حکایت «تبرک چند حبه قند» در حسینیه آقا سیدجمال قزوین

یک پژوهشگر تاریخ معاصر در استان قزوین گفت: حدود دو قرن است افرادی چند حبه قند به نیت تبرک با خود از حسینیه آقاسیدجمال قزوین می‌برند و پس از برآورده شدن حاجت، در نوبتی دیگر، چای، شیر، قند یا لوازم پذیرایی همچون استکان و سینی و سماور به حسینیه هدیه می‌دهند.

به گزارش خبرگزاری فارس، حسینیه آقا سید جمال یکی از حسینه‌های قدیمی شهر قزوین است که سالیان سال پذیرای سوگواران حسینی بوده و عاشقان خاندان عصمت و طهارت از نقاط مختلف کشور برای شرکت در عزادارای سید و سالار شهیدان حضور می‌یابند. «سید جمال الدین رضوی» از عالمان شهر قزوین بود که در حوزه‌های علمیه قزوین، اصفهان، کربلا و نجف به مراحل عالی علمی رسید. او پس از ۶۶ سال زندگی، در سال ۱۳۳۶ هجری قمری چشم از جهان فرو بست و حسینیه خود را که پیش از آن نیز در ایام محرم محل برگزاری مجالس روضه و عزاداری بود، وقف عزاداری سیدالشهدا(ع) کرد. این مکان دهه‌هاست که با نام «حسینیه آقا سید جمال» بین مردم شهر معروف است.

در این خصوص محمدحسن سلیمانی پژوهشگر تاریخ معاصر در استان قزوین در گفت‌وگو با خبرنگار فارس اظهار کرد: نزدیک‌ به دو قرن است افرادی که حاجتی دارند با عشق به اباعبدا… الحسین علیه‌السلام، در ایام برپایی عزای حسینی (که از نخستین روز محرم تا روز سیزدهم برپا می‌شود)، پای در حسینیه آقاسیدجمال می‌گذارند و به‌ نیت تبرک، چند حبه قند را از این حسینیه با خود می‌برند و در صورت برآورده‌شدن نیاز و حاجت خود، در نوبتی دیگر، چای، شیر، قند یا لوازم پذیرایی همچون استکان و سینی و سماور به حسینیه هدیه می‌دهند.

وی افزود: گاه یک استکان به‌نیت تبرک می‌برند و با عملی‌شدن نذرشان، شش استکان باز می‌گردانند و نیز فراوان هستند حاجتمندانی که به‌ نیت گشوده‌شدن گره از مشکلات زندگی و دنیایشان، با نذر غذا، آن را بین عزاداران حسینیه توزیع می‌کنند. این قزوین پژوه همچنین به حسینیه حاج سیدجوادی‌ها معروف به دیوانخانه در خیابان پیغمبریه، از حسینیه‌های قدیم و ریشه‌دار قزوین اشاره و تصریح کرد: در گذشته، دیوان‌خانه‌ها در واقع محلی بود برای رسیدگی به شکایات و مشکلات حقوقی مردم، مانند شوراهای حل اختلاف امروزی. در حسینیه دیوان‌خانه که متعلق به خاندان حاج سیدجوادی‌ها از خانواده‌های اصیل قزوینی است، طبق وقف‌نامه‌ در دهه اول محرم، مراسم عزاداری برپا می‌شود. این مراسم از حدود ساعت ۸ صبح تا اذان ظهر ادامه دارد.

سلیمانی ادامه داد: این حسینیه در سال ۱۲۰۷ هجری‌قمری توسط علامه آقا میرحسینا، از علمای بزرگ زمان خود، وقف شد که با گذشت ۲۳۰ سال از آن زمان هر سال چراغ آن روشن نگه داشته شده و بسیار مورد استقبال مردم بوده و با گذشت زمان و تغییر در برخی آیین‌های عزاداری، همچنان شیوه سنتی و گذشته خود را حفظ کرده است.

آیین «سیاهپوشان» همچنان زنده است

این پژوهشگر تاریخ معاصر استان قزوین در ادامه گفت‌وگو توضیح داد: در گذشته، نخستین آیین در آغازین روز محرم در قزوین، آیین سیاهپوشان بود که ساکنان به ویژه جوان‌های هر محله مساجد و تکایای محله خود و وسایل عزاداری از جمله علامت‌ها و طبق چراغ‌ها را سیاه‌پوش می‌کردند. این رسم البته همچنان برگزار می‌شود.

سلیمانی افزود: یکی دیگر از آیین‌هایی که البته در این سال‌ها کمرنگ شده و به‌ندرت انجام می‌شود بیرون آمدن دسته‌های عزادارای هیات‌ها و مساجد از شب اول محرم تا شب هفتم برای دیدار از هیات‌ها و مساجد دیگر بود. به اذعان وی، مثلاً هیات مسجد میدانگاه به امامزاده علی می‌رفت؛ در این دیدار، علامت‌های مسجد میزبان را به سمت جلو حرکت می‌دانند در واقع معتقد بودند علامت‌ها به هم سلام می‌دهند.