دردسرهای پولادین

آرش صالحی- فروردین‌ماه امسال بود که رضا تقی‌پور عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در خبری که روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفت، میزان تولید فولاد در کشور را 2 برابر نیاز دانسته بود.

تقی‌پور در این خبر اعلام کرده بود که در کشور ما سالی 31 میلیون تن فولاد تولید می‌شود، در حالی که میزان نیاز کشور بین 15 تا 16 میلیون تن است. موضوعی که نشان‌دهنده کفه سنگین تولید نسبت به تقاضا در بازار فولاد است و با این همه به نظر می‌رسد گرانی فولاد در کشور ما معلول صادرات بی‌رویه این محصول و گرایش صنایع فلزی و تولیدکنندگان محصولات فولادی نسبت به اخذ دلار به جای ریال است تا به صنایع فولادی دست برتر را در حفظ ارزش پول و نقدینگی آنها بدهد و شرکت‌های فولادی و صنایع فلزی بتوانند در بازار پرنوسان امروز همواره پول باارزش و پرقدرتی برای خرید و تامین مواد اولیه داشته باشند و در صورت به هم خوردن وضعیت صادرات بتوانند با دلارهایی که در اختیار دارند، خود را سرپا نگه دارند.

چالش اصلی فولادی‌ها کمبود نقدینگی است

اما شرکت صنایع هفت‌الماس که محصولاتی از قبیل ورق گالوانیزه، فولاد ضدزنگ و مقاطع فولادی تولید می‌کند، یکی از صنایع فولادی مهم استان و کشور است که ظرفیت اسمی تولید آن سالانه 100 هزار تن ورق گالوانیزه می‌باشد که 15 درصد نیاز بازار را تامین ‌می‌کند.

مدیرعامل شرکت هفت‌الماس در گفت‌وگو با خبرنگار ولایت با بیان اینکه کل فروش این شرکت در سال 1400 حدود 7 هزار میلیارد تومان بوده است، گفت: در سال 1401 فروش ما به 10 هزار میلیارد تومان رسید و برنامه امسال ما این است که کل فروش شرکت را به 15 هزار میلیارد تومان برسانیم.

نصرا… ایزدپناه با اشاره به وضعیت مناسب سرمایه در گردش این شرکت اضافه کرد: در حال حاضر هیچ چک برگشتی نداریم و فقط پرداخت برخی از چک‌های این شرکت معوق شده که البته میزان اعتبار چک‌های معوق هم بسیارکم است. یا همه چک‌های برگشتی را پرداخت و یا طبق دستور قوه قضائیه با طلبکاران توافق و مهلت پرداخت را تمدید می‌کنیم. در ضمن چک‌های 2 بانک را هم استمهال کردیم.

وی با بیان اینکه به 2 بانک بدهکار بودیم که با آنها تصفیه کردیم، ادامه داد: مشکل اصلی صنایع فولادی از جمله هفت‌الماس همیشه کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش است و خواسته ما این است که با وجود داشتن بدهی معوق اعطای تسهیلات بانکی به شرکت ما بلامانع باشد.

ایزدپناه همچنین با ذکر اینکه 6 هزار و 500 میلیارد تومان حد اعتباری (ال‌.سی) از مجموعه نظام بانکی کشور می‌خواهیم، تصریح کرد: از 2 بانک دیگر در مجموع 6 هزار میلیارد تومان و از یک بانک هم 500 میلیارد تومان حد اعتباری می‌خواهیم و بنابراین حد اعتباری مورد درخواست ما از 3 بانک عامل 6 هزار و 500 میلیارد تومان است.

مدیریت توزیع برق و گاز کارشناسی‌‌شده نیست

اما مدیرعامل شرکت فولاد خرمدشت که سال قبل با ثبت 150 میلیون دلار صادرات رکورددار صادرات در استان قزوین و در بین صنایع فولادی استان بوده، در گفت‌وگو با خبرنگار ولایت بزرگ‌ترین مشکل صنایع فولادی را تامین برق و گاز در تابستان و زمستان دانست و گفت: شاهد این هستیم که با انتقال یک روز کاری به روز جمعه، شرکت‌ها مجبور شده‌اند که در روز تعطیل هم به کارگران خود اضافه‌کار بدهند.

