زخمِ‌کاری از سامورایی‌ها

گزارش ـ محمد بهرامی: همه آنهایی که اتفاقات رشته والیبال را دنبال می‌کنند به‌خوبی به‌خاطر دارند که ما زمانی حسرت گرفتن یک ست از تیم‌های کره و ژاپن و چین را داشتیم. از این‌رو وقتی مسئولان دیدند که رسیدن به موفقیت با مربیان ایرانی ممکن نیست، دست به دامان مربیان خارجی شدند و خولیو ولاسکوی آرژانتینی معروف را به ایران آوردند. ایده‌ای که جواب داد و ما توانستیم با این مربی، جهشی خیره‌کننده در والیبال آسیا داشته باشیم؛ به نحوی که حتی توانستیم جواز حضور در لیگ جهانی والیبال را کسب کنیم. در لیگ جهانی نیز خوش درخشیدیم و تیم‌هایی مثل کره و ژاپن را به راحتی آب خوردن و بدون واگذاری حتی یک ست شکست دادیم .

این راه با کولاکوویچ ادامه یافت و حتی با کوواچ هم خوب بودیم. اما با تغییر نسل در ملی‌پوشان، مسئولان فدراسیون به استفاده از مربیان ایرانی روی آوردند و سکان هدایت تیم ملی را به بهروز عطایی سپردند. با این مربی ما در لیگ جهانی حاضر شده و شکست‌های پیاپی را تجربه کردیم تا به رقابت‌های قهرمانی مردان آسیا در ارومیه رسیدیم. نایب قهرمانی در این رقابت‌ها با شکست مفتضحانه برابر ژاپن پایان کار ایران بود که اصلا به مذاق تماشاگران حاضر در سالن خوش نیامد و به سرزنش کادر فنی پرداختند.

تاریخچه رقابت‌های قهرمانی آسیا

رقابت‌های قهرمانی آسیا به طور رسمی در سال ۱۹۷۵ به میزبانی استرالیا آغاز شد. نخستین دوره مسابقات قهرمانی آسیا به میزبانی ملبورن و در سال ۱۹۷۵ با حضور هفت تیم برگزار شد که تیم‌های ژاپن، کره‌جنوبی و چین مقام‌های اول تا سوم را به دست آوردند. قهرمانی آسیا از سال ۱۹۷۵ تا ۱۹۸۷ هر چهار سال یک بار برگزار می‌شد، اما با قوانین جدید از سال ۱۹۸۷ تا به حال این مسابقات هر دو سال یک بار برگزار می‌شود. رقابت‌های قهرمانی آسیا ۲۰۱۳ به میزبانی امارات متحده عربی با تعداد ۲۱ تیم، بیشترین حضور کشورها در کل ادوار برگزاری مسابقات است. در مجموع ۲۰ دوره مسابقات قهرمانی آسیا، ۳۱۰ تیم در این رقابت‌ها شرکت کرده‌اند که میانگین ۱۵.۵ تیم برای هر دوره ثبت شده است.

ژاپن پر افتخار

تیم ملی ژاپن با ۱۰ دوره قهرمانی پرافتخارترین تیم آسیا است.ایران نیز با ۵ دوره میزبانی رکورددار میزبانی این مسابقات است.ژاپن هم با ۵ بازیکن منتخب (باارزشترین بازیکن آسیا) از این نظر رکورددار است و ایران با ۴ بازیکن در رده بعدی قرار دارد.

در بیست و یک دوره گذشته این رقابت‌ها تیم ملی ژاپن با ۱۰ مقام قهرمانی، ۴ نایب قهرمانی و ۴ مدال برنز پرافتخارترین تیم رقابت‌ها است که به همراه تیم ملی کره جنوبی در ۱۸ دوره این رقابت‌ها بر روی سکو رفته‌اند. تا سال ۱۹۹۷ نحوه امتیازدهی در ست‌های ۱۵ امتیازی بود. تنها تیمی که زننده سرویس بود امتیاز می‌گرفت. از سال ۱۹۹۹ مسابقات در ست‌های ۲۵ امتیازی و به صورت رالی برگزار می‌شود که سبب کاهش زمان بازی و افزایش جذابیت مسابقه شده است.

