عذاب وزوز گوش!
- شناسه خبر: 30788
- تاریخ و زمان ارسال: 1 اسفند 1402 ساعت 07:30
- بازدید :
ا. امیر دیوانی
بعضی امراض همانند پرفشاری خون، مرض قند، بیماری‌های عروقی، حساسیت (آلرژی)، نابسامانی‌های روانی چون افسردگی و غیره در ایجاد وزوز گوش اثر دارند.
وزوز گوش یک نابهنجاری متداول شنایی شمرده می‌شود که از دیرباز در آثار پزشکی پیشینیان در بابل، آشور، هند، مصر و یونان باستانی از آن یاد شده است. بین ۱۷-۶ درصد جمعیت جهان به آن مبتلا می‌شوند و این مشکل حداقل ۵ دقیقه به طول می‌انجامد در ۷-۳ درصد موارد وزوز گوش به اندازه‌ای است که فرد جهت رفع ناراحتی‌اش به پزشک رجوع می‌کند. هر چند تحمل وزوز گوش و اثرش به زندگی در افراد گوناگون یکسان نیست، ولی در ۵ درصد مردم این عارضه تاثیر عمده‌ای بر حیات می‌گذارد.
آیا وزوز گوش، مرض شایعی است؟
وزوز گوش صرفا یک علامت است. به طور مثال وقتی می‌گوییم کسی تب دارد باید بدانیم که تب یک مرض نیست بلکه نشانه‌ای می‌باشد علامتی از یک بیماری ساده مثل سرماخوردگی وخیم‌تر مانند مننژیت و چنانچه سرسری گرفته شود، امکان دارد مشکلات جدیدی برای فرد پدید آورد. این وظیفه‌ی پزشک است که هرگاه مریضی به او مراجعه کرد و دچار وزوز گوش بود، تشخیص دهد که این نشانه‌ای از یک مرض ساده است یا خطرناک. پس وزوز گوش یک نشان است، نه بیماری.
چه اتفاقی در گوشمان می‌افتد که این وزوز را احساس می‌کنیم؟
باید دانست که ساختمان گوش داخلی بشر درون استخوان گیجگاهی قرار دارد. سختی این استخوان، بعد از مینای دندان، مقام دوم را در بدن داراست. در کنار استخوان یاد شده غشایی واقع گشته که احشای داخلی را عایق‌بندی می‌کند. این قضیه می‌نمایاند که خلقت گوش بدان‌گونه است که اعضای حساس باید در محیطی ایمن قرار داشته باشند تا هیچ نوع ضربه و اختلالی در عملکردشان پدیدار نگردد. پس در صورتی که هر عاملی (به مثابه ضربه‌ی تروما یا داروها) عایق پیرامون ساختمان داخلی گوش را دچار خدشه و آسیب کند، چه بسا در گوش، صدا تولید نماید.
این صداها به واقع صدای وزوز است با اینکه صداهای دیگری نیز پدید می‌آید؟
نه، این چنین نیست که تنها صدای وزوز باشد. شمار زیادی از مریض‌ها به هنگام رجوع به پزشک، خودشان خیلی خوب می‌توانند این صدا را برای او توضیح دهند. برخی می‌گویند. به صدای ترانس لامپ مهتابی شباهت دارد و پاره‌ای دیگر صدای آرام موتور یخچال یا دیگ زودپز را مثال می‌آورند و جالب است بدانید از طریق مثال‌هایی که بیماران می‌زنند می‌توان حتی محدوده‌ی تواتری (فرکانسی) وزوز را در ذهن تصور کرد و امکان دارد تا حدودی یاری دهد که محل مشکل را در گوش بیمار تشخیص داد که آیا در داخل حلزون است یا در سایر نقاط گوش.
