«سمنها» راز پنهان توسعه کشور
- شناسه خبر: 31725
- تاریخ و زمان ارسال: 16 اسفند 1402 ساعت 07:40
- بازدید :
مدل توسعه یافتگی در جوامع جدید، متمرکز روی مشارکتهای مردمی است. این مشارکتها در قالب نهادهای مدنی یا NGOشکل میگیرد که هرکدام در بخشهای مختلفی از جمله اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و غیره ایفای نقش میکنند.
عبارت (non-governmental organization) NGO که در فارسی تحت عنوان سازمان مردم نهاد است که به معنی سازمان غیردولتی بوده که در ایران به اختصار سمن نامیده میشوند. سمنها دارای یک هویت اجتماعی هستند. سازمانهای مردم نهاد، گروههایی هستند که توسط افراد جامعه، برای اهداف اجتماعی، سلامت، مدنی، اخلاقی، زیستمحیطی و … تشکیل میشوند. همچنین بر اساس این که در چه سطحی فعالیت میکنند میتوانند به ملی، منطقهای و بینالمللی تقسیم شوند. این سازمانها غیرانتفاعی هستند یعنی برای به دست آوردن سود و کسب و کار به وجود نمیآیند. بودجه سمنها از طریق حق عضویت، فروش کتاب، کمکهای خیریه شخصی، دولتی و بینالمللی و … صورت میگیرد. سمنها ویژگیهایی جدا نشدنی دارند که بدون هر کدام از آنها ماهیت خود را از دست میدهند. این ویژگیها عبارتاند از:
1ـ عضویت در آنها داوطلبانه است. داوطلبانه بودن فعالیت در تشکلها نشان از خصلت والای انسانی فعالین این بخش دارد که با صرف زمان زندگی خود در راه اعتلای اهداف تشکل و یاری رساندن به همنوعان برترین دلیل انسانیت را به نمایش میگذارند.
2ـ تعیین اهداف و فعالیتها براساس مشورت و همفکری اعضاء صورت میگیرد.
3ـ سمنها نوعی واسطه میان دولت و مردم محسوب میشوند تشکلها در صورت تقویت و توانمندسازی میتوانند همچون بالهای مشورتی و اجرایی به یاری نظام بشتابند و تواناییهای کشور را از سمت تصدیگری به سمت مدیریت کلان سوق دهند. سازمانهای مردم نهاد یا همان NGO بهترین ابزاری هستند که میتوانند اطلاعات را از جزئیترین اجزای جامعه دریافت و سپس ساماندهی و طبقهبندی کنند و در اختیار مسئولان جهت برنامهریزی و تصمیمگیری قرار دهند.
4ـ فعالیت سمنها به صورت غیر انتفاعی بوده و برای کسب سود و منفعت انجام نمیگیرد. این سازمانها به دلیل استقلال منابع مالی و انسانی، تصمیمگیری سریع و به دور از بوروکراسی اداری، انعطاف پذیر بودن و خود پدیداری، کارآمدی رو به رشد دارند و به این لحاظ یکی از اساسیترین شاخصهای توسعه انسانی بهشمار میروند.
هدفهای سازمان مردم نهاد
سازمانهای مردمنهاد برای رسیدن به اهداف گوناگونی فعالیت میکنند و معمولاً در جهت پیشبرد اهداف سیاسی یا اجتماعی اعضا در حرکت هستند. تعداد این قبیل سازمانها بسیار زیاد است و اهداف آنها طیف وسیعی از موقعیتهای سیاسی و اجتماعی را در بر میگیرد. برای نمونه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کمکهای درمانی به بیماران خاص در حوزه سلامت
- بهبود وضعیت محیط زیست و گردشگری در کشور
- تشویق گروهها و مردم به رعایت حقوق بشر و حقوق جانوران در جامعه
- بالا بردن سطح رفاه قشرهای محروم و آسیبپذیر اجتماع
- مطرح ساختن برنامه مشترک و آگاهیرسانی به طبقات مختلف جامعه
- حمایت از بیماران مبتلا به اعتیاد در حوزه آسیبهای اجتماعی در کشور
روشها و شیوههای مورد استفاده سازمانهای مردمنهاد برای رسیدن به اهدافشان با یکدیگر متفاوت است.
سخن آخر
مشارکتهای مدنی و اجتماعی اولین گام تمرین دموکراسی و احترام به عقاید دیگران در عین کنار هم زیستن است. نقشی که نهادهای مدنی به طور عام و سازمان غیردولتی به طور خاص در افزایش مشارکتهای اجتماعی شهروندان ایفا میکنند نه تنها غیرقابل انکار؛ بلکه بیبدیل است. بنابراین میتوان گفت مشارکت تشکلهای مردمنهاد در مسائل اجتماعی، یک نوع سرمایه اجتماعی محسوب میشود، در دنیای امروز تشکلها یا سازمانهای مردم نهاد از جایگاه ویژهای در جریان تصمیمسازی در سطح ملی و بینالمللی برخوردارند و دامنه نفوذ آنها از عرصههای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی تا امور بشردوستانه گسترش یافته و به مشورتدهی، تدوین برنامه و تأثیرگذاری در مذاکرات رسمی دولتها در زمینههای مختلف رسیده است.
در استان قزوین نیز سمنهای بسیاری در حیطههای متفاوت فعالیت دارند که از این میان بالغ بر 20 سمن در حوزه سلامت مشغول میباشند. این سمنها بعد از طی مراحل اداری و کسب مجوز فعالیت از مراجع ذیصلاح (استانداری، اداره ورزش و جوانان، اداره بهزیستی و نیروی انتظامی) در سطح استان فعالیت خود را آغاز نمودهاند و یاریگر دانشگاه علوم پزشکی قزوین درتأمین امر سلامت هستند.
لذا هشتم اسفند (27 فوریه) روز جهانی تشکلها و مشارکتهای اجتماعی، غنیمت شمردن فرصتی بود تا ضمن گرامیداشت این روز، از زحمات و تلاشهای ارزشمند همه فعالان مدنی و تشکلهای اجتماعی و تمامی کسانی که به رسم مکتب والای اسلام با اندیشه نیک، مهرورزی و مسئولیتپذیری اجتماعی در تمامی شرایط یاریگر همنوعان خویش بوده و در راستای تعالی جامعه همراه و همگام با مسئولین با گشادهدستی و مناعت طبع آنان را همراهی نمودهاند، تبریک و تهنیت عرض نموده و برای همگان آرزوی سلامتی و بهروزی نماییم.
اداره سازمانهای مردم نهاد و خیرین سلامت دانشگاه علوم پزشکی قزوین