پایان سخت در ارومیه برای عطایی

تیم ملی والیبال ایران در فینال خانگی مسابقات قهرمانی مردان آسیا، با حمایت تماشاگران خودی در سالن ارومیه هم حریف ژاپن نشد و مثل دو سال اخیر نتیجه را مقابل این تیم واگذار کرد. فینال بیست و دومین دوره مسابقات والیبال قهرمانی مردان آسیا بین دو قدرت اول قاره برگزار شد و مسابقه بسیار زودتر از آن چیزی که تصور می‌شد، به پایان رسید؛ با نتیجه قاطع سه بر صفر به سود سامورایی‌ها!

به این ترتیب جام قهرمانی را ژاپن به توکیو برد و شاگردان بهروز عطایی، به مقام دومی بسنده کردند. ژاپن ماه گذشته در لیگ ملت‌های والیبال به نشان برنز رسید و بزرگان جهان را غافلگیر کرد. بخش تاسف‌بار بازی فینال در ست سوم رقم خورد؛ جایی که هواداران ایرانی یکصدا ژاپن را تشویق کردند و شعار «حیاکن، رهاکن» علیه بهروز عطایی سردادند. به نظر می‌رسد رئیس فدراسیون والیبال حالا بهانه لازم برای تغییرات در راس کادر فنی تیم ملی را پیدا کرده باشد و با این باخت حکم عزل بهروز عطایی را امضا کند.

سرمربی تیم ایران برای شروع این بازی حساس و انتقامی، میلاد عبادی‌پور، میثم صالحی، محمد موسوی، محمد ولی‌زاده، طاهر وادی، امین اسماعیل‌نژاد و محمد حضرت‌پور (لیبرو) را به زمین فرستاد. تیم ایران در ست نخست با وجودی که سه دفاع روی تور منجر به امتیاز انجام داد و از حمایت پرشور تماشاگران برخوردار بود اما حریف حملات موثر بازیکنان ژاپن نشد و هشت امتیاز هم از اشتباهات خود به تیم شماره یک آسیا تقدیم کرد. ژاپن در این ست 25 بر 20 برنده شد.

در ست دوم عطایی ترجیح داد صابر کاظمی را که در اواخر ست نخست به زمین آورده بود در ترکیب نگه دارد تا شاید قدرت خط حمله تیم بیشتر شود اما این تاکتیک، نتیجه عکس داد. بازی پر اشتباه توپ‌گیرهای ایران، بی‌نظمی در خط پاسور و سرویس‌های خوب بازیکنان ژاپن، برتری 25 بر 18 ژاپن را به دنبال داشت.

بازیکنان ژاپن در ست سوم با خیال آسوده‌تر و بازیکنان ایران با استرس و اشتباهات بیشتر بازی کردند. برآیند تاکتیک‌های بهروز عطایی، اجرای ضعیف بازیکنان ایران و حمایت تماشاگران ارومیه‌ای در ادامه نتوانست جلوی شکست تیم ایران را بگیرد و نتیجه‌ای خیلی بدتر از چیزی که کسی تصورش را نمی‌کرد، رقم خورد. ست سوم با حساب 25 بر 18 به سود ژاپن به پایان رسید تا تعداد قهرمانی‌های ژاپن در آسیا دو رقمی شود.

تیم ایران، پیش از این در سال‌های 2009 و 2015 نیز با شکست مقابل ژاپن به عنوان نایب قهرمانی آسیا رسیده بود.

باید با تیم اصلی عازم بازی‌های آسیایی شویم

علیرضا بهبودی پاسور قزوینی و سابق تیم ملی والیبال ایران نتیجه‌گرایی را دلیل ناکامی تیم بزرگسالان در لیگ ملت‌ها دانست و در این رابطه گفت: در ورزش ایران همه چیز به نتیجه معطوف می‌شود. تیم‌های خوب دنیا در رده پایه تنها به نتیجه فکر نمی‌کنند و هدفشان سرمایه‌گذاری و پشتوانه‌سازی برای آینده است، اما در ایران این اتفاق برعکس است. ما در تمامی رده‌ها تنها به دنبال نتیجه‌گرایی هستیم و هیچ پشتوانه‌سازی و برنامه‌ریزی برای آینده بازیکنان نداریم.