علت چیست؟
گوش، سازمانی است که گیرنده‌اش در محیطی واقع شده که همان مجرا (کانال) گوش خارجی، گوش میانی، پرده‌ی گوش و استخوان‌های ریز گوش است. لیکن بخشی که این صدا را تفسیر می‌کند، در مغز قرار دارد و بین این عضو و گوش، عصب شنوایی به منزله‌ی پل ارتباطی واقع شده است. این عصب از گوش خارجی به گوش میانی و از سمت حلزون به سوی مغز امتداد دارد و به همین ترتیب اگر در هر کجای این سازواره (سیستم) از گوش خارجی تا سطوح عالی مغز مشکلی به وجود آید، احتمال دارد عامل وزوز باشد مثلا وقتی جرم گوش در گوش خارجی تجمع یابد، ممکن است عامل وزوز گردد. در گوش میانی عواملی چونان سفتی استخوانچه‌ها و چسبندگی میانشان موجب ایجاد وزوز شود. بعضی از مسمومیت‌های دارویی توسط برخی از داروها که برای گوش سمی‌اند، مثل «سالسیلات‌ها» (NSAIDS) ایبوپروفن، ایندومتاسین، فنیل بوتازون و…) آمینو گلیکوزیدها، فلزات سنگین همانند ارسنیک، و تعدادی از داروهای ضدافسردگی (آمی تریپتیلن، آموکسیاپین، دزپیرامین، دوکسپین، ایمی‌پرامین، نورتریپتیلین، تری‌میپرامین، پروتریپتلین و ترازوون) قادرند از طریق حلزون و عصب زوج هشتم مغزی سبب وزوز گوش گردند، در مسیر عصب شنوایی هم عواملی چون توده‌ها
(تومورها)ی عصب بسیار اهمیت دارند. برخی از وزوزهای گوش با افزایش سن به وجود می‌آید چون دیواره عروق سفت شده و در نتیجه عروقی که حلزون گوش را تغذیه می‌کند مسدود یا تنگ شده و باعث کم‌خونی در بخشی از حلزون می‌گردد که خود عامل ایجاد وزوز گوش است. مجموعه‌ای از اختلالات عروقی نیز وجود دارند که عامل وزوز گوش محسوب می‌شوند. به عنوان مثال وقتی بسیار سرش را پایین می‌آورد یا در حالت درازکش قرار می‌گیرد، فشار وریدی ناحیه‌ی جمجمه افزایش می‌یابد و بالا رفتن این فشار وریدی توام با نازک شدن یا وجود نداشتن دیواره نازک استخوانی که بین شریان‌های مغز وجود دارد، سبب می‌گردد صدای ضربان با نبض به حلزون منتقل شده و صداهای داخلی را در گوش ایجاد کند. اما کلا بیش‌ترین علت پیدایش وزوز گوش، آلودگی‌های صوتی در محیط‌های صنعتی و محیط زندگی است.
آیا امراض زمینه‌ای نیز در ابتلا به وزوز گوش موثرند؟
پاره‌ای امراض همانند پرفشاری خون، مرض قند، بیماری‌های عروقی حساسیت (آلرژی)، مشکلات روحی و روانی مثل افسردگی شده و… در این زمینه اثربخش‌‌اند. مجموعه‌ای از عوامل نیز موجب بدتر شدن وزوز گوش می‌گردند؛ همچون استعمال دخانیات، باده‌نوشی و قرارگیری در معرض اصوات بلند.
در چه صورتی به درمان احتیاج دارد؟
پرسش‌هایی که می‌توان از بیمار به عمل آورد؟ آیا این صدا، تمرکز شما را به هم می‌زند؟ آیا مانع خوابتان می‌شود؟ آیا در شنوایی شما اختلال ایجاد می‌کنند؟ چنانچه جواب این سه سوال «بله» باشد می‌شود فهمید که وزوز شدید و آزارنده است؟ وزوز گوش گاه شدت زیادی دارد و موجب آشفتگی و پریشانی انسان شده و زندگی طبیعی‌اش را مختل می‌گرداند لیکن اگر وزوز بیمار با یک صدای دیگر چون صدای رادیو یا تلویزیون، دیگر شنیده نمی‌شود و نیمه‌شب هم بر اثر وزوز گوش بیدار نمی‌شود، یعنی اینکه آزار دهنده نیست و خفیف است.
آیا برای وزوز گوش درمانی هست؟
یکی از راه‌های درمانی استفاده از داروهاست. البته با تجویز داروها، صدای وزوز از بین نمی‌رود، بلکه برتابی بیمار را زیاد کرده یا وی را نسبت به صدا بی‌تفاوت می‌کنیم.
اینها معمولا داروهای آرام بخش‌اند لکن در هر صورت نخست باید علت و عامل وزوز گوش را تشخیص داد تا بتوان مشکل را به شکل ریشه‌ای درمان کرد.
اگر وزوز گوش دارید…
ـ آرام باشید و به وزوز نیندیشید. یادتان باشد که هر چه بیشتر به این مشکل فکر کنید، طنین صدا را در گوش خودتان فزون‌تر خواهید شنید.
ـ برای مهار وزوز گوش باید توجه کنید که چه فعالیت‌هایی در طول روز شما را از دقت به صدای گوشتان باز می‌دارد.
ـ ممکن است وزوز گوش با تحریک‌پذیری، خشم، اضطراب و افسردگی شدت یابد. از این رو، بر اعصابتان مسلط باشید و بدانید که مشکلتان با خونسردی و آرامش کمتر می‌گردد.
ـ از قرار گرفتن در معرض اصوات بلند بپرهیزید.
ـ میزان فشار خون خویش را مرتبا اندازه‌گیری کنید و در صورت وجود مشکل به پزشک رجوع نمایید.
ـ سیگار نکشید، کمتر نمک بخورید و در مصرف چای و قهوه و نوشابه‌های گازدار افراط نکنید.
منبع:
1ـ سلامتیران
2ـ روزنامه اطلاعات، مورخ 88/03/28
