صادرات قزوین؛ در آرزوی میلیارد دلاری شدن

ولایت فرصت‌ها و چالش‌های توسعه صادرات استان را بررسی می‌کند؛

درباره مزایای صادرات بر اساس گفته‌های اقتصاددانان باید گفت که رونق اقتصادی از مهم‌ترین اثرات آن است. ایجاد فرصت‌های جدید شغلی و درآمد مالیاتی از دیگر مزایای صادرات است و اما می‌توان از افزایش نقدینگی به‌عنوان مهم‌ترین فایده صادرات برای شخص صادرکننده نام برد. در استانی مانند قزوین که ظرفیت‌های مطلوبی در بخش‌های مختلف صنعتی، معدنی و کشاورزی دارد، نیاز است تا تولیدکننده‌ها به فکر صادر کردن محصولات خود باشند. استان قزوین در حوزه تولید محصولات کشاورزی، باغی و دامی و همچنین در تولید محصولات صنعتی از جمله قطعات خودرو و مواد شوینده جزو قطب‌های مهم کشور است و البته در حوزه صادرات برخی محصولات هم پیشرو است. با این حال صادرات 500 میلیون دلار در سال بسیار دور از ظرفیت‌های اقتصادی استان است و اگر ریل‌گذاری درستی برای صادرات استان صورت گیرد، این صادرات در کوتاه‌مدت می‌تواند به 5/1 تا 2 میلیارد دلار در سال هم برسد. با توجه به 29 مهرماه به عنوان روز صادرات نگاهی به وضعیت صادرات استان، چالش‌ها و فرصت‌های این حوزه انداخته‌ایم.

آرش صالحی

¢ رشد 49 درصدی صادرات استان قزوین

مدیرکل گمرک استان در گفت‌وگو با خبرنگار ولایت درباره وضعیت مبادلات حوزه تجارت خارجی استان قزوین در سال 1401، اظهار داشت: در 6 ماهه نخست سال جاری 346 میلیون دلار کالا و محصولات مختلف از استان قزوین به خارج از کشور صادر شده که این میزان صادرات در نسبت به مدت مشابه سال قبل 49 درصد رشد کرده است.

رضا نیک‌روش اضافه کرد: همچنین در مجموع 483 هزار تن کالا در نیمه نخست امسال صادر کردیم که میزان صادرات ما از نظر وزنی نسبت به نیمه ابتدایی سال قبل 28 درصد افزایش داشته است. همچنین در 6 ماه اول امسال 10 هزار و 702 فقره اظهارنامه صادراتی از سوی صادرکنندگان استان قزوین به گمرک ارائه شده که تعداد این اظهارنامه‌ها در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 15 درصد بیشتر شده است.

وی درباره عمده کالاها و محصولات صادراتی استان قزوین در سال 1401 گفت: میلگرد آجدار، مفتول مسی، روغن‌های نفتی، مواد شست‌وشو و پاک‌کننده و ورق‌های فولادی سرد عمده محصولات صادرشده از استان در نیمه نخست امسال بودند.

¢ عراق؛ مقصد 33 درصد کالاهای صادراتی استان

نیک‌روش با بیان اینکه استان قزوین به 59 کشور جهان محصول صادر می‌کند، افزود: عراق، ترکیه، افغانستان، پاکستان و امارات 5 مقصد اصلی صادرات کالاها و محصولات استان قزوین در سال 1401 به حساب می‌آیند که در این میان 33 درصد از محصولات ما به عراق صادر شده و این کشور بزرگ‌ترین مقصد صادراتی کالاهای استان محسوب می‌شود.

وی ادامه داد: همچنین 23 درصد از محصولات ما به ترکیه، 11 درصد به افغانستان، 5 درصد به پاکستان و 4 درصد هم به امارات متحده عربی صادر می‌شود که همه این کشورها جزو همسایگان ما هستند.

¢ تزار تجاری قزوین منفی شد

مدیرکل گمرک استان همچنین از جهش درآمدهای گمرکی استان در 6 ماه نخست سال جاری خبر داد و گفت: درآمد گمرکی استان قزوین در نیمه نخست سال 1401 به 758 میلیارد و 200 میلیون تومان رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 200 درصد رشد کرده است.

نیک‌روش اضافه کرد: بخشی از این رشد درآمد ناشی از افزایش حدود 50 درصدی صادرات استان قزوین بوده و بخش دیگر هم به خاطر واقعی‌تر شدن اظهارنامه‌های صادراتی و وارداتی بوده است. در ضمن افزایش سرعت تخلیه کالاهای رسوب‌کرده در گمرک استان قزوین هم به افزایش درآمدهای گمرکی استان کمک کرده است.

