خط قرمز شورای عالی شهرسازی برای خیابان انصاری شرقی
- شناسه خبر: 51788
- تاریخ و زمان ارسال: 1 بهمن 1403 ساعت 07:27
- بازدید :

محمدرضا مقدم
روز شنبه 29 دیماه سال جاری به دعوت علیرضا خزائلی مدیرکل میراث فرهنگی استان قزوین نشستی با خبرنگاران روزنامه ولایت، اطلاعات و خبرگزاری ایرنا در دفتر مدیر کل برگزار شد. آنچه در ادامه میخوانید پرسشهای خبرنگار ولایت و پاسخهای وی است که در ادامه از خاطرتان میگذرد.
¢ در چند وقت اخیر مشکلاتی برای بافت تاریخی خیابانهای «انصاری شرقی»، «سپه» و «خانه منسوب به عارف قزوینی» به وجود آمد که شهروندان را نگران کرد. در این مورد توضیح دهید و بگویید چرا اقدامات پیشگیرانه در این زمینه انجام نشد؟
بعضی مواقع اخباری منتشر میشود که از اساس صحت ندارند. پاسخ دادن من به خبر کذب، مردم و اصحاب رسانه را به یک دور باطل میکشاند. تخریب خانه عارف قزوینی یک دروغ است. من حتی برای این موضوع دو سال انفصال گرفتم. چندین و چند بار به دادگاه رفتم؛ در دادگاه بدوی و دادگاه تجدیدنظر حکم انفصال از خدمت برایم صادر شد و در نهایت در دادگاه رسیدگی مجدد، تبرئه شدم. من با پوست و استخوان درگیر «خانه عارف» بودم ولی متاسفانه با انتشار یک خبر در فضای مجازی موجی ایجاد شد که خانه عارف قزوینی تخریب شده است. تمام کارهایی که برای حفاظت و مرمت خانه عارف انجام دادیم در آرشیو اداره موجود است.
ماجرا به این صورت بود که تصویر یک بابکت با عنوان «تخریب خانه عارف» در فضای مجازی پخش شد. حقیقت این بود که بابکت داشت نخالههای ساختمانی را جمعآوری میکرد. در چند روز آینده گزارشی منتشر میکنیم تا شرایط و مراحل مرمت خانه عارف برای مردم به خوبی مشخص شود. این حاشیهها همیشه وجود دارد. من ترجیح میدهم وارد این بازی نشوم چون در شرایط فوق، هر پاسخی که بدهی فقط سبب ادامه پیدا کردن ماجرا میشود. البته بعد از انتشار آن تصویر در فضای مجازی، روابط عمومی ما سریعا پاسخ داد.
¢ در مورد طرح شهید انصاری چطور؟
طرح مصوب شورای عالی معماری و شهرسازی این است که خیابانکشی اجرا نشود ولی دستگاه مجری مصوبه را اجرا نمیکند. بارها در مصاحبههای متعدد گفتهام مطالبه من به عنوان یک دستگاه دولتی این است که چرا دستگاه اجرایی طرح مصوب شورا فنی را اجرا نمیکند!
¢ دلیل عدم اجرای مصوبه شورا توسط دستگاه مجری چیست؟
دستگاه مجری خیلی شفاف میگوید که مصوبه شورای فنی نیاز من و نیاز مردم شهر را برآورده نمیکند. موضع اداره کل میراث فرهنگی استان در مورد این پروژه در هر شرایطی کاملا شفاف است. در همه نشستها و مذاکرات با صراحت بیان کردیم که ما مخالف عدم تمکین نسبت به مصوبه شورای فنی هستیم. دستگاه مجری میگوید این طرح باید مجدد مورد بازبینی قرار بگیرد.
¢ پس برای جلوگیری از اجرای آن نظارت کامل دارید؟
دستگاه مجری قبل از اجرای مصوبه، بخشی را تخریب کرد که بلافاصله یگان حافظت ما وارد عمل شد. ما صبر نکردیم تا ببینیم چه اتفاقی میافتد. ساعتی که خبر در فضای مجازی مخابره شد بعد از ساعاتی است که نماینده یگان در محل حضور به عمل رساند و وظیفه خودش را انجام داده است. من هم شخصا پیگیریهای لازم را با مقامات استان انجام دادم و تاکید کردم تا تخلفی در این مورد صورت نگیرد و دستگاه مجری نیز تمکین کرد.
¢ در نهایت به چه نتیجهای رسیدید؟
این طرح در حال طی کردن سیر قانونی است. صراحتا اعلام میکنیم مخالف این طرح هستیم. سیر روال مخالفت خود را چه در قزوین و ذیل ماده 5 نوشتیم و ارائه دادیم و در پیگیریهای کشوری نیز با اعلام مکتوب به شورای عالی معماری و شهرسازی صراحتا بیان کردیم که تغییرات میتواند شرایط بافت تاریخی را مخدوش کند!
