتارتر هم می‌کند. خانواده‌هایی که تا خرخره زیربار قسط و قرض فرو رفته‌اند، با گرفتن این وام، مقروض‌تر می‌شوند. از آن گذشته، اجرای این طرح بسیار خنده‌دار است، دولت می‌خواهد به مردم وام بدهد که آنها بچه‌دار شوند؟ در این صورت خانواده‌ها هم باید هزینه‌ی بچه‌داری را بدهند و هم اقساط وام فرزندآوری را. چرا که معمولا وام فرزندآوری، خرج فرزند نمی‌شود. خانواده‌ها آنقدر گرفتاری مالی دارند که مجبورند این وام را در جاهای دیگری هزینه کنند. نکته جالب‌تر اینکه این وام زمانی به شما تعلق می‌گیرد که فرزندتان به دنیا آمده باشد. در حالی که منطقا چنین تسهیلاتی می‌بایست قبل از به دنیا آمدن نوزاد در اختیار خانواده‌ها قرار گیرد.

هر چه هست، جمعیت ایران روبه پیری می‌رود و نیاز است که شرایط برای ازدواج جوانان و فرزندآوری مهیاتر شود اما از همان شب خواستگاری تا به دنیا آمدن نخستین فرزند، آنقدر هزینه‌ها زیاد است که جوانان حتی فکر ازدواج هم به سرشان نمی‌زند چه برسد به فرزندآوری. و واقعیت این است که سیاست‌های تشویقی دولت در این راه هم نتوانسته هیچ خانواده‌ای را مجاب به داشتن فرزند بیشتر کند و مردم همچنان ترجیح می‌دهند یک یا نهایتا دو بچه داشته باشند. آن هم از جیب خودشان نه مثلا با حمایت دولت.