حباب قیمت مسکن
- شناسه خبر: 12901
- تاریخ و زمان ارسال: 25 اردیبهشت 1402 ساعت 08:00
- بازدید : 161
گزارش روز ـ رومینا اسماعیلی‌پور
همیشه شنیده‌ایم که داشتن مسکن یکی از مهم‌ترین نیازهای انسان برای رسیدن به آرامش است. آرامشی که در سال‌های اخیر با افزایش نرخ خرید و فروش و اجاره بهای ساختمان‌ها، داشتن آن برای عموم جامعه تنها در خواب مسیر می‌شود!
اما در طی این چند سال در نتیجه‌ی فقدان توانایی لازم برای خانه‌دار شدن مردم با گسترش اصطلاحاتی چون: اتوبوس‌خوابی، گورخوابی، زیرزمین نشینی و مستاجر شدن در بالای پشت بام ساختمان‌ها مواجه شده‌ایم که خبر از کنترل ضعیف بخش دولتی بر بازار ساخت و ساز مسکن و مهار قیمت‌های سر به فلک کشیده می‌دهد.
روند افزایشی قیمت مسکن
به باور برخی از کارشناسان حوزه مسکن، بازار مسکن در ایران در چند دهه گذشته معمولا الگویی ثابت داشت به این صورت که دوره‌هایی، رونق و رکود دارد؛ معمولا در یک بازه ۶ ماهه تا یک‌ساله قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کند، سپس در دوره‌ای که به‌طور میانگین سه‌ساله است، قیمت‌ها ثابت می‌ماند و در نتیجه از نرخ تورم جا می‌ماند.
اما در چندسال اخیر روند رشد قیمت‌ها که از اواخر سال ۱۳۹۶ شروع شده، به جز سال ۱۴۰۰ که مدتی ثبات قیمت وجود داشت، همچنان شاهد روند افزایشی قیمت در بخش مسکن هستیم.
بنابر گزارش روزنامه‌ی اطلاعات در فروردین ماه ۱۴۰۲، میانگین قیمت مسکن شهری ظرف ۱۸ ماه گذشته بر اساس آمار رسمی حدود ۲ برابر شده و مناطق روستایی هم با رشد ۵۰ تا ۷۰ درصدی قیمت مسکن روبرو بوده‌اند. در کلانشهرهای پر جمعیت هم میانگین قیمت مسکن بین ۱۸۰ تا ۲۵۰ درصد گران شده است.
عدم کنترل بازار مسکن توسط دولت
طرح نهضت ملی یکی از اقدامات دولت سیزدهم برای مهار قیمت مسکن و پاسخ به تقاضای مردم برای خانه‌دار شدن با ساخت و ساز ۴ میلیون مسکن از قرار سالی یک میلیون واحد برای ۴ میلیون از شهروندان با توقفی چالش برانگیز مواجه شده است.
حرکت کند و ضعیف دولت سیزدهم در اجرایی کردن این طرح نه تنها بهبودی در وضعیت شهروندان برای خانه‌دار شدن و کنترل قیمت مسکن در بازار ایجاد نکرده است بلکه با وقفه‌ی طولانی مدت و نامعلوم خود به شرایط نابسامان موجود و افزایش قیمت‌ها دامن زده است.
در چنین شرایطی رئیس جمهور هفته قبل در جلسه شورای عالی مسکن، استانداری‌ها، بانک‌ها و وزرای کشور، اقتصاد، راه و شهرسازی، رئیس کل بانک مرکزی و رئیس سازمان برنامه و بودجه را مامور رسیدگی به اهمال‌های احتمالی و تسریع در روند اجرای طرح نهضت ملی مسکن کرده است. رئیس قوه مجریه بیان کرده است که در این مدت برخی دستگاه‌ها در اجرای قانون واگذاری اراضی برای ساخت مسکن عملکرد خوبی نداشته‌اند و شماری از بانک‌ها هم به مصوبه تخصیص ۲۰ درصد تسهیلات خود عمل نکرده‌اند که باید نسبت به این اهمال‌ها پاسخگو شوند.
از طرفی دیگر رئیس جمهوری، وزیر صمت را مأمور کرده تا از طریق رایزنی با تولیدکنندگان سیمان و فولاد، بستر لازم را برای تأمین این مصالح با قیمت مناسب برای ساخت مسکن فراهم کند.
سهم کارگر در تهیه مسکن
مسکن چند درصد از هزینه‌های سبد معیشت واقعیِ خانواده‌های کارگری را می‌بلعد؟
فرامرز توفیقی (نماینده اسبق کارگران) با تایید به اینکه «هزینه‌های واقعی مسکن» در محاسبات نرخ تورم مرکز آمار و همچنین محاسبه‌ی سبد معیشت خانوارهای کارگری لحاظ نمی‌شود و به‌دلیل پیچیدگی بسیار معمولاً کنار گذاشته می‌شود میگوید: سهم مسکن در سبد معیشت خانوارهای کارگری بیش از ۵۰ درصد است.