وی افزود: سیستم ورزش در ایران تنها به دنبال نتیجه‌گرایی است و این موضوع به خوبی در اعزام‌های کمیته ملی المپیک برای بازی‌های آسیایی محسوس است. مسئولان ورزش تنها به دنبال اعزام تیم‌های مدال‌آور هستند. من نمی‌توانم بگویم این سیستم ایراد دارد یا خیر. چون از روز اول ورزش ایران بر همین مبنا بوده است. وقتی تنها به دنبال نتیجه‌گرایی هستیم نمی‌توانیم برنامه‌ریزی کنیم، چرا که برای نتیجه‌گیری تنها به دنبال اهداف کوتاه‌مدت هستیم، ولی برای پشتوانه‌سازی نیاز به اهداف بلندمدت داریم که حدود ۳ تا ۵ سال طول می‌کشد.

بهبودی تأکید کرد: بعد از لیگ ملت‌ها تمام انتقادها به خاطر عدم نتیجه‌گیری تیم بود، اما هیچکس به این موضوع توجه نکرد که در تیم ملی تغییر نسل رخ داد و برخی بازیکنان ستاره خداحافظی کردند و برخی دیگر هم به هر دلیلی تمایلی برای حضور در تیم ملی را نداشتند. در چنین شرایطی همه به فکر نتیجه هستند. اگر تیم با همین ترکیب نتیجه می‌گرفت هیچکس انتقاد نمی‌کرد و عطایی بهترین مربی و داورزنی بهترین رئیس می‌شد.

پروسه ناقص انتقال و حفظ بازیکنان

پاسور سابق تیم ملی والیبال ایران در مورد حفظ بازیکنان جوانان و اضافه شدن آن‌ها به رده بزرگسالان گفت: وقتی در ورزش ایران هدف نتیجه‌گرایی است بعید می‌دانم پروسه انتقال و حفظ بازیکنان به درستی انجام شود. سه بازیکن جوانان در لیست بهترین بازیکنان جهان قرار گرفتند، اما با توجه به شرایط والیبال ایران پروسه انتقال این بازیکنان به رده بزرگسالان باید خیلی دقیق و کارشناسی صورت بگیرد، در واقع اینکه مربیان و فدراسیون به این بازیکنان اعتماد کنند و به تیم اضافه شوند اهمیت زیادی دارد. اما با توجه به اینکه نتیجه‌گرایی در ایران حرف اول را می‌زند شاید انتقال این بازیکنان به رده بزرگسالان به بعد از المپیک پاریس موکول شود.

حرفه‌ای نیستیم

وی عنوان کرد: البته اضافه شدن بازیکنان از رده جوانان به بزرگسالان به شخصیت بازیکن هم ارتباط زیادی دارد. آن‌ها باید برای زندگی حرفه‌ای در والیبال تلاش کنند و در باد جوایز انفرادی قرار نگیرند. من فکر می‌کنم خانزاده جزو بازیکنانی است که هدف بزرگی دارد و پیشرفتش در یک مدت زمان کم کاملاً محسوس است. تفکر بازیکن اهمیت زیادی دارد، ما حرفه‌ای نیستم و تنها اسم آن را یدک می‌کشیم.

تیم اصلی به هانگژو برود

بهبودی در مورد حضور تیم بزرگسالان در بازی‌های آسیایی باتوجه به پیش‌رو بودن انتخابی المپیک اظهار داشت: به نظرم فدراسیون و کادرفنی باید هدف‌گذاری خود را مشخص کنند. اگر هدف آنها کسب مدال بازی‌های آسیایی است باید با تیم اصلی عازم این رقابت‌ها شوند، اما اگر انتخابی المپیک مهم است باید با تیم دوم به هانگژو بروند. متاسفانه این موضوع شفاف‌سازی نشده است.

وی تاکید کرد: به نظرم فدراسیون و سرمربی تیم بایستی به صورت شفاف اعلام کنند شانسی در انتخابی المپیک ندارند و مسئولان ورزش هم گفتند باید در هانگژو تیم والیبال به مدال طلا برسد؛ به همین خاطر با تیم اصلی به این مسابقات می‌رویم. من فکر می‌کنم این شفاف‌سازی جو را آرام می‌کند. در دو سه سال اخیر والیبال نتیجه نگرفته و هواداران هم حق دارند نسبت به این نتایج دلخور باشند. اما اگر شفاف‌سازی صورت بگیرد دیگرکسی انتقاد نمی‌کند و هدف هم مشخص است.