وی با مقایسه صادرات و واردات استان قزوین در 6 ماهه نخست امسال ادامه داد: با توجه به اینکه مجموع صادرات کالا از استان قزوین 346 میلیون دلار و میزان واردات 424 میلیون دلار بوده، بنابراین تزار تجاری استان قزوین همچنان منفی باقی مانده؛ چرا که میزان واردات 78 میلیون دلار بیشتر از صادرات است.

¢ هدف‌گذاری 800 میلیون دلاری برای صادرات استان

همچنین استاندار قزوین در گفت‌وگو با خبرنگار ولایت ارزش صادرات هدف‌گذاری‌شده در سال 1401 را 800 میلیون دلار بیان کرد و گفت: با توجه به لزوم تحقق رشد 4/8  درصدی اقتصاد استان میزان صادرات در سال جاری را 800 میلیون دلار هدف‌گذاری کردیم.

محمدمهدی اعلایی همچنین به راه‌اندازی نخستین دفتر کارگزاری صندوق ضمانت صادرات ایران در استان قزوین اشاره کرد و افزود: با داشتن بیش از 3 هزار واحد تولیدی و تولیدات راهبردی در حوزه کشاورزی قزوین می‌تواند بهترین استان برای اجرای طرح‌های پایلوت صادراتی باشد و راه‌اندازی دفتر کارگزاری صندوق ضمانت صادرات در قزوین آمادگی ما در این حوزه را نشان می‌دهد.

¢ صادرات قزوین باید یک میلیارد دلاری شود

اعلایی با بیان اینکه میزان صادرات استان قزوین هنوز به مرز یک میلیارد دلار نرسیده است، گفت: برای تحقق این هدف باید موانع تولید و صادرات همزمان برداشته شوند و برای مانع‌زدایی در حوزه صادرات به نظرات کارشناسی و تخصصی بخش خصوصی و اتاق بازرگانی نیاز داریم که باید مشارکت خود را با دولت برای گره‌گشایی از صادرات بیشتر کنند. مسئولان دستگاه‌های اقتصادی و همچنین فعالان بخش خصوصی باید دست به دست هم بدهند که صادرات استان قزوین در سال به یک میلیارد دلار برسد.

وی با اشاره به اثر بالای ارز ترجیحی در صادرات بسیاری از محصولات کشور در سال‌های اخیر ادامه داد: صادرات با کالایی که با انواع یارانه‌ها تولید شده، کمک چندانی به توسعه اقتصادی نمی‌کند و باید یاد بگیریم که محصولات خود را بدون اتکا به یارانه دارای قیمت و کیفیت رقابت‌پذیر کنیم و اگر به این نقطه رسیدیم، یک جهش اقتصادی بزرگ در کشور رخ می‌دهد.

¢ لزوم فعال شدن نمایندگی وزارت خارجه در حوزه صادرات

استاندار قزوین با اشاره به فراموش شدن برخی تفاهم‌نامه‌های صادراتی در استان قزوین گفت: تفاهم‌نامه مربوط به توسعه صادرات در استان قزوین باید در مسیر اجرا قرار بگیرند و همچنین تفاهم‌نامه‌های جدیدی هم برای توسعه صادرات به ویژه با کشورهایی که هدف صادراتی ما هستند، امضا شود.

وی با بیان اینکه نمایندگی وزارت خارجه در استان قزوین باید در حوزه صادرات فعال‌ شود، اضافه کرد: دفتر نمایندگی وزارت خارجه باید برای افزایش صادرات ما به کشورهای هدف و همچنین افزایش روابط تجاری ما با کشورهای خارجی تحرک و فعالیت خود را افزایش دهد.

اعلایی با تاکید بر اهمیت حضور هیات‌های تجاری و سرمایه‌گذاری استان قزوین ادامه داد: دستگاه‌های متولی و اتاق بازرگانی زمینه سفر این هیات‌ها به استان و همچنین زمینه سفر فعالان اقتصادی به کشورهای مقصد صادراتی را مهیا کنند. چرا که این رفت‌ و آمدها موجب افزایش صادرات، تقویت روابط اقتصادی و جذب سرمایه‌گذاران خارجی می‌شود.

¢ افزایش 60 درصدی ارزش کالاهای صادراتی استان قزوین

از سوی دیگر، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان هم در گفت‌وگو با خبرنگار ولایت، قزوین را یکی از 5 قطب صنعت و تولید در کشور برشمرد و گفت: در حال حاضر عمده صادرات به 2 کشور افغانستان و عراق انجام می‌شود و به همین خاطر راهبرد ما این است که دروازه‌های صادراتی منطقه اوراسیا را به روی صادرکنندگان قزوینی بگشاییم.