حال این سوال پیش می‌آید که یک کارگر چطور بقیه امور زندگی را تامین می‌کند؟ پاسخ ساده است. با زدن از خوراک و درمان و آموزش، مجبور است سرپناه فراهم کند.
وی افزود: افزایش قیمت مسکن، فرزندآوری و تشکیل خانواده را به مخاطره می‌اندازد. متاسفانه مسکن در کشور تبدیل به یک هیولا شده و هیچ متولی درستی هم ندارد. طرح‌های رنگارنگ مسکن از مسکن مهر گرفته تا مسکن امید دولت روحانی و طرح‌های مسکن دولت رئیسی، هیچ کدام به سرانجام نرسیده؛ فقط جلسات متعدد و همایش‌های باشکوه برگزار کرده‌اند اما هیچ زمان به فکر تامین مسکن کارگران نبوده‌اند!»
علل افزایش قیمت چیست؟
یکی از مشاورین املاک با اشاره به قیمت‌های اجاره‌بها در مناطق مختلف استان قزوین میگوید: اجاره‌ی یک واحد ۱۰۰ متری در محله‌ی نوروزیان دست‌کم ۳۰۰ میلیون تومان رهن و از قرار ماهی ۳ الی ۴ میلیون تومان اجاره یا حتی در مواردی ۵۰۰ میلیون تومان رهن و ماهی ۸ میلیون اجاره می‌شود. هر چه به محلات پایین می‌رویم میزان رهن و اجاره کمتر می‌شود. البته ناگفته نماند که با وضعیت پیش‌رو حتی اجاره و خرید مسکن در محلات پایین مثل نواب، مولوی، راه‌آهن و… با چالش مواجه می‌شود. در نتیجه‌ی این امر ما با افزایش تمایل مردم برای اجاره‌ی زیرزمین‌ها مواجه شده‌ایم. میزان رهن یک زیر زمین دست‌کم ۶۰ میلیون و اجاره بهای پرداختی آن ماهی ۲ تا ۳ میلیون تومان است. طبیعتا قشری که توانایی پرداخت هزینه‌های لازم برای تهیه‌ی مسکن را ندارند زیرزمین نشینی و یا حتی مهاجرت به حاشیه‌ی شهر را ترجیح می‌دهند.
دلالی به چه قیمت؟
این مشاور املاک با تاکید بر افزایش یا کاهش قیمت متراژ خانه در دست صاحب‌خانه‌ها ادامه می‌دهد: علاوه بر اینکه صاحب‌خانه به هر قیمتی که مایل باشد می‌تواند خانه‌ی خود را بفروشد، وجود دلال‌ها و املاکین هم به وضعیت آشفته‌ی بازار مسکن دامن می‌زند. برخی از مشاورین املاک متاسفانه برای به دست آوردن حق کمیسیون بیشتر صاحبین ملک را ترغیب می‌کنند که ساختمان خود را به قیمتی بیشتر از ارزش واقعی‌شان فروخته و یا اجاره دهند.
البته از تاثیر وجود سایت‌ها و برنامه‌های فروش املاک هم نباید چشم‌پوشی کرد. معمولا فروشندگان ساختمان در این برنامه‌ها قیمت‌های پیشنهاد شده‌ی سایر مالکین را مدنظر خود قرار می‌دهند و در مقطعی ما با افزایش بی‌رویه‌ی قیمت ملک روبه‌رو می‌شویم.
انتظار نداشته باشید که قیمت خانه‌های نوساز پایین بیاید
در ادامه‌ی گفت‌وگو این مشاور املاک به افزایش سرسام‌آور خانه‌های نوساز اشاره کرده و میگوید: مصالح، دستمزد کارگر و بنا، ادوات ساختمانی با قیمت‌های صعودی مواجه شده‌اند. در نتیجه‌ی تاثیر این موارد ساختمان هم با قیمت بالاتری به فروش می‌رسد. تا زمانی که تورم مهار نشود و نظارت جدی بر تهیه‌ی مصالح مورد نیاز ساختمان‌سازی انجام نشود ما شاهد کاهش قیمت ساختمان نخواهیم بود.
تا دولت حمایت نکند قیمت‌ها پایین نمی‌آید
این مشاور املاک با تصریح بر افزایش ساخت و ساز جهت کنترل قیمت‌ها ادامه می‌دهد: طبیعتا هرچه میزان ساخت و ساز بیشتر شود ما با کاهش قیمت‌ها روبه‌رو می‌شویم چرا که با افزایش کالای مورد نیاز مردم در بازار و در فرض ما مسکن، سایر فروشندگان مجبور می‌شوند که برای دوام آوردن در بازار رقابتی قیمت کالای خود را کاهش دهند.
البته تا زمانی که دولت عملا وارد صحنه‌ی ساخت و ساز و حمایت نشود این امر میسر نمی‌شود.
