رسم و آیین همسایهداری و رعایت حرمت همسایه در اسلام
- شناسه خبر: 34105
- تاریخ و زمان ارسال: 10 اردیبهشت 1403 ساعت 07:30
- بازدید :
ا. امیردیوانی
الجار ثُم الدار: (اول همسایه را بنگر بعد خانه را بخر) یا (الرفیق ثُم السفر: (ابتدا رفیق برگزین پس سفر کن.)
پیامبر عظیمالشان اسلام در مورد «رسم و آیین همسایهداری و رعایت حرمت همسایه چنین فرمودهاند: «هر کس همسایهاش را بیازارد، بوی بهشت بر او حرام و جایگاهش در آتش خواهد بود.» «هر که به خدا و روز قیامت ایمان دارد، باید همسایهاش را گرامی بدارد.»
«هرکس به اندازهی یک وجب زمین به همسایهاش خیانت کند؛ خداوند آن زمین را همچون طوقی به گردن وی قرار میدهد که تا قیامت معذب باشد.»
حضرت رضا (ع) فرمود: «از ما نیست کسی که همسایهاش از دست او و اعمال ناپسندش در امان نباشد.»
امام صادق علیهالسلام فرمود: «ملعون است کسی که همسایهاش را بیازارد.»
آوردهاند که مردی خدمت رسولا… آمد و گفت: «همسایهام مرا اذیت میکند.»
پیامبر فرمود: «اذیت را تحمل کن و دست از آزارش بردار.»
ضمنا از امام صادق (ع) نقل است «پس از جدایی حضرت یعقوب از فرزندش یوسف، فرزند دیگرش بنیامین نیز از وی جدا شد. این پیامبر بزرگ، روزی در حال مناجات به درگاه خداوند عرض کرد»: «بارالها دوری از یوسف و نابیناییام کم بود که بنیامین را هم از من گرفتی؟!» بدو وحی شد: «ای یعقوب! من اگر فرزندت را میرانده باشم، برایت زنده میکنم و به تو برمیگردانم، ولی آیا به یاد داری که در فلان روز گوسفند کشتی، آن را کباب کردی و با اهلت خوردی و به فلانی و فلانی که همسایهی روزهدارت بودند، چیزی ندادی؟!» این حکایت میآموزد که این بلا به علت بیتوجهی حضرت یعقوب بدان همسایه است.
ای که بر مرکب رهوار سواری، هشدار
خیر هیزمکش همسایه تپید به گِل است
آتش از خانهی همسایهی درویش مخواه
کانچه بر روزن او میگذرد، دودِ دل است
«سعدی»
همسایهداری به سبک زندگی اسلامی
حق همسایه بر آدمی چنین است:
1ـ اگر یاری خواست، مددش کنی 2ـ چنانچه طلب قرض کرد، به او قرض بدهی 3ـ هرگاه تو را طلبید، نزدش حاضر شوی 4ـ در صورتی که مریض شد، به عیادتش بروی 5ـ هر آینه فوت کرد، به تشییع جنازهاش بروی 6ـ اگر مصیبتی به او رسید، بدو تسلیت بگویی 7ـ چنانچه خیری به وی رسید، شادباش بگویی 8ـ هرگاه بدون اجازهاش ساختمان خانهات را از او بلندتر کنی که راه وزش باد را بر او بندی ۹ـ در صورتی که میوهای خریدی، آن را به وی هدیه کنی وگرنه شخصاً و مخفیانه برایش ببری 10ـ به وسیلهی بوی غذا وی را اذیت نکنی مگر این که از آن غذا قدری برایش ببری 11ـ حرمت حریم خانهاش حفظ کنی ۱۲ـ با فرزندانش به نیکویی رفتار نمایی ۱۳ـ به فرزندت چیزی نده که بچههای همسایه به خاطر محرومیت از آن چیز غمگین و خشمگین گردند 14ـ حرمت همسایه بر همسایه مثل حرمت مادر است ۱۵ـ همسایه را گرامیدار، هر چند کافر باشد 16ـ وقتی کسی بخواهد ملکش را بفروشد، باید نخست به همسایهی خودش پیشنهاد کند.
توصیههای امام سجاد (ع) بر حقوق همسایه
1ـ در غیابش، حقش را رعایت کنی 2ـ در حضورش اکرام نمایی 3ـ اگر مورد ظلم قرار گرفت، یاریش دهی 4ـ در اسرارش تجس نکنی 5ـ زشتیهایش را پردهپوشی نکنی5ـ اگر مطمئن شدی پذیرش نصیحت دارد، او را در پنهان نصیحت کنی (در اموری که بدو مربوط میشود) ۷ـ در گرفتاریها به حال خود رها نکنی 8ـ لغزشهایش را ندیده بگیری 9ـ گناهانش را ببخشی 10ـ با وی محترمانه معاشرت کنی
بیگانگی نگر که من و یار چون دو چشم
همسایهایم و خانهی هم را ندیدهایم
«صیدی تهرانی»
چو کم شد نور چشمی، بار عینک را کشید بینی
ز بینی باید آموزی ره همسایهداری را
«مهدی سهیلی»
تا ندانی که کیست همسایه
به عمارت تلف مکن مایه
مردی آزموده باید و راد
که به نزدیکشان نهی بنیاد
خانه در کوی بختیاران کن
دوستی با لطیفکاران کن
«اوحدی»
خانهای را که چون تو همسایه است
ده دَرِم سیم، کم عیار ارزد
لیک امیدوار باید بود
که پس از مرگ تو، هزار ارزد
«سعدی»
همسایه ترا همیشه یاور باشد
همسایه، شریک خیر و هم شر باشد
همسایهی نیک چون برادر باشد
همسایهی بد، زمار بدتر باشد
«مفتون کبریایی»
همسایه ز همسایه بسی پند گیرد. ـ همسایهی بد مبادا کس را ـ همسایهی خوب، گنجی است گرانبها.
همسایهی خوب، نعمت است.
همسایهی نیک در جهان، فضل خداست.
همسایهی نزدیک به که برادر دور. سیب از سیب رنگ میگیرد، همسایه از همسایه، پند. همسایه، برادر نشود خانه از همسایهی به در خطر است. همسایه به آدم از قوم و خویش نزدیکترست، همسایه به حال همسایه آگاه است. بد همسایه را، همسایه داند. اول همسایه بعد خانه. همسایه را به گناه (به جای) همسایه نگیرند. همسایه را گوشت، ما را آبگوشت. همسایهها یاری کنید تا من شوهرداری کنم (به مزاح در مورد زنان کاهل و شلخته به کار برند) همسایهات اگر بد باشد، از کنارش کوچ میکنی، اخلاقت اگر بد باشد، چه خواهی کرد؟ همسایه از درد همسایه خبر دارد. همسایه از همسایه، ارث میبرد، همسایه باید جور همسایه را بکشد. همسایه به همسایه احتیاج دارد. همسایه، چشم دیدن همسایه را ندارد. همسایه، خرگم شدهی همسایه را با آواز جستوجو میکند. همسایه که از همسایه بدش میآید، میگوید:«گوسالهات پای سگم را دندان گرفته!» همسایهی ما، سایهی ماست. همسایه مثل من، وای بر من! همسایهی من هر چه چلتر، برای من بهتر!