¢ موافقت یا مخالفت با این طرح بر عهده اداره کل استانی است؟
وصل کردن این پروژه به دیگر پروژههایی که دارای مصوبه است، کار خطایی است. کمربندی شرق مصوبه دارد. شکایت ما از دستگاه مجری از بابت عدم رعایت خط پروژه بود. پروژههای کلان تحت اختیار اداره کل استانها نیست و من انتظار دارم رسانهها این موضوع را به مردم منتقل کنند. در طرح پروژه کمربندی شرق من چه موافق باشم چه مخالف، هیچ فرقی ندارد. این طرح باید مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی را داشته باشد. من فقط مجری هستم تا مصوبه به درستی انجام شود.
¢ ولی مصوبه شورا، فنی اجرا نشد!
بله در اتفاقی که افتاد این مصوبه درست اجرا نشد. ما شکایت کردیم و دستگاه قضا با دقت موضوع را بررسی کرد. حکم دادگاه این بود که پروژه باید طبق مصوبه شورای فنی اجرا شود. ما هیچ توافقی با دستگاه مجری، خارج از مصوبه شورای فنی نداریم و اساسا نمیتوانیم داشته باشیم.
¢ از این بحث فاصله بگیریم؛ چرا درب بعضی از بناهای تاریخی به روی گردشگران بسته است؟ این موضوع به ویژه در ایام تعطیل باعث ناراحتی گردشگران شده است.
این موضوع نیاز به توضیح دارد. برای مثال بنای مسجد و مدرسه صالحیه در دست حوزه علمیه است و در حال حاضر این بنا محل تحصیل طلبههاست. امکان اینکه در طول سال گردشگران از این بنا بازدید داشته باشند، خیلی سخت است و همچنین این موضوع در مورد مدرسه سردار نیز صدق میکند زیرا آنجا هم محل تحصیل طلبههاست. طبق هماهنگی با حوزه علمیه، گردشگران در ایام نوروز میتوانند از این دو بنا بازدید داشته باشند.
بعضی از بناها برای گردشگران خطرناک است. گنبدخانه و ایوان مسجد جامع درحال مرمت است. باید شرایط ایمنی را هم در نظر بگیریم. ورود گردشگر به محوطه کارگاهی هرگز بدون خطر نیست. هر ساله در ایام نوروز عملیات مرمت را تعطیل میکنیم تا گردشگران بتوانند از بنا بازدید کنند. البته شرایط بازدید از یک سری از بناها مانند دولتخانه، حمام قجر، سعدالسلطنه کاملا وجود دارد.
یک سری از بناها هم در اختیار بهرهبردار است مانند کلیسای کانتور، خانه رئوفی، مرقد حمدا… مستوفی و آب انبار مسجد جامعه، درب این بناها هر روزه به روی گردشگران باز است. ولی برای آب انبار سردار بزرگ هنوز نتوانستهایم بهرهبردار پیدا کنیم و گردشگران فقط در ایام نوروز میتوانند از این بنا بازدید کنند.
¢ وقتی گروههای گردشگر به قزوین میآیند و با درب بسته مواجه میشوند نظرشان نسبت به قزوین تغییر میکند. آیا میشود شرایطی برای بازدید گردشگران و توریستها از این بناها فراهم کرد؟
گردشگران گروهی، پژوهشگران و خبرنگاران پس از هماهنگی اداره کل و با حضور نمایندهای از یگان حفاظت میتوانند از این بناها بازدید کنند.
¢ اخیرا شنیده میشود که گویا قرار است موزه شاهنامه به محل دیگری منتقل شود. در این مورد توضیح دهید.
موزه شاهنامه که مدیرت آن بر عهده آقای محمدی میباشد دارای مجوز رسمی از وزارت میراث فرهنگی است و ایشان جزو هنرمندان مطرح قزوین هستند. ما در مورد بهرهبرداری از سعدالسلطنه با سازمان بهسازی اختلاف داریم. ولی سازمان مذکور موظف به رعایت سیاستهای وزارت میراث فرهنگی است در واقع همه بهرهبردارها موظف به اجرای سیاستهای وزاتخانه هستند. ما اجازه تعطیل شدن موزه شاهنامه را نمیدهیم. پیشنهاداتی از طرف سازمان بهسازی مطرح شده تا موزه شاهنامه جابجا شود. در سفری که مدیرعامل محترم صندوق احیا به استان داشتند روی این موضوع بسیار تاکید شد. اگر قرار به جابجایی موزه باشد باید مورد تایید کارشناسان قرار گیرد و قطعا محل جدید باید مناسب و در شأن این موزه باشد.
