زندگی با موسیقی‌ زیباتر است

محمدرضا مقدم

اشاره

«محمدعلی امیرجاهد» نام شناخته شده و ماندگاری در تاریخ ادبیات معاصر و به ویژه تصنیف سرایی است. وی به سال 1275 در تهران متولد شد و پس از چند دهه زندگی ادیبانه و همنشینی و همکاری با بزرگان سرانجام سال 1356 درگذشت. از وی تصانیف ماندگار و خاطره‌انگیزی در حافظه موسیقی ایران به جای مانده و در زمان حیاتش نیز بسیاری از سروده‌هایش با صدای بانو قمرالملوک وزیری و با همراهی ارسلان درگاهی و مرتضی نی‌داوود بر روی صفحات 78 دور ضبط شده است.

امیرجاهد جایگاه ماندگاری در موسیقی ایرانی دارد و هنوز بسیاری از آثارش توسط خوانندگان بازخوانی می‌شود که مورد توجه و اقبال مخاطبان قرار می‌گیرد. از ماندگارترین تصانیف او می‌توان به «به گردش فروردین» و «در بهار امید» با صدای قمر، «هزاردستان» با صدای قمر و شجریان اشاره کرد.

وی در سال 1330 پس از بازنشستگی از مجلس شورای ملی، از سوی وزارت فرهنگ و هنر به عنوان دبیر «انجمن اشاعه و اعتلای موسیقی» منصوب شد و در همان دوران هنرستان آزاد موسیقی ملی (هنرستان شبانه موسیقی) را تشکیل داد که خودش تا چندین سال مدیریت آن را بر عهده داشت. تاسیس هنرستان آزاد را نیز می‌توان یکی از خدمات امیرجاهد به هنر فاخر موسیقی ایرانی دانست.

به پاس قدردانی از این تصنیف‌سرای فقید، از سال 1397 جشنواره‌ای با عنوان «جشنواره ملی موسیقی امیرجاهد» به همت خانه- موزه دکتر معین برگزار می‌شود که از همان ابتدا موفق به جلب رضایت هنرمندان و صاحب‌نظران شد و توانست بستر و فرصتی را ایجاد کند که هنرمندان جوان از سرتاسر شرکت کنند و توانایی‌هایشان را به منصه ظهور برسانند. ناگفته نماند که بانو «مهین امیر جاهد» دختر محمدعلی امیرجاهد همسر دکتر محمد معین چهره ماندگار و محقق ادبیات و واژه‌پژوهی بود.

امسال و در ششمین دوره از این رویداد ملی، چند هنرمند قزوینی موفق به کسب رتبه و افتخارآفرینی شدند. در این نوشتار گفت‌و‌گویی داشتیم با «سیناز مهدوی» نوازنده سنتور و «علی ثقفی» نوازنده تنبک که موفق شدند رتبه دوم در بخش دونوازی این جشنواره را به خود اختصاص دهند.

موفقیت این هنرمندان جوان، گویای بالندگی و رشد سطح موسیقی در استان قزوین است که خوشبختانه با همت و دلسوزی مدرسان و پشتکار هنرجویان و هنرمندان در سال‌های اخیر، شاهد کسب افتخارات هنری متعددی بوده‌ایم. در ادامه گپ‌وگفت کوتاه با این دو هنرمند تقدیم شما هنردوستان می‌شود.

n در ابتدا لطفا خودتان را بیشتر برای مخاطبان معرفی کنید.