مجید سعیدیان با بیان اینکه مشکل تامین برق کشور برای ما هم دردسرهایی درست کرده است که از دولت می‌خواهیم توزیع برق صنعتی در استان مدیریت شود.

وی تصریح کرد: در سال گذشته مدیریت در توزیع برق میان شهرک‌های صنعتی وجود نداشت؛ در کل اعتقاد داریم که کار کارشناسی در حوزه توزیع برق و گاز بین صنایع فولادی انجام نمی‌شود.

دولت درباره احداث نیروگاه‌های خودتامین، پراکنده‌گویی می‌کند

مدیرعامل شرکت فولاد خرمدشت افزود: مدیری به ما می‌گفت ۵۰ درصد مصرف برق و گاز را کم کنید که این حرف کارشناسی نیست. در حالی که اگر میزان مصرف گاز ما ۵۰ درصد کاهش پیدا کند، به معنی تعطیلی تولید فولاد است؛ چرا که کوره ما با دمای ۱۲۰۰ درجه کار می‌کند و با دمای ۶۰۰ درجه نمی‌توانیم کوره را راه‌اندازی کنیم و به همین خاطر در فصل سرد گاز کامل می‌خواهیم.

سعیدیان در پاسخ به پرسشی درباره احداث نیروگاه‌های خودتامین در شهرک صنعتی خرمدشت بیان کرد: باید روی احداث نیروگاه بیشتر فکر کنیم و اعتقاد داریم که دولت در این زمینه پراکنده‌گویی می‌کند و معتقدم با راه‌اندازی نیروگاه بادی می‌توانیم بخش زیادی از برق مورد نیاز خود را تامین کنیم.

تعطیلی کارخانه‌های فولادی سود بیشتری دارد

اما برخی فعالان اقتصادی استان قزوین اعتقاد دارند که فعالیت شرکت‌ها و صنایع فولادی در استان‌هایی مانند قزوین که از بحران آب رنج می‌برد، خالی از اشکال و ایراد نیست.

یکی از این افراد مهدی بخشنده فعال حوزه صادرات محصولات کشاورزی و رئیس سابق اتاق بازرگانی قزوین است که همیشه منتقد جدی صنایع فولادی استان بوده و اینکه نیمی از ارزش صادرات استان قزوین یعنی حدود 50 درصد توسط فولادی‌ها رقم می‌‌خورد را نشانه‌ای برای ارزشمندی صنایع فولادی نمی‌داند.

بخشنده در نشست خبری سال قبل ائتلاف تحت رهبری خود در اتاق بازرگانی گفته بود: امروز در کشورهای توسعه‌یافته صنایع فولاد وجود ندارد و اگر کارخانه‌های فولاد را ببندیم و برق و گاز مجانی که به آنها می‌دهیم و منابع آبی که این صنایع از بین می‌برند را حفظ کنیم، سودش به مراتب برای مردم و نه برای یک قشر خاص که سودهای آنچنانی می‌برند، بیشتر است.

وی تصریح کرد: امروز صنایع فولادی ادعا می‌کنند چند میلیون دلار صادرات کردند. باید بگویند که چقدر از این صادرات خود را در استان و در راستای مسئولیت‌های اجتماعی هزینه کردند و صادرات آنها برای استان حاصل چندانی نداشته است. این صنایع فولادی با این همه سود دلشان نمی‌خواهد پول آب و گاز را پرداخت کنند.

فقط 5 درصد تولید فولاد در بخش خصوصی اتفاق می‌افتد

از سوی دیگر، مهدی عبدیان رئیس اتاق بازرگانی استان پاسخ‌های محکمی در مقابل ادعاهای بخشنده دارد. عبدیان در گفت‌وگو با خبرنگار ولایت با بیان اینکه سوءنگرش درباره صنایع فولاد خصوصی ناشی از آمار و ارقام غلط است، گفت: اولا که تولید 90 درصد فولاد کشور توسط شرکت‌های دولتی و 5 درصد هم توسط شرکت‌های خصولتی صورت می‌گیرد و فقط 5 درصد فولاد ما در بخش خصوصی تولید می‌شود.

