سیگارهای الکترونیکی؛ مضر یا مفید؟

نفیسه کلهر

حالا که سال‌هاست از شروع نمایش سیگار کشیدن در فیلم‌های هالیوودی می‌گذرد و جماعت زیادی به هوای همان ژست‌های شیک و باب روز بازیگران محبوبشان سیگاری شده‌اند؛ چند سالی هم هست که در بعضی فیلم‌ها نمایش سیگار الکترونیکی فراگیر شده. بازیگر زن و مرد ندارد؛ انگشتانشان را دور سیگار الکترونیکی مشت کرده و پک می‌زنند و دودش را از دهانشان بیرون می‌دهند.

بسیاری افراد این تصور را دارند که کشیدن سیگار الکترونیکی ضرر کمتری دارد و به خاطر همین بهتر از مصرف سیگار و قلیان است؛ اما واقعیت چیست و متخصصان چه می‌گویند؟

سیگار الکترونیکی فقط تنباکو دارد

محمدرضا 35 ساله است. او که به گفته خودش روزی بیشتر از یک پاکت سیگار می‌کشیده حالا رو به مصرف سیگار الکترونیکی آورده است. خودش از این تغییر راضی است و معتقد است به سلامتی‌اش کمک مهمی کرده است. او توضیح می‌دهد: «من به این دلیل که سخت کار می‌کنم و کارم هم فکری است مجبورم مدام سیگار بکشم. افراد سیگاری برای تمرکز کردن نیاز دارند تا بیشتر سیگار بکشند و نیکوتین به مغزشان برسد. من هم یا باید کار و درس را رها می‌کردم یا مصرفم را چند برابر. همین شد که رسیدم به روزی یک و نیم بسته سیگار. بعد از مدتی دیدم که این رویه خیلی برایم مضر است و طولانی مدت نمی‌شود این روند را ادامه داد. به خاطر همین با پرس و جو و مدتی تحقیق سیگار الکترونیکی را انتخاب کردم.»

او در مورد میزان مصرف این سیگار توضیح می‌دهد: «در 5 روز اول فقط 1 نخ سیگار کشیده بودم ولی مدام سیگار الکترونیکی دستم بود. همین هم مرا بیشتر تشویق کرد که مصرف سیگار الکترونیکی را ادامه بدهم. بعد از دو ماه مصرف هچ سیگاری نخریده بودم و این خیلی خوشحالم کرده بود. باورم نمی‌شد دو ماه گذشته و من از عذاب وجدان مصرف سیگار راحتم و همه این‌ها روی هم باعث شد تا مصرف سیگار الکترونیکی را ادامه بدهم. حالا 5 ماه است که این سیگار را دارم و خیلی هم راضیم. هم به کارهایم می‌رسم و هم از بوی سیگار و دیگر مضراتش راحت شدم.»

او در مورد توصیه یا عدم توصیخ به مصرف این نوع سیگار می‌گوید: «خب سیگار الکترونیکی قطران و گوگرد موجود در کاغذ سیگار را ندارد و همین خیلی خوب است خطرات  ومضرات آن را کم می‌کند؛ در واقع سیگار الکترونیکی فقط تنباکویی را که بدن نیاز دارد به بدن می‌رساند. هرچند همان هم ضرر دارد اما ضررش کمتر از سیگار است. اما از نظر هزینه بعد از خرید اولیه خیلی فرقی با سیگار کشیدن معمولی ندارد.» او همینطور توضیح می‌دهد: «البته من معتقدم اگر کسی کم سیگار می‌کشد و این کم سیگار کشیدن به خاطر بو و دود سیگار است بهتر است که سیگار الکترونیکی نگیرد. چون سیگار الکترونیکی بو و دود ندارد و همین مصرف را بیشتر می‌کند. من فکر می‌کنم تنها کسانی که مثل من سیگار زیاد می‌کشند بهتر است از سیگار الکترونیکی استفاده کنند.