«سیناز مهدوی» متولد سال 1376هستم. به دلیل علاقه‌ای که به موسیقی داشتم از سال 1392 نزد جناب آقای امیرحسین مافی‌پور شروع به فراگیری ساز سنتور کردم. در ادامه مسیر فراگیری موسیقی و به طور تخصصی ساز سنتور برای تکمیل آموخته‌هایم نزد استادان گرانقدر میلاد کیایی، علی جهاندار، امیرحسین رئوفی و کیارش روزبهانی رفتم که هریک تاثیر ویژه‌ای در روند آموخته‌های من داشتند. اما می‌توانم از استاد میلاد کیایی و استاد امیرحسین رئوفی به عنوان مهم‌ترین اساتیدم یاد کنم.

n با چه گروه‌‌هایی همکاری داشتید؟

افتخار عضویت در ارکستر ملی جوانان و نوجوانان ایران و همچنین عضویت در ارکستر ملی روح‌ا… خالقی را دارم. در طول 10 سالی که به طور تخصصی به نواختن سنتور مشغولم موفق شدم در جشنواره‌های متعددی حضور داشته باشم؛ از جمله: رتبه دوم ششمین دوره جشنواره ملی موسیقی امیرجاهد (دونوازی). مهرماه 1403، داوطلب شرکت در جشنواره ملی موسیقی جوان.  بهار 1403، رتبه برگزیده جشنواره ملی سنتورنوازی پرنیان مضراب. شهریور 1396، رتبه برگزیده دومین دوره جشنواره ملی موسیقی امیرجاهد. شهریور 1398، رتبه برگزیده جشنواره دانشجویی، واحد فرهنگ و هنر. تیر 1401، رتبه برگزیده جشنواره موسیقی نیایش (استان قزوین). بهمن 1394، رتبه اول، مسابقات فرهنگی و هنری مدارس را کسب کردم.

n در حوزه آموزش هم فعالیت دارید؟

بله مرداد سال 1403 کارت صلاحیت تدریسم را دریافت کردم. سال 1397 نیز با رتبه 192 در رشته نوازندگی قبول شدم.

n اخیرا موفق شدید در جشنواره ملی موسیقی امیرجاهد رتبه دوم را به دست بیاورید؛ لطفا در مورد این جشنواره توصیح دهید.

برای حضور در این جشنواره به همراه دوست هنرمندم علی ثقفی به مدت 3 ماه تمرین فشرده داشتیم. بعد از پذیرفته شدن برای مرحله اول، همچنان تمریناتمان را ادامه دادیم تا بتوانیم در مرحله حضوری هم اجرای مناسبی داشته باشیم و در نهایت موفق شدیم به رتبه دوم برسیم.

n چه قطعاتی را در جشنواره اجرا کردید؟

قطعاتی را در دستگاه همایون و با اشاره به گوشه‌های مدال بیداد، شوشتری، جامه‌دران نواختیم. اجرای ما با درآمدی از دستگاه همایون و سپس کرشمه همایون و بعد چهارمضراب بیداد اثر استاد فقید مشکاتیان و سپس فضای جامه‌دران و چهار مضراب جامه‌دران از استاد مشکاتیان و در نهایت فرود به دستگاه همایون. این اجرا بر مبنای شعری از حافظ «بنشین بر لب جوی و گذر عمر ببین، کاین اشارت ز جهان گذران ما را بس» بود.

n سطح جشنواره را چطور ارزیابی می‌کنید؟

جشنواره سطح خیلی خوبی داشت و قطعا برای همه ما پر از تجربه‌های قشنگ بود. به نظرم جشنواره‌های رقابتی، انگیزه دوباره برای شروع قشنگ‌تر زندگی با ساز و درک بیشتر موسیقی را به ارمغان می‌آورد. زندگی با موسیقی زیباتر است. به نظرم موسیقی باید در زندگی همه ما جریان داشته است و با هنر موسیقی مانوس باشیم.

n ضمن تشکر از همراهی شما، در پایان اگر صحبت خاصی هست بفرمایید.

خیلی خوشحالم که به عنوان نوازنده سنتور ارکستر خالقی و همچنین ارکستر ملی جوانان و نوجوانان ایران حضور دارم و در حال حاضر و همینطور آینده، اجراهای خاطره‌انگیزی به یاد استاد خالقی و دیگر اساتید و اسطوره‌های موسیقی بر روی صحنه خواهیم برد.

