سایه صنعت بر گردشگری کشاورزی قزوین

آرش صالحی ـ با توجه به اینکه در سنوات اخیر به دلیل کاهش بارندگی و فقر مراتع، عشایر کشور و همچنین استان قزوین به لحاظ اقتصادی دچار مشکلاتی شده‌اند بنابراین به منظور کاهش وابستگی به اقتصاد تک‌بعدی، وزارت‌های جهاد کشاورزی و میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اجرای 4 طرح را در دستور کار خود قرار داده که یکی از آن موارد توسعه اقتصاد روستاییان و عشایر مبتنی بر توسعه گردشگری کشاورزی است. به استناد ماده ۷ قانون توسعه صنعت ایرانگردی و جهانگردی مصوب سال ۷۰ مجلس شورای اسلامی، اعطای پروانه و جواز گردشگری کشاورزی از سوی سازمان جهاد کشاورزی و میراث فرهنگی صورت می‌گیرد و این روزها به عنوان کار ویژه جدی برای سازمان جهاد کشاورزی استان تعریف شده و البته میزان همراهی اداره‌کل میراث فرهنگی و گردشگری با سازمان جهاد کشاورزی استان در این حوزه بسیار ناچیز و نزدیک به صفر است.

قزوین شهر آزمایشی اجرای طرح گردشگری کشاورزی شد

معاون اقتصادی استاندار قزوین در گفت‌وگو با ولایت با بیان اینکه دوران گردشگری سنتی و متکی به آثار و ابنیه تاریخی تا حدودی گذشته است، گفت: استان با داشتن دشت زرخیز قزوین و وجود شهرستان‌های بوئین‌زهرا و تاکستان که جزو قطب‌های کشاورزی کشورند، با توجه به نزدیکی به پایتخت بهترین استان برای اجرای طرح گردشگری کشاورزی است.

علی رحمانی اضافه کرد: با توجه به اینکه قزوین تنها شهر محصور در باغ‌ها و بوئین‌زهرا و تاکستان جزو پرباغ‌ترین شهرهای کشور هستند و 2 ناحیه مهم شهرستان قزوین یعنی الموت و طارم هم مملو از باغ‌ها زیتون و میوه‌هایی مانند زغال‌اخته و گیلاس است، بنابراین قزوین دارای مزیت نسبی بسیار بالایی در حوزه گردشگری کشاورزی است.

رحمانی تصریح کرد: بنابراین دستور کار اصلی ما توسعه گردشگری کشاورزی استان می‌باشد که مبتنی بر معرفی باغ‌های سنتی و مدرن و در قالب طرح‌های گردشگری کشاورزی است و با توجه به اینکه تهرانی‌ها و ساکنان استان‌های اطراف علاقه‌مند به حضور در استان قزوین هستند، بنابراین بهترین راه برای لذت بردن از سیاحت در استان توسعه طرح‌های گردشگری کشاورزی است.

وی ادامه داد: از ابتدای روی کار آمدن دولت سیزدهم، استان قزوین به طور آزمایشی به شهر اجرای طرح گردشگری کشاورزی مبدل شده و سیاست قطعی معاونت اقتصادی استانداری قزوین هم پشتیبانی از طرح‌های گردشگری کشاورزی با ظرفیت‌های بالا است.

رحمانی با اشاره به تمایل بالای مجتمع‌های کشت ‌و صنعت به ثبت جواز گردشگری کشاورزی افزود: بنابراین می‌توان گردشگری کشاورزی در استان را بهترین محل برای احداث اقامتگاه‌های بومگردی کرد و این تجربه به صورت سنتی در مناطقی مانند الموت جواب داده است.

شناسایی 35 مجتمع کشاورزی و باغی با ظرفیت گردشگری

از سوی دیگر، مدیر طرح پیشران گردشگری کشاورزی سازمان جهادکشاورزی استان در گفت‌وگو با ولایت درباره اقدامات نهاد متبوعش برای رونق‌بخشی به گردشگری کشاورزی بیان کرد: شناسایی فعالیت‌های کشاورزی دارای جذابیت برای گردشگر، ظرفیت‌سنجی این فعالیت‌ها و تهیه بانک طرح‌های کشاورزی دارای قابلیت گردشگرپذیری در زمره این اقدامات است.

آزیتا اسدی با بیان اینکه باغستان سنتی شهر قزوین و باغستان سنتی روستای خوزنین (از توابع بوئین‌زهرا) از نمادهای گردشگری کشاورزی استان محسوب می‌شوند، گفت: در حوزه گردشگری کشاورزی اتکای ما به فرهنگ دیرینه باغداری در استان قزوین است و در همین راستا پروانه گردشگری کشاورزی برای باغستان خوزنین صادر کردیم.

وی با بیان اینکه نخستین پروانه بهره‌برداری مجموعه گردشگری کشاورزی در استان قزوین را برای مجموعه کشت و صنعت خندان در طارم سفلی صادر کردیم، تصریح کرد: با این حال گردشگران ما بیشتر تمایل به حضور گردشگر در باغ، تجربه چیدن گل و مشاهده فرآیند گلاب‌گیری سنتی دارند.

اسدی در ادامه این گفت‌وگو از شناسایی 35 مجتمع کشاورزی و باغی با ظرفیت گردشگری کشاورزی در استان قزوین خبر داد و افزود: با این حال تا امروز 10 مجتمع کشاورزی و باغی در استان، مجوز بهره‌برداری گردشگری کشاورزی از ما دریافت کردند.

