خانه‌ای که ناصرالدین شاه، عاشقش شد

آرزو سلخوری

ناصرالدین شاه که عاشق خانه‌های پر زرق و برق بود حتما دلش را در این خانه جا می‌گذاشت؛ امینی شنیده بود که ناصرالدین شاه اگر از خانه‌ای خوشش بیاید دیگر آن خانه برای شاه می‌شود و روزهای زیادی را صرف فکر کردن کرد تا این خانه به دست ناصرالدین شاه نیفتد و بالاخره با حسینیه کردن آن توانست خانه را حفظ کند.

کمتر فیلم سینمایی دوره قاجاری را می‌توان دید که ردی از خانه امینی‌های قزوین در آن وجود نداشته باشد، خانه‌ای که هنرمندان و فیلمسازان تاریخی عاشقش هستند و تماشاگران هم با دیدن زیبایی‌‌های خانه دل در گرو آن می‌دهند و دوست دارند ساعتی را در آن بگذرانند.

«حسینیه امینی‌ها» همان خانه معروفی در قزوین است که ناصرالدین شاه عاشقش شده بود، آن دوران طبق رسوم دیرینه اگر شاه از خانه یا هر چیزی خوشش می‌آمد آن را تصاحب می‌کرد؛ طبق داستانی شفاهی روزی قرار می‌شود که ناصرالدین شاه در سفر به قزوین از این خانه بازدید کند.

آقای امینی صاحب‌خانه که متوجه می‌شود قرار است شاه از این خانه بازدید کند برای حفظ خانه برنامه‌ریزی می‌کند. ناصرالدین‌شاه بعد از بازدید از خانه در حالی‌که قصد گرفتن خانه را داشته، با لحن خاص می‌گوید «این خانه قشنگ است»، اما آقای امینی در جواب می‌گوید «بله قشنگ است مبارک صاحبش باشد» شاه می‌پرسد «صاحبش چه کسی است؟» و امینی پاسخ می‌دهد «صاحبش حضرت ابوالفضل (ع) است».

ناصرالدین شاه ارادت خاصی به محرم و امام حسین(ع) و حضرت ابوالفضل داشت، امینی این را می‌دانست و برای اینکه خانه را حفظ کند،‌ می‌گوید خانه را وقف کرده‌ام که در ایام محرم خانه به‌ عنوان حسینیه استفاده شود، ناصرالدین شاه هم خوب می‌دانست چیزی که وقف باشد نمی‌شود هدیه داد و از خیر خانه می‌گذرد.

از همان روز امینی این خانه را ۹۹ نسل از فرزندان ذکور وقف می‌کند تا ایام محرم در این حسینیه مراسم عزاداری برگزار شود، امینی خودش صاحب فرزند پسر نشد و خانه به پسر برادرش رسید و هم اکنون نیز یکی از فرزندان برادر وی و نسل ششم این خاندان، خانه را اداره می‌کند.

زیبایی وصف‌ناپذیر خانه امینی‌ها

آن روزها قزوین به دلیل داشتن سراهای تجاری متعدد محل رفت و آمد تاجران زیادی از سراسر کشور بود که یکی از آنها امینی تاجر تبریزی بود که در قزوین ساکن شد و در خیابان مولوی فعلی عمارتی را تاسیس کرد، عمارتی که وسعت زیادی داشت و بخشی از آن در خیابان مولوی فعلی  به‌خاطر ساخت خیابان از بین رفت.

خانه امینی‌ها در سال ۱۲۷۵ قمری ساخته شد و در زمان خودش ۴۸ هزار تومان برای ساخت آن هزینه شد که مبلغ بسیار بالایی است؛ این عمارت تمام ویژگی‌ها و تزئینات معماری از جمله درهای ارسی فاخر، درهای ارسی ۹ چشمه، سقف قاب‌بندی شده، نقاشی‌های روی سقف، آیینه‌کاری‌ها، گچ‌بری‌ها، لوسترهای اروپایی، فرش‌های ابریشم و سایر تزئینات تالارهای مجلل را در خود جای داده است.

دری که امروزه از خیابان مولوی به سمت خیابان قرار گرفته است درب بیرونی خانه محسوب می‌شود و درب داخل کوچه در اندرونی است. وقتی از سمت خیابان مولوی بعد از گذر از چند پله وارد حیاط می‌شویم یک ساختمان دوطبقه با احتساب زیرزمین، یک حیاط بزرگ و یک حوض نمایان می‌شود.

وارد حیاط که می‌شویم بعد از فضای مکث، سه تالار خودنمایی می‌کند که تزئینات منحصربه‌فردی دارد، در انتهای سالن‌ها اتاق‌های کوچک‌تری است که به‌عنوان اتاق‌خواب مهمان‌ها استفاده می‌شد.

بخش زیرزمین خانه کاربری انبار دارد، علاوه‌ بر آن محلی برای فرار از گرمی تابستان بود، جنس ضخیم دیوار، وجود آب و حوض در مرکز زیرزمین و تعبیه دو دیوار مشبک (فخر و مدین) در قسمت شمالی و جنوبی باعث شده بود وقتی باد از این حفره‌ها عبور می‌کند به آب برمی‌خورد و محل خنکی را ایجاد کند که در تابستان بهترین مکان برای استراحت و گذران اوقات فراغت بود.

خانه امینی‌ها زیرزمین بزرگی دارد که برای خیلی‌ها خاطره‌انگیز است این زیرزمین لوکیشن ساخت فیلم سریال «سمندون» بود که دهه شصتی‌ها با آن خاطره دارند، خانه امینی‌ها لوکیشن ساخت فیلم‌های زیادی مثل کفش‌های میرزا نوروز، بانوی عمارت و جیران نیز بوده است.