«عارف قزوینی» نخستین کسی بود که میهن‌پرستی را وارد موسیقی کرد

به گزارش ولایت، این نشست تحلیلی با حضور سعید بیابانکی، ناصر فیض، علی داوودی، محمود حبیبی کسبی و فریبا یوسفی برگزار شد تا آثار و اشعار این شاعر ملی مورد واکاوی قرار بگیرد.
به گزارش ولایت، در این برنامه که در سالن سلمان هراتی برگزار شد، سعید بیابانکی اشاره‌ای به برگزاری نشست «ساعت نقد» که به نقد و بررسی کتاب‌های ‌شعر اختصاص دارد، به عنوان یکی از اتفاقات مهم حوزه شعر کرد و گفت: سیدحسن حسینی در کتاب «براده‌ها» می‌گوید شاعر و نویسنده‌ای که ارتباطش با منتقد قطع شود مثل هواپیمایی است که ارتباطی با برج مراقبت ندارد؛ چرا که نقد به شاعر، میدان پرواز می‌دهد و به او نشان می‌دهد که در کجا باید اوج بگیرد و کجا اوج نگیرد، در کجا موفق است و در کجا موفق نیست.
وی در ادامه از عارف قزوینی شاعر، آهنگساز، ترانه‌سرا و تصنیف‌ساز مشهور ایرانی یاد کرد که 2 بهمن 1312 رخ در نقاب خاک کشید و در جوار آرامگاه ابوعلی سینا به خاک سپرده شد.
بیابانکی درباره عارف قزوینی گفت: یکی از چیزهایی که طی سال‌های مختلف و از انقلاب مشروطه در شعر ما جان گرفته است، مفهومی به نام وطن، میهن و میهن دوستی است و به گواه تاریخ، عارف قزوینی اولین کسی است که این مفهوم را وارد موسیقی کرده است. شفیعی کدکنی در جایی درباره عارف قزوینی می‌گوید که وی نقطه عطف موسیقی ایران است، چرا که پس از قزوینی، موسیقی چه به لحاظ کلام و چه به لحاظ آهنگ‌سازی و نوازندگی و خوانندگی دچار تحول می‌شود.
وی یادآور شد: عارف قزوینی به گواه تاریخ به چند هنر آراسته بوده؛ یعنی هم شاعر بوده، هم تصنیف‌ساز بوده، هم آهنگ‌ساز بوده و هم صدای خوشی داشته که در موسیقی به چنین فردی خنیاگر گفته می‌شود.
ـ آثار عارف قزوینی نقطه اوج موسیقی آوازی ایران
بیابانکی با اشاره به اینکه نخستین خنیاگری که ادبیات فارسی به خود دیده، رودکی بوده و عارف قزوینی هم از چنین جایگاهی برخوردار است، اظهار کرد: اگر به دیوان عارف قزوینی نگاه کنید، شعرهای او را در حد متوسط می‌بینید و او را شاعر متوسطی می‌شناسید، اما وقتی وی به عرصه تصنیف‌سرایی و خوانندگی می‌پردازد، متوجه تفاوت او می‌شویم؛ چراکه موسیقی شعر را جادو می‌کند و گویا شعر در موسیقی لباس دیگری بر تن دارد و به همین دلیل هم مخاطبش گسترده‌تر است.
وی خاطر نشان کرد: عارف قزوینی آثار شاخصی خلق کرده و چند تصنیف او خیلی شهرت دارد و از دوره ناصرالدین شاه قاجار که صدسال گذشته، هنوز زمزمه می‌شود و سینه به سینه به افراد انتقال پیدا کرده که یکی از آن‌ها «از خون جوانان وطن لاله دمیده» است که در سوگ شهدای مشروطه سروده شد. آثار عارف قزوینی نقطه اوج در موسیقی آوازی ایران محسوب می‌شود.
عارف قزوینی در اماکن عمومی خوانده بود و با دعوت به دربار به این جایگاه می‌رسد که ملا و آوازخوان هم بود و وقتی به او می‌گویند لباس درباری بپوشد، از شرایط بدش می‌آید و تهران را ترک می‌کند. همه شرایط موجود در آن زمان از عارف قزوینی شخصیتی می‌سازد که در دربار بوده، اما زبان توده مردم است، آن هم مردمی که در آستانه انقلاب هستند. او هنرمندی است که تصنیف انقلابی می‌خواند و قالب هنرمندی را در بحث محتوایی انقلاب می‌آورد. از جمله مسائلی که در آن دوره بسیار مطرح است می‌توان به آزادی، حقوق زنان، حقوق کودکان و وطن که در آثار عارف قزوینی نیز نمود دارد، اشاره کرد که در قالب تصنیف اجرا شده و به یادگار مانده است. اقتضای زمانه ایجاب می‌کند که هنرمندان مخصوص آن معرفی شوند و عارف قزوینی توانست موقعیت را درک کند و هنرمند زمانه خود باشد.