مهدی بخشنده از افزایش 60 درصدی ارزش کالاهای صادراتی استان قزوین در بازارهای هدف خبر داد و افزود: در صادرات محصولاتی مانند مواد شوینده، شیشه و قطعات صنعتی به کشورهای منطقه پیش‌رو هستیم و رصد ما نشان می‌دهد که میزان مصرف محصولات صادراتی ما در کشورهایی مثل عراق روبه افزایش است.

وی ادامه داد: هدف جدید صادراتی ما کشور صربستان است و ما می‌توانیم محصولات پلاستیکی، فولادی، مواد شوینده و مواد غذایی تولیدشده در استان قزوین را به این کشور صادر کنیم و از طریق این کشور به بازارهای شرق اروپا دست یابیم. به شرطی که موانع ما برای مبادلات بانکی و گمرکی برطرف شود و به صورت دقیق بدانیم که چه محصولی را باید به کشور صادر کنیم.

¢ تعهدات ارزی مانع یک میلیاردی شدن صادرات قزوین شد

اما رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان قزوین درباره موانع تحقق صادرات یک میلیارد دلاری در استان گفت: هم صادرکنندگان بسیار توانمندی وجود دارد و هم واحدهای تولیدی شاخصی داریم که محصولات آنها بازارهای جهانی دارد و در صورت حمایت جدی و رفع برخی موانع به ویژه در حوزه تعهدات ارزی می‌توانیم صادرات بیش از یک میلیارد دلاری را محقق کنیم.

مهدی عبدیان افزود: البته باید در سال‌های گذشته هم در استان به صادرات یک میلیارد دلاری می‌رسیدیم؛ اما مشکلی که بانک مرکزی با عنوان تعهدات ارزی ایجاد کرد، بزرگ‌ترین مانع در این راه بود.

وی ادامه داد: بانک مرکزی با تعهدات ارزی به زعم خود قصد داشت از خروج ارز جلوگیری کند، اما این هدف محقق نشد و در حالی که قرار بود با تعهد ارزی بتوانیم ارز را به کشور بازگردانیم و از خروج ارز جلوگیری شود، اما این اتفاق نیفتاد و ایرانیان زیادی در سال گذشته در خارج از کشور سرمایه‌گذاری کردند و شاهد خروج  ارز بیشتری بودیم که نشان می‌دهد این رویکرد ایراد دارد.

عبدیان یادآور شد: اگر موضوع تعهدات ارزی حل شود و دولت حمایت لازم را صورت دهد در استان قزوین می‌توانیم تا یک میلیارد و 500 میلیون دلار صادرات را محقق کنیم.

¢ ضرورت بهره‌گیری از دانش‌بنیان‌ها برای تنوع بخشیدن به بازار صادرات

نایب‌رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی قزوین درباره راهکارهای توسعه صادرات گفت: در مجوزها باید مقامات دولتی و بانک مرکزی را مجاب کنیم شرایط بهتری را برای ما رقم بزنند تا صادرات بیشتر شود. در ضمن با استفاده از شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانیم کالاهای جدید، باکیفیت‌تر و مطابق سلیقه مشتریان خارجی تولید کرده و به بازار صادراتی رونق و تنوع ببخشیم.

عبدیان اضافه کرد: امروز می‌بینیم کالاهای جدیدی وارد بازار شده و شرکت‌های دانش بنیان توانسته‌اند محصولات جدیدی که بازارپسند است، تولیدکنند که می‌توانند صادرات خوبی داشته باشد و اگر مشکل تعهدات ارزی حل شود و بتوانیم صادرات بیشتری داشته باشیم، اوضاع اقتصادی بهتر شده و ارز بیشتری وارد کشور شده و تورم کاهش می‌یابد.

¢ لزوم تولید و صادرات کالاهای مورد نیاز کشورهای همسایه

با این همه به نظر می‌رسد آنچه که در حوزه گسترش صادرات استان قزوین به آن، بی‌توجهی شده، نسبت تولید به صادرات محصولاتی است که در کشورهای همسایه تقاضا برای آنها زیاد است. البته در این حوزه باید کیفیت کالاهای مورد نیاز همسایگان ما به قدری بالا باشد تا بتواند رقبای اروپایی و آسیایی را از میدان به در کند. ضمن اینکه کیفیت بالای محصولات صادراتی می‌تواند موجب ماندگار شدن بازارهای صادراتی برای صادرکنندگان قزوینی شود.