در ضمن تورهای سیاحتی زیادی به این مجتمع‌ها برای کار آموزشی جذب می‌شوند و سال قبل 2 هزار و 710 نفر گردشگر از اماکن گردشگری کشاورزی استان دیدن کردند.

طرح‌های شاخص گردشگری کشاورزی استان قزوین

این مقام مسئول به طرح‌های شاخص گردشگری کشاورزی استان قزوین اشاره کرد و گفت: در کشت و صنعت خندان، نهالستان رویان (تولیدکننده گیاهان زینتی)، باغ پسته در روستای عصمت‌آباد بوئین‌زهرا، پرورش زنبور عسل در روستای قلات و باغستان سنتی گل محمدی در خوزنین (ویژه گلاب‌گیری) جزو طرح‌های برتر و شاخص این حوزه هستند.

اسدی با بیان اینکه کشت و صنعت خندان پیشرفته‌ترین طرح حوزه گردشگری کشاورزی استان محسوب می‌شود، تصریح کرد: این مجموعه که به عنوان چهارمین مرکز گردشگری کشاورزی استان پروانه بهره‌برداری اخذ کرده، شامل باغ‌های تولیدکننده ارقام سنتی زیتون است که 30 سال پیش بنای احداث آن گذاشته شده و 150 هکتار وسعت دارد.

وی با ذکر اینکه در کشت و صنعت خندان نخستین باغ زیتون متراکم ارقام روغنی با وسعت 60 هکتار در استان قزوین ساخته شده است، افزود: بنابراین گردشگران در این مجموعه از مراحل مختلف روغن‌گیری سنتی و دستگاهی زیتون رقم طارم بازدید می‌کنند.

اسدی از ساخت یک اقامتگاه بومگردی در کنار این کشت و صنعت خبر داد و گفت: ساخت این اقامتگاه بومگردی و هتل سنتی برای این است که شرایط اقامتی مناسبی برای گردشگران داخلی و خارجی فراهم شود.

پروبال دادن به صنعت و بی‌توجهی به گردشگری کشاورزی

فرشاد فصاحت کارشناس اقتصادی هم در گفت‌وگو با ولایت هم با اشاره به موانع توسعه گردشگری کشاورزی در استان گفت: استان قزوین به دلیل حضور 3 هزار و 600 واحد صنعتی جزو قطب‌های صنعتی کشور است و بنابراین نگرش سنتی در استان همچنان جذب سرمایه‌گذار در این حوزه است.

وی اضافه کرد: اینکه همچنان بخش صنعت ما جذاب‌ترین بخش برای سرمایه‌گذاران تهرانی و غیرتهرانی محسوب می‌شود، بیانگر این واقعیت است که هر چه‌قدر برای تبلیغ بخش صنعت در استان قزوین وقت گذاشته شده، به همان اندازه به حوزه‌های کشاورزی و گردشگری بی‌اعتنایی شده است.

فصاحت ادامه داد: با توجه به اینکه شغل کشاورزی و باغداری شغل آبا‌ و اجدادی مردم قزوین بوده، بنابراین توسعه این بخش خود به ‌خود به عنوان یک گره ذهنی مطرح نبوده و همین موضوع سبب شده که ترویج ظرفیت‌های کشاورزی استان به صورت ناخودآگاه از دستور کار مدیران اقتصادی استان خارج شود.

قزوین هنوز مقصد گردشگری کشاورزی نیست

این اقتصاددان با بیان اینکه قزوین هنوز مقصد گردشگری کشاورزی و طبیعت‌محور نشده، تصریح کرد: از طرفی قزوین به عنوان یک‌ شهر  ـ موزه و استانی مملو از آثار تاریخی و طبیعی هیچ‌وقت در حوزه تبلیغات گردشگری خوب نبوده و امروز اگر می‌خواهیم 2 صنعت پیچیده سفر و کشاورزی را تلفیق کنیم و بیشترین بهره‌برداری را از این 2 بخش داشته باشیم، باید تامین نقدینگی طرح‌های گردشگری کشاورزی اولویت نخست ما باشد.

فصاحت با بیان اینکه سال‌هاست تهرانی‌ها قزوین را به مثابه یک گذرگاه برای رسیدن به استان‌های شمالی می‌شناسند، افزود: این در حالی است که باغ‌های زیبای الموت و طارم استان قزوین با میوه‌های درجه‌ یک هنوز مورد بازدید بسیاری از ایرانی‌ها قرار نگرفته و باید بخش زیادی از یک‌میلیون گردشگری که هر روز از استان تردد می‌کنند، وارد استان قزوین شوند و در فضای باصفای باغ‌های ما سیاحت کنند.

مدیریت استان فرش قرمز برای سرمایه‌گذاران گردشگری کشاورزی پهن کند

در نهایت به نظر می‌رسد که مدیریت استان قزوین باید با تغییر جدی رویکرد به سمت پهن کردن فرش قرمز برای سرمایه‌گذاران گردشگری کشاورزی رفته و با موافقت با توسعه هتل‌‌-باغ‌ها در کنار مزارع کشاورزی و باغ‌ها نگاه جدیدی به حوزه هتلداری داشته و اجرای اصرار بر ساخت هتل‌ در مرکز شهر قزوین که راه به جایی نمی‌برد، از الگوی کشورهای آفریقایی برای توسعه هتل‌ها در کنار باغ‌ها و مزارع بهره ببرد.