شهر هوشمند، زندگی هوشمند، مردم هوشمند

شهر هوشمند، آینده است. این یعنی هوشمندسازی شهرها به‌عنوان یکی از جنبه‌های کلیدی توسعه مدرن، اهمیت بسیاری دارد و با پیشرفت فناوری‌ها و نوآوری‌های جذاب، این مفهوم به هدف اصلی جوامع جهانی تبدیل شده است.

هوشمندسازی شهرها با استفاده هوشمندانه از تکنولوژی‌ها، بهبود کیفیت زندگی شهروندان، مدیریت پایدار منابع، ایجاد امنیت، تسهیل ارتباطات و تعامل موثرتر با شهروندان را ممکن می‌سازد‌؛ برای مشکلات امروز شهرها مانند حمل‌ونقل عمومی، ترافیک، مصرف انرژی، محیط‌زیست و فرصت‌های شغلی راهکارهای نوین خواهد داشت.

همچنین هوشمندسازی شهرها تعامل مطلوب میان ادارات و شهروندان را فراهم می‌کند و علم و تکنولوژی را به نحوی متفاوت و شگرف جلو خواهد برد.

هوشمندسازی شهرها افزون بر بهبود مدیریت شهر؛ به‌عنوان یک هدف جهانی برای حل چالش‌های اقتصادی، محیط‌زیستی و اجتماعی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

در واقع هدف اصلی هوشمندسازی شهرها، ارتقاء ارتباطات و تعاملات بین عوامل شهری، استفاده بهینه از منابع و ارتقاء کیفیت زندگی و امنیت شهری است.

شهر هوشمند پایدار یک فضای شهری نوآورانه است که با استفاده از ICT و سایر ابزارها سعی بر افزایش کیفیت زندگی و بهبود خدمات شهری دارد و در کنار برآورده کردن این اهداف، باید منطبق با نیاز نسل‌های فعلی و آینده در جنبه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و فرهنگی باشد.

شهر هوشمند از فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز به عنوان ابزاری برای خدمت‌رسانی به شهروندان استفاده می‌کند. این مفهوم نوین به توسعه همگام تمام بخش‌های شهری و همچنین مدرن‌سازی کشاورزی کمک می‌کند.

در شهر هوشمند داده‌های جمع‌آوری شده از تجهیزات و زیرساخت‌ها پردازش می‌شوند و برای اتخاذ تصمیمات در حوزه‌های مختلف شهری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

البته باید دانست که شهرهای هوشمند بدون حمایت بخش دولتی، به همان اینترنت اشیا محدود می‌شوند. هر چند IoT بازاری جالب و در حال رشد دارد اما برای تبدیل شدن به یک شهر هوشمند واقعی، مشارکت بخش دولتی یک ضرورت است.

در شهرهای هوشمند مصرف انرژی هم هوشمند می‌شود‌. سیستم‌های هوشمند در این شهرها میزان مصرف انرژی در بخش‌های مختلف را زیر نظر قرار داده و کنترل می‌کنند و با استفاده از اطلاعات جمع‌آوری شده از سیستم‌های هوشمند می‌توانند در بلند مدت تا ۳۰ درصد بازدهی انرژی را افزایش دهند.

بعد اجتماعی و فرهنگی

این بخش بر استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای ایجاد یک شهر دیجیتال و بر پایه دانش اشاره دارد. اداره‌کنندگان شهرها باید در کنار توسعه تکنولوژی‌های مختلف، فرهنگ استفاده از آن‌ها را نیز ایجاد کنند.

با افزایش آگاهی افراد و «دانش محور» شدن جامعه، مشارکت در بخش‌های مختلف بیشتر شده و شیوه زندگی و فعالیت افراد دچار تحول خواهد شد.

بعد اقتصادی

در بعد اقتصادی، هدف کاهش هزینه‌های فردی و اجتماعی در کنار ارائه خدمات بهتر است.

از مهم‌ترین دستاوردها در این بعد می‌توان به جذب گردشگران، گسترده‌سازی تجارت و روابط بین‌المللی، صرفه‌جویی در مصرف انرژی و کاهش هزینه حمل و نقل شهری اشاره کرد.

بعد امنیتی

یک از بخش‌های ضروری در شهر هوشمند، استقرار یکپارچه خدمات شهری و دولت الکترونیکی است. سیستم‌های هشدار هوشمند، نیروهای ویژه و پیش‌بینی حوادث پیش‌رو نیز مربوط به همین بعد هستند. بنابراین وجود شبکه‌های زیرساختی با پهنای باند مناسب برای تامین امنیت شهروندان ضروری است.

اهداف و ویژگی‌های شهر هوشمند

هدف اصلی شهر هوشمند؛ بهینه‌سازی فعالیت‌های شهری، ارتقای رشد اقتصادی و بهبود کیفیت زندگی شهروندان است؛ ارزش یک شهر هوشمند به کارایی فناوری‌ها است و نه تعداد آن‌ها.

یک شهر هوشمند موفق، زیرساختی قوی و بر پایه تکنولوژی دارد که امکان ایجاد ابتکارات محیطی را فراهم می‌کند. در این شهر حمل‌ونقل عمومی موثر و کارآمد است و برنامه‌های شهری به صورت مطمئن و پیشرو انجام می‌شود.

در چنین شهری، محیط، حمل‌ونقل، اقتصاد و حتی حکمرانی هوشمند هستند. به‌عبارت دیگر هوشمندسازی در شهر هوشمند به نهادهای حاکمیتی و دولتی توسعه می‌یابد و در نتیجه زندگی و مردم هم هوشمند می‌شوند.

یعنی سلامت الکترونیک، ساختمان‌های هوشمند، امنیت، امکانات و تسهیلات مختلف آموزشی و فرهنگی و … در شهرهای هوشمند ظهور پیدا کرده و زندگی انسان‌ را به سوی هوشمندتر شدن سوق می‌دهند، پیش می‌برند‌.

اما کارکردهای شهر هوشمند فقط به اینجا ختم نمی‌شود‌. این شهرها ممکن است به تدریج مدیریت جوامع انسانی را به دست بگیرند و با ارتقای چشمگیر دقت و رفاه، اختیار را از وی سلب کنند‌.

باید دید این شهرهای smart در آینده‌ای نزدیک چه تحفه‌ای برای جوامع دارند و در قبال آنچه می‌دهند چه چیزی با چه قیمتی طلب خواهند کرد‌.