مرگ بر اثر مصرف سیگار الکترونیکی

رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، ضمن اشاره به ترکیبات حلقوی و سرطان‌زا در سیگارهای الکترونیک، در عین حال وابستگی به مواد دخانی را از جمله تبعات مصرف این محصولات بیان کرد.

دکتر غلامرضا حیدری با اشاره به مضرات و معایب مصرف سیگار الکترونیک، در گفتگو با ایسنا گفت: سیگارهای الکترونیکی با هدف کاهش مصرف سیگارهای سنتی وارد بازار شدند اما برخلاف تصور عموم این سیگارها به سلامت افراد آسیب می‌رساند.

به گفته دکتر حیدری، بر اساس هشدار سازمان جهانی بهداشت، مواد معطر موجود در سیگارهای الکترونیکی برای سلامت افراد مضر است و به آنها آسیب می‌رساند.

رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات بیمارستان دکتر مسیح دانشوری، خاطرنشان کرد: سیگارهای الکترونیکی نه تنها باعث ترک دخانیات در مصرف‌کنندگان نمی‌شود، بلکه عاملی برای شروع مصرف سیگارهای سنتی و حتی قلیان در بین نوجوانان و جوانان محسوب می‌شود.

وی تاکید کرد: مواد معطر موجود در سیگارهای الکترونیکی و دود آنها، حاوی ترکیبات حلقوی است که باعث بروز سرطان در افراد مصرف کننده می‌شود.

رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه به ورود نیکوتین موجود در سیگارهای الکترونیکی به دهان فرد به صورت اسپری اشاره کرد و وابستگی به مواد دخانی را از تبعات مصرف این محصولات برشمرد.

وی گفت: مصرف سیگارهای الکترونیک، کنجکاوی نوجوانان برای شروع استعمال قلیان و حتی سیگارهای سنتی را بیشتر می‌کند و متاسفانه در برخی از کشورها واردات و توزیع سیگارهای الکترونیکی آزاد است.

وی با اشاره به ابلاغ ممنوعیت واردات، تولید و توزیع این سیگارها به سازمان‌های مرتبط، گفت: سیگار الکترونیکی به عنوان یک کالای آسیب‌رسان معرفی شده است و عرضه آن یک نوع قاچاق محسوب می‌شود و توزیع و فروش آن ممنوع است.

به گفته دکتر حیدری، اولین مرگ مرتبط با مصرف سیگار برقی در سال ۲۰۱۹ در ایالات متحده آمریکا رخ داد. این فرد به دلیل کشیدن سیگار الکترونیکی دچار بیماری شدید تنفسی شده بود و جان خود را از دست داد.

وی با اشاره به عوارض ناشی از مصرف سیگار الکترونیک در مصرف کنندگان، گفت: در این افراد علائمی نظیر سرفه، تنگی‌نفس، خستگی و برخی موارد استفراغ و اسهال مشاهده شده است؛ درحالی که هیچ سند و مدرکی دال بر وجود یک بیماری عفونی ناشی از ویروس یا باکتری در بدن‌شان وجود نداشت.

بنابر اعلام روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، حیدری خاطرنشان کرد: با توجه به این که سیگار الکترونیک برای سلامت افراد مضر است و به ترویج مصرف دخانیات کمک می‌کند باید در برنامه‌های کنترل دخانیات به موضوع ممنوعیت مصرف، فروش و عرضه آن توجه شود.

*

آنطور که به نظر می‌رسد، خوراکی که فیلم و سریال‌های هالیوودی و تبلیغات گسترده به خورد مخاطب می‎دهند بیشتر از صحبت‌های متخصصان خریدار داشته است. مصرف سیگار الکترونیکی هر روز بیشتر می‌شود و مراکز فروش دخانیات به طور گسترده‌تری آن را به فروش می‌رسانند.

شاید بهتر باشد برای هر خریدی بعد از مطالعه مطالب سایت‌های فروش و بازاریابی سری هم به سایت‌های تخصصی بزنیم و نظر متخصصان را بخوانیم.