وی اضافه کرد: کاری با درست و غلط بودن استقرار صنایع فولادی در قزوین و کشور نداریم. اما شما تصور کنید که مجوز بهره‌برداری شرکت فولادی که 20 یا 30 سال پیش صادر شده، آیا امروز عقلانی است که بیاییم بگوییم درب این شرکت فولادی باید تخته شده و تولیدش تعطیل شود؟

مصرف عمده آب حوزه صنعت مربوط به آب‌معدنی و نوشابه است

عبدیان با تاکید بر اینکه فقط 5 درصد آب استان در حوزه صنعت با این همه گستردگی صنایع مصرف می‌شود، تصریح کرد: بنابراین 90 درصد آب تولیدی ما در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و معلوم نیست که چرا صنایع فولادی که بخشی از صنعت استان هستند، متهم به مصرف زیاد آب می‌شوند؟

وی ادامه داد: در ضمن 2 یا 3 درصد آب استان فقط در حوزه صنایع تولید آب‌معدنی و نوشابه مصرف می‌شود و در حال حاضر بیشترین مصرف آب در شهرک صنعتی کاسپین که بنده رئیس هیات مدیره‌اش هستم، مربوط به یک کارخانه تولید آب ‌معدنی و نوشابه است که باز هم همین آب جهت آشامیدن مصرف می‌شود.

مصرف انرژی فولادی‌ها 3 درصد هزینه‌های آنهاست

رئیس پارلمان بخش خصوصی استان همچنین از اجرای طرح انتقال پساب صنعتی برای تولید فولاد خبر داد و گفت: برنامه این است که با احیای تصفیه‌خانه شهرک‌های صنعتی از پساب آنها برای تولید فولاد استفاده کنیم. با این همه قبول داریم که مجوز احداث صنایع فولادی باید در کنار دریا صادر شود.

با این همه نمی‌توانیم بگوییم سرمایه‌گذاری عظیم‌ شرکت‌های فولادی به درد نمی‌خورند.

وی تصریح کرد: بعضی افراد، شرکت‌های فولادی را به مصرف بالای انرژی متهم می‌کنند، در حالی که میزان مصرف انرژی فولادی‌ها 3 درصد هزینه‌های آنهاست و اصولا رقم بزرگی نیست که بخواهیم بگوییم چه اتفاق بزرگی افتاده است.

فولادی‌ها، سرمایه‌گذار تولید پساب استاندارد می‌شوند

معاون عمرانی استاندار قزوین و رئیس کارگروه زیربنایی استان قزوین هم با تاکید بر اینکه صنایع فولادی حتما باید به سمت استفاده از پساب بروند، گفت: اجرای این سیاست به نفع استان است، چون صنایع فولادی برای اینکه پساب استاندارد دریافت کنند، خودشان سرمایه‌گذار می‌شوند و طرح‌های فاضلابی و پسابی نیمه‌کاره استان را تکمیل می‌کنند.

مهدی رجحانی با بیان اینکه هزینه تمام‌ شده آب در تولید عدد قابل‌توجهی نیست، اضافه کرد: صنایع فولادی هم صنایع بزرگی هستند و هم خیلی کمک می‌کنند تا طرح‌های نیمه‌تمام فاضلابی ما به بهره‌برداری برسد و در ضمن خود این صنایع هم به مصرف‌کننده پساب تبدیل خواهند شد.

اجرای طرح انتقال پساب از فولادی‌ها رفع اتهام می‌کند

با این همه به نظر می‌رسد که اجرای طرح انتقال پساب استانداردسازی‌شده برای استفاده صنایع فولادی می‌تواند ضمن ایجاد چرخه درست بازچرخانی آب صنایع در نهایت به از بین رفتن بحران آب کمک شایانی کند و صنایع فولادی را از اتهام مصرف آب‌های زیرزمینی باکیفیت برای همیشه رها کند.

در عین حال هم دولت باید فکری به حال احداث نیروگاه‌های خورشیدی خودتامین برای فولادی‌ها کند تا این بخش به طور کامل از قیمومیت دولت خارج شده و کمک‌حال تولید حامل‌های انرژی در بخش صنعت شود.