امیدوارم بتوانم مسیر زیبای دنیای سنتور را به بهترین شکل ممکن و والاترین سطح ممکن ادامه دهم. برای درک هرچه بیشتر موسیقی و رسیدن به هنر والای انسانیت، صبوری و اخلاق نیاز است و من تاجایی که بتوانم در رسیدن به این نقطه با ارزش تلاش می‌کنم. موسیقی، هیچ وقت پایان ندارد پس تا جایی که نفس می‌کشم با تمام توانم در این مسیر قدم برمی‌دارم. در پایان از انجمن موسیقی قزوین و همه اساتید و دوستان با ارزشم تشکر و قدردانی می‌کنم.

n حضور در جشنواره‌های معتبر برای هنرمندان جوان مغتنم است

«علی ثقفی» دیگر هنرمندی بود که به همراه سیناز مهدوی موفق شد در بخش دونوازی، رتبه دوم ششمین جشنواره ملی موسیقی امیرجاهد را به دست آورد.

این هنرمند سال ۱۳۷۲ متولد شده است و از سال ۱۳۹۰  فراگیری‌ ساز تنبک را نزد استاد رشید کاکاوند آموخت و در ادامه مسیر هنری‌اش دوره عالی تنبک‌نوازی را سال ۱۴۰۲ نزد استاد جعفر قاضی عسکر و استاد نوید افقه پشت سر گذاشت.

منتخب جشنواره ملی جوان در بخش تکنوازی تنبک سال 1400، داوری جشنواره موسیقی هنرجویی استان قزوین ۱۴۰۲، کسب مقام اول در بخش تکنوازی تمبک در پنجمین جشنواره نیایش 1397، کسب مقام اول در هفتمین جشنواره موسیقی استان به همراه گروه کوبه‌‌ای «افتتاح».

کسب مقام اول در بخش گروه‌نوازی کوبه‌ای صبا در چهارمین جشنواره موسیقی نیایش کسب مقام دوم در بخش گروه‌نوازی ایرانی در پنجمین جشنواره موسیقی نیایش، کسب مقام دوم در بخش تکنوازی تمبک در چهارمین جشنواره موسیقی نیایش بخشی از افتخارات هنری این هنرمند جوان را تشکیل می‌دهد.

وی در مورد حضورش در جشنواره ملی امیر جاهد می‌گوید: برای این جشنواره به مدت سه ماه تمرینات فشرده به صورتی انفرادی و همنوازی داشتیم. سه ماهی که سخت بود ولی خوشبختانه توانستیم حضور موفقی در این رویداد هنری داشته باشیم و در صدد این هستیم که برای سال آینده یک گروهی موسیقی به جشنواره امیر جاهد معرفی کنیم تا هنرمندان دیگر هم شرایط حضور و رقابت در این سطح را تجربه کنند.

علی ثقفی در خاتمه صحبت‌هایش حضور در جشنواره‌های معتبر را سبب افزایش سطح هنری هنرمندان و به ویژه هنرمندان جوان می‌داند و بیان می‌کند: برگزاری جشنواره‌هایی رقابتی باعث ایجاد حرکت در میان نوازندگان و مقایسه خود با سایر هنرمندان می‌شود و دیده شدن هنرمندان توسط یکدیگر و به ویژه توجه داوران باعث رشد و شکوفایی آن‌ها خواهد شد.

این هنرمند در خاتمه صحبت‌هایش اذعان کرد: از تمامی افرادی که شرایط برگزاری جشنواره ملی موسیقی امیر جاهد را فراهم کردند تشکر می‌کنم در راس آن‌ها خانه موزه دکتر معین قرار دارد. همچنین از زحمات داوران محترم سپاسگزارم و کلیه دست اندرکارانی که این بستر را برای هنرمندان جوان ما فراهم کردند تا هنرشان مورد ارزیابی قرار بگیرد و باعث رشد و پیشرفت آن‌ها شود نهایت تشکر را دارم.