شوخی با مالیات را پایان دهیم

 وحید حاج‌سعیدی

این روزها در اقتصاد مملکت ما اعداد و ارقامی شنیده و جابجا می‌شوند که با ماشین حساب ما «معمولی‌ها» چندان همخوانی ندارند و در مخلیه اقتصادی و حتی غیراقتصادی ما نمی‌گنجند! به عنوان مثال این هفته قیمت خودروی «BMw سری 730li7 مدل individual vip2018 » در بازار ۳ میلیارد تومان کاهش یافت و به رقم ۱۸ میلیارد تومان رسید. سه میلیارد تومان تقریبا معادل حقوق سی سال یک معلم است. به عبارت دیگر دو سه هفته دیگر که با تلاش دوستان مافیا، قیمت این خودرو به قبل بازگردد، عده‌ای بدون اینکه حتی از جایشان تکان بخورند و نگرانی بابت این کاهش عظمی داشته باشند، به اندازه درآمد سی سال یک معلم به سرمایه‌شان افزوده می‌شود!

در چنین شرایطی ما واقعا دچار یک پارادوکس اقتصادی می‌شویم که آیا واقعا پول بی‌ارزش شده است یا ارزش همه چیز با پول سنجیده می‌شود و پول به قول زیمل هدف شده است؟!

زیمل ـ دانشمند نابغه آلمانی در سال 1900 ـ در کتاب سترگ فلسفه پول می‌گوید: پول خالص‌ترین ابزاری است که خودش به هدف تبدیل شده است!

اینکه اقتصاد در همه جای دنیا فراز و فرودهایی دارد و یکی از پیچیده‌ترین مقولات جوامع امروزی است، یک واقعیت اجتماعی است ولی پذیرش اینکه در سایر بلاد هم عده‌ای در یک شب بدون اینکه یک تحول اقتصادی یا جنگی رخ داده باشد به اندازه درآمد سی سال جمعی دیگر به دارایی‌هایشان افزوده شود، کمی دشوار و دور از ذهن است. این موارد عمدتا در سرزمینی رخ می‌دهند که مالیات کارمندانش قبل از پرداخت حقوق، اخذ می‌شود ولی برخی کسبه مثل طلا فروشان یا مالیات نمی‌دهند یا میزان مالیاتشان چیزی در حد شوخی است. مطابق با آمار ارائه شده از سوی سخنگوی سازمان مالیاتی، میزان درآمد بیش از ۳۰ درصد از اعضای صنف طلا و جواهر در سال ۱۴۰۱ به قدری پایین تشخیص داده شده که هیچ‌گونه مالیاتی نپرداخته‌اند و رقم پرداختی ۷۰ درصد از اعضای صنف طلا و جواهر کشور هم کمتر از ۱۵ میلیون تومان بوده است.

وقتی مالیات اخذ شده از خانه‌های لوکس به اندازه قیمت یک خانه معمولی در تهران است، شنیدن ارقام نجومی قیمت خانه و خودرو و ملک حتی در شهرهای کوچک دور از ذهن نیست.

در چنین شرایطی یکی از اصلی‌ترین راهبردها در جلوگیری از تورم و افزایش افسارگسیخته قیمت‌ها، اصلاح نظام بودجه‌ریزی کشور و بودجه‌ریزی عملیاتی است. به شرطی که اصلاح بودجه عمومی دولت به گونه‌ای باشد که 70 تا 80 درصد بودجه از منابع مالیاتی تامین شود و گره زدن بودجه به نفت به حداقل برسد.

بی‌هیچ تردید شوخی با مالیات تبعات زیانباری به بدنه اقتصاد وارد می‌سازد که جبران آن در مواقعی حتی با صرف هزینه و زمان فراوان نیز میسر نیست. هر چند اقدامات گسترده‌ای برای اخذ مالیات واقعی در کشور آغاز شده است ولی تا رسیدن به دریافت مالیات آرمانی و اصولی فاصله زیادی داریم و تا زمانی که نتوانیم از صاحبان خانه و خودروهای لوکس مالیات بستانیم و یا طلا فروش از ما بخواهد مبلغ طلای خریداری شده را کارت به کارت کنیم تا در سال 15 میلیون تومان مالیات بدهد یا مثل آن هشت هزار طلا فروش اصلا مالیات ندهد، اصلاح ساختار اقتصادی کشور در عمل ممکن نیست. شوخی با مالیات را پایان دهیم.