¢ با مشکلی که برای سرمایهگذار گراند هتل پیش آمده آیا خللی در روند مرمت و احیای این پروژه به وجود نمیآید؟
متاسفانه چندی پیشمدیرعامل شرکت مهراد لاستیک (سرمایهگذار) به دلیل بیماری سرطان به رحمت خدا رفت. نگران بودیم که بعد از این اتفاق روند پروژه به چه صورت میشود. قرارداد ما با شرکت مذکور به صورت حقوقی ثبت شده است نه حقیقی. در جلساتی که با مدیرعامل جدید این شرکت داشتیم اعلام شد که هیچگونه خللی در روند پروژه وجود ندارد و حتی مرمت گراند هتل جزو وصایای مدیرعامل پیشین بوده است. اخیرا هم به همراه استاندار محترم از این پروژه بازدید داشتیم و همچنین در سفر مدیرعامل صندوق احیا به قزوین از کارگاه مرمت گراند هتل بازدید کردهایم. انشاا… تابستان سال آینده یک فاز از این پروژه افتتاح میشود.
¢ در مورد پروژه «دارالشفا» توضیح دهید و بگویید اجرایشان به چه صورت است؟
دارالشفا یکی از پروژههایی است که قطعا هسته تاریخی شهر قزوین را متحول میکند. مطالعات بسیار مبسوط، مستند و مستدلی توسط مشاور پروژه انجام شده است. میدان شاهی که در زمان پایتختی قزوین ساخته شده، در غرب دولتخانه فعلی قرار داشته است و در دورههای بعد، سعدالسلطنه و مسجد نبی بر روی این میدان ساخته میشوند. با استقرار این دو بنا که ثبت ملی هستند و جهانی، احیای میدان شاهی کار غیرممکنی است اما زنده کردن و احیای بخشی از این میدان که «دارالشفا» نامگذاری شده خیلی مهم است.
خوشبختانه در قزوین مستندات تاریخی حائز اهمیتی داریم. یک نقشه که سال 1919 توسط مستشرقین طراحی شده و همچنین عکسهای هوایی متعلق به سال 1335 از جمله این مستندات هستند. در عکس هوایی از محلی که امروز طرح دارالشفا نامگذاری شده، هیچ بنایی دیده نمیشود و فقط چند درخت در عکس موجود است. در عکس هوایی متعلق به دهه 50 نیز میبینیم که محل مورد نظر قطعهبندی و ساخت و ساز انجام شده و به قول یکی از صاحبنظران شورای فنی، اولین بساز و بفروشیهای قزوین آنجا انجام شده است.
در طرح دارالشفا اولویت این است که بین دولتخانه و سعدالسلطنه پیوند برقرار شود. در این بافت هیچ چیزی وجود ندارد و شرایط برای احیای بخشی از میدان شاهی بزرگ یا دارالشفا فراهم است. برای ایجاد نقطه اتصال سعدالسلطنه به دولتخانه، از سمت شمال تا گاراژ شرق را تملک کردیم و با چند پلاک به خیابان پیغمبریه متصل میشویم که در نهایت منجر به اتصال طرح چهار انبیا میشود. مهمترین ویژگی این طرح این است که بقعه چهارانبیا را مانند امامزاده حسین به یک عمارت کوشکی تبدیل میکند که از چهار طرف قابل دسترسی خواهد بود.
¢ ثبت جهانی قلعه الموت در چه مرحلهای است؟
کشور ما در نشست سالانه یونسکو فقط یک سهمیه برای بررسی ثبت جهانی دارد و این یک افتخار بزرگ برای استان قزوین است که این سهمیه به قلعه تاریخی الموت اختصاص یافته است. در این مورد باید چند نکته مهم را بیان کنم.
قلعههایی که در انتظار ثبت جهانی هستند باید با مکانهای زیستی و روستاها تداخل نداشته باشند. در حریم کلیه قلعهها، هیچگونه ساخت و سازی وجود ندارد. در مورد قلعه گازرخان ما به طور جد محدودیتهایی را اعمال کردهایم تا هیچ بنایی در حریم قلعه ساخته نشود و هیچگونه تغییر کاربری ایجاد نگردد که به حریم باستانی قلعه آسیب برساند. با این حساب تمهیدات لازم برای ثبت جهانی الموت انجام شده است تا انشاا… این افتخار بزرگ برای قزوین به ثبت برسد.
¢ ضمن تشکر از همراهی شما؛ معمولا بیان میشود که میراث فرهنگی با کمبود بودجه مواجه است در این مورد هم مختصری توضیح دهید.
به هر حال کشور ما زیر بار شدیدترین تحریمهای نظام سلطه قرار داد و این موضوع سبب شده است که بودجه میراث فرهنگی بسیار کم باشد. در بازدیدهایی که به همراه استاندار محترم جناب دکتر نوذری که اهتمام ویژهای به موضوع گردشگری دارند از قلعه الموت داشتیم و همچنین در سفر قائم مقام محترم وزیر میراث فرهنگی به قزوین، قول مساعد داده شده تا انشاا… شاهد افزایش بودجه میراث فرهنگی استان قزوین باشیم.