عدالت جنسیتی در تنگنای جامعه

«حسن قدیری» در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: عدالت جنسیتی به این معنا است که هر شخصی بنا بر جنسیت (زن یا مرد بودن) باید به منابعی در جامعه دسترسی پیدا کند که جزو حقوق شهروندی آن محسوب می‌شود و برقراری این نوع عدالت در جامعه می‌تواند کشور را به سمت پیشرفت و توسعه سوق دهد. همانطور که رمز موفقیت کشورهای توسعه یافته در تاکید آنها بر برقراری عدالت جنسیتی در جامعه است.

وی ادامه داد: اگر نگاهی گذرا یا تاریخی به وضعیت عدالت جنسیتی در جامعه خود داشته باشیم، دسترسی به منابع آموزشی، ورزشی، تفریحی و امکانات نسبت به دوره‌های گذشته تغییر کرده اما باز هم این وضعیت ایده‌آل و مطلوب نیست.

قدیری با بیان اینکه مناطق جغرافیایی در گسترش بی‌عدالتی جنسیتی بسیار تاثیرگذار هستند، تصریح کرد: زنانی که در مناطقی دورتر از پایتخت زندگی می‌کنند، مورد بی‌عدالتی مضاعفی قرار می‌گیرند، به عنوان مثال بانوان مرزنشین یا زنانی که در مناطق روستایی زندگی می‌کنند، نسبت به مردان از بی‌عدالتی بیشتری رنج می‌برند و به لحاظ عینی و ذهنی متاسفانه این واقعیت وجود دارد که زنان نسبت به مردان در دسترسی به منابع آموزشی، بهداشتی و اشتغال وضعیت نامناسب‌تری دارند.

به گفته این استاد دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، بی‌عدالتی جنسیتی تنها در سطح کلان جامعه قرار ندارد بلکه مصداق بی‌عدالتی جنسیتی در سطح خرد، مربوط به خانواده‌ها نیز هست. زنان در برخی از خانواده‌های خود نیز با توجه به میزان دسترسی آنها به منابع قدرت و ثروت نسبت به مردان در وضعیت بی‌عدالتی قرار می‌گیرند.

وی افزود: خانواده‌ها می‌توانند به چند طریق در بهبود وضعیت عدالت جنسیتی کمک کننده باشند، از جمله اینکه والدین باید عدالت را در بین فرزندان دختر و پسر خود رعایت کنند. اگر دختری در خانواده‌ای جامعه‌پذیر شود که مورد بی‌عدالتی جنسیتی قرار گیرد از همان کودکی به همین شکل آموزش می‌بیند و این موضوع می‌تواند آینده این فرد را تحت تاثیر قرار دهد.

قدیری در خصوص تفاوت مفاهیم برابری، اختلاف و عدالت جنسیتی، اظهار کرد: برابری جنسیتی به معنای یکسان دانستن زن و مرد، فارغ از جنسیت است اما عدالت جنسیتی به معنای برخورداری افراد از امکانات و منابع با توجه به شایستگی، توانایی و استعدادهای آنهاست و امر مهم در این میان برقراری عدالت جنسیتی است، همچنین مفهوم سوم یعنی اختلاف جنستی نیز نزدیک به نابرابری جنسیتی می‌باشد که به مسایل جسمانی و بیولوژیکی انسان‌ها مربوط می‌شود، در حالی که عدالت جنسیتی واژه‌ای جامعه شناخته‌تر نسبت به اختلاف جنسیتی است.

این استاد دانشگاه در خصوص وظایف دولت چهاردهم برای برقراری عدالت جنسیتی در جامعه امروز، گفت: دولت در سطح کلان می‌تواند با توسعه مکان‌های آموزشی، به ویژه در مناطق روستایی و کوچک‌تر به برقراری عدالت جنسیتی کمک کند و همچنین در حوزه بهداشت نیز باید در این مناطق امکانات بیشتری را گسترش دهد تا زنان با آگاهی بیشتری در حوزه فرهنگ و بهداشت حضور فعال‌تری در سطح جامعه داشته باشند. دولت همچنین در حوزه اشتغال، گسترش و توسعه کارگاه‌های کوچک در مناطق روستایی و مرزی هم می‌تواند به فرصت شغلی زنان و حضور آنان در سطح جامعه اقدامات قابل توجه‌تری ارایه دهد.

این جامعه‌شناس خاطرنشان کرد: باید از نگاه افراط و تفریط در خصوص مشارکت اجتماعی زنان در جامعه دوری کرد، زنان باید در کنار مردان به عنوان نیمی از شهروندان جامعه حضور فعالی داشته باشند چرا که اگر زنان در خانه بمانند، ۵۰ درصد از شهروندان جامعه از حضور در فعالیت‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جامعه محروم می‌شوند و همچنین نیمی از منابع قدرت در رسیدن به توسعه و پیشرفت کشور از بین می‌رود، این در حالی است که می‌شود از ظرفیت زنان در توسعه کشور بهره‌مند شد و اگر این نگاه وجود نداشته باشد، دچار مشکلات متعددی خواهیم شد.